(c) Bu yazının her türlü telif hakkı şairin kendisine ve/veya temsilcilerine aittir. Yazının izin alınmadan kopyalanması ve kullanılması 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Yasasına göre suçtur.
Siz yazınızda bahs etmişsiniz sayın su yolu ona istinaden söyledim.
Eğer islam alimleri mezhep vardır diyorsa vardır bir ömrü ilme adamış zat-ı muhteremler. Ha asırlardır birileri kan içmek için bahane arayıp öldürüyorsa bu mezheplerin değil insanın acizliğidir.
Bir yerlerde Aleviler bir yerlerde Sünniler başka başka coğrafyalarda başka insanlar din adına milliyet adına öldürülüyor.
Aslında sorun şu ki : Müslüman, Müslümanı; insan insanı çeşitli sıfatlar adı altında öldürüyor.Ölüme meşruiyet kazandırılıyor.
Peki, öyle diyorsanız öyle olsun diyemem. Üzgünüm. Konuştuğumuz şeyin '' alevîlik '' ile ilgisi de pek yok aslında.
Ben bir soru sordum. '' İslâmiyet, içinde mezhepsel ayrılıklar ihtivâ ediyorsa Hristiyanlık'tan ne farkı var? '' Bu sorunun yanıtı bence önemli olan. Sorunun kendisi değil.
Karışsın işte. Vakti zamanında çok kafamız karıştı. Allah doğru yoldan ayırmasın kimseyi.
Araştırmalarınızdan şüphem yok. Benim tek şüphem, o araştırmalara kât'î delîlin olmamasıdır. Evet, Luvi mitolojisi olarak da olaya bakabiliriz lâkin bu işi artık ülkede akademisyenler yapsın. Yapmak durumundalar. İnşallah.
Son söz olarak söylemek istiyorum ki; gülbang'larımız, deyişlerimiz, semahlarımız her dâim var olsun. Bize değer katan ve katmaya devâm eden dedelerimiz olsun.
'' er makamında agah olduk bu sırra yüküm cevâhirdir çözmem her yere yedi sene hizmet ettim bir pîre Bu Sıtkı mahlası kazandım yeter ''
bakın böyLe şeyLer söyLerseniz büyük bir yanıLgı oLur insanLarın kafası karışır..
daha önce yazdığım gibi cem evLerinde ya da cem törenLerinde okunan duaLar hanefi ve aLevi mezhebi için aynıdır, aynı diLi kuLLanan iki mezhebin peygamberi ya da aLLah’ı reddetmesi ya da yoksayması mümkün değiLdir.. gülbang’Lar bunu ne iyi örnekLeridir..
şimdiki topLumca biLdiğimiz ve yorumLadığımız aLeviLerde kutsaL sayıLan 3 öğe vardır;
1/ aLLah.. nuru yaratan ve insanLarı ve kainatı nurdan var edendir.. 2/ hz.muhammet.. nur içinden yaratıLmış en seçkin kişidir.. ‘’ ben nebî iken adem ruh ile ceset arasında bulunuyordu.”(bk. Aclûnî, 2/129).’’ 3/ hz.aLi.. aLLahın kıLıcıdır.. yeri, peygamberden sonradır, ki zaten bütün söyLemLer ondan sonrası içindir.. kimse hz.aLi asıL peygamberdir demez diyemez.. çünkü isLamiyet hiyerarşisi iLe çeLişir havada kaLır bu tip söyLemLer..
cem törenLerinde ''bismişah, bismişah, bismişah.. ya aLLah, ya muhanmmed, ya aLi '' duanın başLangıç sırasıdır.. bu sadece duaLar içinde değiL nefeslerde ve semahLarda da geçer..
‘’pir suLtanım haydar kendi özümü / o güzel şahıma var niyazımı birgün kara toprak örter yüzümü / yetiş ya allah, ya muhammed, ya aLi ‘’
sözün özüne geLirsek; biLdiğimiz aLeviLiği tartışırken isLami bakışı ve adetLeri, ( asLına bakarsan sadece ritüeL kısmı hariç) benimsemiş kişiLerdir.. duaLarı niyazLarı yakarışLarı hep aynıdır beLki daha iLeri ve samimidir biLe deniLebiLir..
araştırmaLarımdan benim edindiğim biLgiye göre ise aLeviLik isLamiyetten öncede vardı….
- Sümerliler'den Luvi'lerden söz ettiğiniz için bahsedilmiştir. Asıl siz hangi önemli noktayı dikte ettiğinizi unutmuşsunuz anlaşılan.
