İnsan, duyar, düşünür, inanır, eleştirir, farkına varır.

İnsanı insan eyleyen bu özellikleri aynı zamanda da diğer varlıklara efendi kılar onu.

Varlıkların efendisi elbette insandır.

İnsan, efendiliğini efendice gerçekleştirmek ve edeplice yürütmek mecburiyetindedir. Mecburiyetindedir çünkü ahlak, edep mevcut üstünlüklerinin farkına varma özelliği de sadece insana hastır.

İnsan, insan kaldıkça kendinin ve diğer varlıkların hâkimi ve efendisidir. Kendini kendi kılan özelliklerini, hasletlerini bilmeyen, biliyorsa korumayan insanlar efendi değil efendilere uşaktır. Uşak değil efendi, hadim değil hâkim olmak için insanın sürekli kendini kendi ve başkalarına üstün kılan özelliklerini, güzelliklerini, erdemlerini takviye eylemesi, beslemesi gerekir.

İnsan için kendi olmak, kendi kalmak, kendine saygılı davranmak, kendini eleştirebilmek son derece gerekli hasletlerdir.

Kendi kalan insan, başkasının saygısını kazanır. Başkasına özenene başkaları bakmaz. İnsanlar, kendi özelliklerini çok bildikleri için kendine benzeyenlerde bir gizem aramaz, ilgi duymaz, kendi gibilerle kendini aşamayacağını çok iyi bilir.

Gelişmek, kendini yenilemekle, düşüncelerini demlemekle, fikir ve görüşlerini insan ve toplum lehine olacak şekilde yenilemekle mümkündür. Kendini yenilemeyenler, yenilikler karşısında yenilmekten asla ve asla kurtulamazlar.

Biz bir insan olarak her zaman ufkumuzu aydınlatan, şafaklarımızı ağartan, bize bizi, bize toplumumuzu, bize insanı ve insanlığı anlatan ve öğreten düşüncelere, fikirlere koşmalıyız. Derin düşünerek, akıl ve mantığımızı sürekli işleterek, his ve hayallerimizle kültür dağarcığımızı süsleyerek kendimizi iyi, güzel, doğru ve insani erdemlerle bezemeliyiz.

Kendi olmak, kendi kalmak, kendini tahripten daha kolaydır. Kendini yenilemek, kendini geliştirmek, kendini kötüye, çirkine bulaştırmaktan daha kolaydır. Kendi olmak, kendi olarak olgunlaşmak, kendinden uzaklaşmaktan, kendine yabancı varlıklarla uzlaşmaktan daha zahmetsizdir.

Öyleyse hem kendimiz, hem ailemiz, hem insanımız hem de insanlık için kendimiz olalım, kendimiz kalalım, kendimiz olarak yürüyelim, konuşalım.

Bakalım kendimize saygı duyan kendimize, kendimizden başkalarının saygı duymaktan başka şansı kalacak mı?



Fikri HAKLI