Sağırlar Diyaloğu 1

• 27 Ocak 2013 Pazar 14:18:36

Her hangi bir yazar, çevresindeki güncelliği okumadan; çağın geldiği düzey ve düzlemi bilen bağıntı ve bağlamlar düzeyinde girişir olmadan, yazı yazmamalıdır bence. Bu gibi konuyu bir makale konusunun ele alınışını eleştiri, konulu yazımda işledim.

Şimdiki zaman zemininde olmayan, iki bin üç bin yıl öncesinin, başka başka yaşamların düzey ve düzlemlerine değin, o ilişkilerin içinde olmuş, anlatımları; güncelin bağıntısı olan bir bilgiymiş, bir fikirmiş gibi oluşlarıyla, anlatılmamalıdırlar. Bu yazarın bilmezliği ve yazarın okuru aldatması olur.

Tarihsellik denen olgu, süreç sentezini yaparak bu güne gelir. Bu günkü bina inşaatı yapım bilgisi içinde kulübe inşasının kural, kaide ve amacı olan; kulübeye değin oluşun bilgi ön unsurları şimdiki bina inşa bilgilerimizin içinde hıfz edilmiştir. Ama bugünkü bina inşa bilgimiz, kulübe bilgisini içerir olmasından ötürü de, asla kulübe bilgi düzey düzlem ve kullanımı olan ahlak ve bilgi değildirler.

Bu günkü bina inşa ahlakı bilgisi ve davranışçı girişmeleri, kulübe yapmanın ahlakı ve kulübe yapmanın davranışçı girişmeleri değildir. Bu nedenle kulübe yapmanın (geçmişin) ahlakı, bu güne örnek ahlak, eşsiz ahlak olamaz.

Örneğin; bu günkü apartman daire bağıntısı içinde, üst balkondan aşağı doğru halı tozu silken bir kişinin yaşama ilişkisi uyumsuzluk bağıntısı ve sorunsalı kişilik ahlakı; kulübe yaşamı içinde yoktu diye kulübe ahlakı övülemeyeceği gibi; kulübe yaşam ahlakı şimdinin yaşam ilişkilerini taşıyabilir bir zaman mekân bağıntı durumu da değildir.

Her şey kendi mecmua ve ilişkisi içinde güzel ve eşsizdirler. Sözgelimi kulübe yapan insanın kulübe yapan ihmalci ahlakı içinde yer zemin etüdü yapma yoktu. Bu günkü bina inşasında bu ihmal suçtur. Şimdi eski kulübe yapma ahlakı nasıl eşsiz bir ahlak olmalı ki zemin etüdü yapmayan bir inşa şekliydi.

Bugünkü ahlakınızla dünü suçlayamayacağımız gibi, dünün ahlakiliği de bu günün sosyal insan ahlakı olamaz.

Burada ahlakın; bir bilgi işi olduğu, bir bilginin de düzey ve düzlemine ya da bilgi zaman zeminine bağlı oluşlarla kısıtlı davranışları üretişle, insanlar arası ilişki olduğudur. Üstelik o dönemlerin insanlık bilinci (sanayi toplumları öncesinin bilinci) sosyal yapı ile toplumsal yapıyı ayıramadıklarından; sosyal yapı ve toplumsal yapı aynı görülüp aynı gibi olur (ahlaki) tutumlarla işletiliyordu.

Bu nedenle eski dönemler içinde toplumu yöneten bir insani ahlakın varlığından söz edilebilirdi. Bu yüzden Farabi yöneten insanın ahlakını toplumsal ahlak saymıştır. Şunu da unutmayın o dönemler ahlakı içinde tababet şifacılığı büyücülükle aynıydı. Yani tababeti davranışınız büyücü davranışlı (ahlaklı) da olmak zorundaydı. Eşsiz diye gösterdiğiniz dönemin sihir büyü içindeki sağlık anlayışlı ahlaki girişmesi bugünün toplumsal ahlaki (yasal) girişmesine örnek olabilir mi?

Kısacası kategorize olmayışla zaman zemin düzey düzlem bağıntı ve çevre ilişkileriyle aynı olmayışla eskinin tutum ve ahlakları, şimdinin tutum, ahlak, gelenek ve göreneği olamaz. Başka deyişle feodal bir aile yaşamı, şimdinin çekirdek aile ahlakıyla aynı olamadığı gibi size örnek ahlak ta olamaz.

Şair Bayram Kaya’nın dediği gibi; “Ne dündür, bugün yaşanan günden; Ne dün eksilir bu günden"

Günümüzde yapının temeli oluşla kulübeye ait yaşamlar ve kulübeye dek özellikler kişilerce bilinirse de; kulübe yasamı örnek olacak bir ahlakilikti gibi savlamayı asla ifade etmez. Bir ilişki ve o ilişki tipinin değişmiş düzey ve düzlemin ahlakı; kendisinden sonraki bağıntının anlaması ve ahlakı olamazlar.

Elektrik süpürgesi kullanmayan bir yaşamın; toz toprak kaldıran, yeri ıslatarak çamur yapıp süpüren ahlakı, hijen bilmezliği, ya da hijyene zorunlu aldırmazlığı bu günün saygı şekli ahlak ve erdemi olur mu?

Ki eskinin ahlaki kullanımı bir bilimsel bilgi bile olsa; o bilgi şimdi o noktada kalmamakla artık tam da o bilgi değildir. Bir teknik dahi kişi ahlakınızı değiştirir. Teknik kimi eski eşsiz ahlakı ortadan kaldırırken, eskide olmayan kimi ahlakı tutumları da ortaya koyar. Sözgelimi eskiden lamba devreli elektronik teknikleri vardı. Bu devrelerin de çok güzel görüntü kaliteleri vardı.

Sürecek