- Cemel ve Sıffîn ile bahsi geçmiş olsa da, asıl temellendirme Hz.Ali'nin ölümüyledir. Fikrin ne vakit ortaya atıldığı değil ne vakit uygulandığı önemli (şahsım için).
- Anadolu Alevîliği dedikleri şey bir çoğu için '' peygamber ''i tanımamaksa, kimse kusura bakmasın ben o Alevîliği tanımıyorum. İlk cevâbımda da belirttim Hz. Ali'ye yüklenmeye çalışılan anlamları. Kaldı ki; evet çoğumuzun anladığı Alevîlik aslında bu değil. Bu fikrinize katıldığımı da belirtmek istiyorum.
- Ve son olarak, tüm bu konuşmalarımız neticesinde şunu da söylemeden geçmek istemiyorum. Alevîlik, İslâmi mezhepler sınıfına '' en azından benim için '' girmiyor. Nedenleri de hem sizin hem de benim belirttiğim sebeplerdendir.
not: Sizinle konuşmak gerçekten hoş. Zirâ, bilenle konuşmak gibisi yok :)
tabiidir ki iLk soru üstünden devam ediyoruz, anadoLu da aLeviLik ya da aLeviLik nedir diye başLamıştık yanıLmıyorsam..
ben önermeLer verdim topLumun bakış açısına dair.. soruLar sordum sizin ya da burayı okuyanın kafasında bir ışık beLirsin, bir çeLişki yaratsın gerçeğe dair diye.. sümerLeri değiL aLeviLeri konuşuyoruz sümerLeri de konuşuruz ama şu anki yazışma konumuz iLe bir aLakası oLacağını sanmıyorum.. kaçırdığınız bir şey var bunu sizin terimLerinizLe çözeyim isterseniz..
şia’Lık müsLümanLar arasında cemeL ve siffin savaşLarından sonra ortaya çıkmıştır, anLamı aLi taraftarı oLmaktır ve bu taraftarLar bu savaşLarda ve sonrasında kızıLbaşLık takmış ve bugünkü şekLi iLe yorumLanan aLeviLiğin temeL taşını oLuşturmuştur.. o sebepLe şia’Lık kısmı önemLidir..
bana size şia’Lık tan kim bahsetti demeniz gerekmiyor bu tarihseL süreçtir ve yazıLması gerekir.. sizin kafanıza göre tartışmak ya da gerçeğe uLaşıLma zorunLuLuğu yok farkındasınızdır umarım..
O zaman Hitit'lerden değil Sümerler'den başlamak gerek Anadolu tarihini anlamaya. Luvi'lerin bunca önemi yalnızca Alevîlik ile ilintili olmasa gerek. Yoksa pagan olacağız yakında :) Size kim Şia'lardan bahsetti ki? Şia'lar siyâsî olaylar neticesinde ortaya çıkmış(!)mezheptir. Efendim bu takipçiler yani Şia't ulAli'ler, Ali'nin öldürülmesinden sonra etkinlik kazanmaya çalışmışlardır.
Ve çok tuhaf birşey söylemişsiniz '' bismişâh '' şâh ismail değildir yine. E kim iddia etti ki bunu zaten? Böyle bir söylemim yok. Olmaz da. Yalnız, bir noktaya dikkatinizi çekmekte fayda var. Söylediğim şey aynen şu; Türkiye'de yaşayan Alevîler ile Suriye'de, İran'da, Azerbaycan'da, Türkmenistan'da, Balkanlar'da vb. yaşayanları bir tutmayınız. Binlerce farklılık vardır.
