Kına Geldi

• 2 Ocak 2013 Çarşamba 11:23:43

KINA GELDİ
Kına,kına ağacının yapraklarının kurutulmuş yapraklarından elde edilen toz madde. Kelimenin aslı Arapça “hınna”. Saç,tırnak ve ellere çalınır kına.Buna kına yakmak denir.Çalındığı yerde bir süre kalır. Kına; turuncu,koyu kırmızı,kahverengi bir boyaya boyandırır sürüldüğü kesimi.
Eskiden saç boyaları mı vardı? Türlü türlü makyaj boyası ne gezerdi...Hele köylerde.Saçlarına ak düşen hanımlar başlarına kına yakardı.Kızıla çalan bir renk alırdı saçları.
Hele genç kızlar bayram arefelerinde mutlaka kına yakarlardı. Hele düğünler kınasız olmazdı.Kına gecelerinde törenle kına yakılırdı gelin hanımın ellerine. Kına türküleri söylenirdi:
“Kınayı getir aney
Parmağın batır aney
Bu gece misafiram
Yanında yatır aney”
Kız anaları ağlardı.Sevincin,üzüntüyle sarmaştığı göz yaşları dökülürdü gözlerinden.
Askere giden gençlere de kına yakılırdı.”Kınalı kuzular”dı onlar.Gurbette sılayı,sevdiğini özleyen âşıklar ah çeker ağlardı.Şöyle seslenirlerdi seher yeline:
“Yüceden mi geldin sen seher yeli
Acep yârim ellerinen gezer mi
Soldu m’ola ak elinin kınası
.
Bu gün yârim eskisinden güzel mi
O yâr beni defterine yazar mı”
Bizim köyde bir bayram arifesi.Evlerde bayram telaşı.Hazırlıklar yapılıyor bayram için.Genç kızlar kına derdinde. Peruz(Fatma),Meliha, Döne çocukluk arkadaşı.Zaptiye Emmi Boğazlıyan’a gitmiş.Kına getirecekmiş.Döne diyor ki:
“Babam kına alacak.Kına yakacak anam ellerime. Kınasız bayram mı olurmuş.”
Peruz’la Meliha kıskanıyorlar Döne’yi.Çünkü onlar kına bulamamış. Öyle Boğazlıyan’dan kına geleceği de yok. Kına yakamayacaklar.İçten içe kızıyorlar Döne’ye, ama pek belli etmiyorlar.Döne gidiyor evlerine.
Meliha:
“Gız Peruz! Hadi Dönegil’e bi oyun oynıyak” diyor.Buldukları kefek parçasını iyice ezip toz haline getiriyorlar.Bu tozu bir kağıda sarıp götürüyorlar Zaptiyegil’e.Hayriye Bacı’ya veriyorlar:
“İsmal (İsmail) Emmi gına yolladı.” diyerek.Hayriye Bacı hemen karıyor kınayı.Kendi saçlarına da yakacak çünkü.Karıyor da kına bir türlü kıvam tutmuyor.Anlıyor Hayriye Bacı oyuna geldiğini:
“Vay gavır südukleri! Ben sizden sorarım bunun hesabını...” diyor. Akşam yakını Zaptiye kınayı getiriyor da Hayriye Bacı’nın öfkesi yatışıyor.