efendim ne güzel şeyLer demişsiniz öyLe, aLeviLik nedir ne değiLdir diye başLamak iyidir eLbet ama siz yine aLeviLikten başLamamış isLami tarihLerden örnek vermişsiniz.. arabistandaki şia ve ehLi beyt kavramı anadoLu aLeviLiği iLe aLakaLı bir şey değiLdir.. şia tebası ve ehLi beyt arap müsLümanLığında pek mutaber bir yerde oLsa idi biLdiğimiz peygamber torunLarına uyguLanan soykırım oLmazdı.. düşünsenize şu anda türkiye’de ya da herhangi bir müsLüman topLuLuk içinde bir şeyh’e kuL oLanLarı düşünün ve o devirde peygamberin yakınLarına kıyam ediyorLar.. aradaki kutsaL bakışı ve farkı umarım anLatabiLmişimdir.. anadoLu aLeviLiği diye bir şey yok ama var.. şöyLe ki; düşünceme ve aratırmaLarıma göre türk boyLarının şamanizmden isLamiyete geçişLeri neredeyse 4 tane yüzyıL sürmüştür.. bu süreç 751 yıLındaki taLas savaşında çinLiLere karşı birLeşen müsLüman arapLar ve türkLer iLe tarihseL değişim başLamış karahanLı devLeti veseLçukLu devLeti iLe 10.yy.da nihayet müsLümanlık ortam buLmuştur.. buraya kadar anadoLu aLeviLiği diye bir şey görmedik değiL mi.. ? çünkü yukardaki tarihseL süreç özetinde yokLar.. öncesinde varLar.. müsLümanLığı ortaya çıkışından neredeyse 400 yy. sonra öğrenen ve benimseyen bir haLk hz.aLi adına hareket edemez.. şia oLamaz.. mümkün değiL bu.. hiçbir mantık bana bunu kabuL ettiremez.. işte tam burada şu soruLarı yada önermeLeri sunmak gerekiyor.. 1/ mö.2000 yıllarında Hitit uygarLığından önce yaşayan ve osmanLının kayıtLarında biLe geçen ‘’ışık insanLarı’’ oLarak biLinen Luvi’Ler kimdir..? 2/ Luvi’nin anLamı nedir..? 3/ şu an ingiLizce fransızca ve aLmanca ışık keLimesinin kökü nedir..? 4/ şimdi cem evLerine gidiyoruz dede okuyor dua ediyor.. biLdiğin kuran’ ı açıp okuyor.. başta bismiLLahirahmanirrahim yerine bismişah çekiyor tek fark bu.. şimdi sence anadoLu aLeviLiği sadece bismiLLahirahmanirrahim yada bismişah ayrımı oLabiLir mi..? kaLdı k,i bismişah da kasdediLen şah ismaiL değiL bizzati aLah’ın kendisidir… şimdiLik bu kadar soru yada önerme yeter sanırım, çok uzun ve karışık bir konu ama sanırım anadoLu aLeviLiğinin ne oLduğu ya da oLmadığı konusunda küçük bir fikir vermiştir size.. yıLLardır seninLe yazıLarının aLtında yazışır dururuz semahLar ve deyişLerLe, hiç merak etmedin mi yaradıLış , nefes, kırk kapı kırk makam, nurdan geLdik nura gideriz, haydar haydar’ın sözLerinin anLamını…
yani anadoLu da aLeviLik asLında biLdiğiniz ya da anLadığınız aLeviLik asLa değiL..
Alevîlik nedir sorusu ile mi başlamak gerekirdir sayın terliksi seyyah :)
Birkaç Alevîlik var. Balkan Alevîliği, Anadolu Alevîği vs... Balkanlardaki uygulamalar Osmanlı ile berâber yerleşmiştir. Hâlâ cemevleri faaliyet gösterir. Anadolu Alevîliği ise; bambaşka. Bun konuda yapılmış bir çok araştırma var lâkin akademisyenler sağ olsunlar bunuyu pek gündeme getirmek istemezler. Sebebi de şu '' mezhep kavgası '' tehdîdidir. Lâkin, Ali severlik ile Alevîlik aynı şey değil. Hanbeli'lik ile benzerlikler yok değil o bakımdan. '' Muhammed peygamber Ali Allah '', kâinatın yaratılışı Ali ile gibi söylemlerin de yer aldığı bir çok örnek verebiliriz. Ama ısrarla '' şamanizm '' ile bağlantısının irdelenmesini, semah kültürünü; Ali, Huseyn, oniki imam kültünü iyi incelemek gerekiyor. Orta Asya Türk inancına olan benzerliği, semahlarda şeklen '' turna '' olunması, üç mum yakılması, dedelerin otacı(kam) özellikleri taşıması en büyük etkenlerdendir.
diyerek devâm etmek isterdim lâkin yine '' mezhep kavgası '' çıkmasın diyorum :)
Edebiyatdefteri.com, 2016. Bu sayfada yer alan bilgilerin her hakkı, aksi ayrıca belirtilmediği sürece Edebiyatdefteri.com'a aittir. Sitemizde yer alan şiir ve yazıların telif hakları şair ve yazarların kendilerine veya yetki verdikleri kişilere aittir. Sitemiz hiç bir şekilde kâr amacı gütmemektedir ve sitemizde yer alan tüm materyaller yalnızca bilgilendirme ve eğitim amacıyla sunulmaktadır.
Sitemizde yer alan şiirler, öyküler ve diğer eserlerin telif hakları yazarların kendilerine veya yetki verdikleri kişilere aittir. Eserlerin izin alınmadan kopyalanması ve kullanılması 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Yasasına göre suçtur. Ayrıca sitemiz Telif Hakları kanuna göre korunmaktadır. Herhangi bir özelliğinin kısmende olsa kullanılması ya da kopyalanması suçtur.
Şiirin sahibi
Cevap Yaz