Gozirolu, Avilden, Topal Melit, Top Amat gibi bazý emmiler bize; “-sen kimin o(ð)lusun” “-benim olum olcan mý?” larý geçer “-benim kýzým ol” “-seni, benim o(ð)lana alývýrayýn” itiraz etsen de aldýrmazlar hatta taþlasan etraftakilerin kýþkýrtmasýyla sövsen ama bir yerde keserler, aðlarsan! vazgeçerler.. aðlanýrdý..
bu defa da acýrlar haline güya gönlünü alýrlar “-va(h)! gadýným ben seni gýz sandýydým” derler güya severler ilgi gösterirlerdi çaresiz inanýlýrýdý..
kendimizi ispatlama hýrsýyla baþlayan, “gösdert len þeyini”ne “olsa gösderirdi demek yok, madem o(ð)lan, gösdersin, kelp ola(yý)n inanmam” ve ýsrarlar üstüne þeyimizi göstermeye varan “benlik” “kendine gelme”, “mükellef olma”, hatda “erkeklik” mücadelemiz, ilk mektepten önce oðlak, okulla birlikte öküz çobanlýðýmýzda þekillenirdi bir an evvel davranýlýr kararlar alýnýrdý..
**
güya bilmezden gelip “kime var(a)can?” .. omuz silkerdik “haa sen o(ð)lan mýydýn” .. “-toh! gene bilemedim, unuduvumuþuyun gadýným ” (gadýn=güzel) … olmadý bu defa da keskin bir manevra ile çark edip “kimi al(a)can” adýmýz çýkacak gibi telaþlandýrýrlardý..
umumi ýsrar üzerine; birini zikretsek illa bin bahane bulurlardý “o güçcüg” “o senden böyük” “o gözel deðil” “o falana varcaðmýþ” “onu falan alcaðmýþ” “onun bobasý fakir” “onun anasý cadaloz” “onun anasý kör”, “onun bobasý topal” ne etsek, ne söylesek yanýltýrlar karþý çýkarlar suyu bulandýrýrlar yeni yetmenin iþtahýný kaçýrýrlardý..
ardýndan tafsilatlar baþlardý, ki sayelerinde istikbal kaygýmýz gerilerde kalýrdý harekete geçmeliydik bir an önce eli çabuk tutmalý, önerileni kaçýrmamalýydý
“falancanýn bobasý zengin, senden eyisini mi bulcaklar gýzlarýný sana veri(r)ler onnar” “Taþýnbaþýnda kaþ dölüm tarlalarý var, Yeldeðirmeninde nohut, Karþýbaðda payamlýk ovada tarla bi uþdan uca, Arpalýkda bahça Hasançeþmede Söðütlüde harým evinin yannýnda arý köfenneri ona keza” .. “hu gadar geçi, hu gadar goyun” aðalýða çeyrek kalýrdý.. duvar ören birisi daha katýlýr yukarýdan “Arpalýkdaký tarlaya sana bi ev yapývýrýlar” … bir diðeri daha dahil olur muhabbete “dah! de imanýýmm”la düþlerimiz keyfe gelirdi, özgüvenimiz þahlanýrdý
yoldan geçen bir baþkasý ondan geri kalmaz ama düþlerimizi bulandýrýrdý “-amma etdin emmisi yahu o adamýn bissürü o(ð)lu yok mu bu adama mal düþer mi?” “..?” “-o(ð)lan gardaþlarý da ne oluyoru bu epap erkeð adam yahu, bak asdaným elini gorkak alýþdýrmacan! godun mu oturtduracan” .. bir baþkasý galeyana getirirdi “-yoð ülen ben onu alman, onun o(ð)lan gardaþý çok deyosan falanýn gýzýný al.. “çöpsüz üzüm” gayýnnan elleriynen besler seni ballý çomacýnan len hu fakýt derde derman uçu desen kimde bal var kimin cevizi var.. kimin narý.. hýý! hemi goyun sürüsü hemi geçi, ovada bahça demiþsin yahay! valla! hemi gatýr arabalarý inekleri.. sürüleri, gözümüzde ne güzel manzaralar neler, neler canlanýrdý..
baþka biri bilgeliðe soyunur, “iþleri çoð olsa daaa epap, iþ yormaz adamý! Ýþ deði(l), eþ yorar vallaha senin gibi deliðanný guvatlý adamý evelallah sen her iþin hakkýndan geli(r)sin, agalarý varýmýþ sana ne ne hökmü var erkeð adamsýn, “höt” dedin mi gaçýrýsýn evelallah godun mu oturtduracan gözünü bi tefa morartacan, esas duruþa sokacan.. tamam! mor gözlü, analarýmýz gelir aklýmýza içimiz acýrdý” “-garý gýsmý yorar, e(h)tiyarladýr adamý hele bi de benim gibi; fakýr gýzý alýsan var yaaa zabbah demez, aðþam demez fýrsant buldukçana açar aðzýný, yumar gözünü “bal yapmaz arý” ðibi “dýndýn da dýndýn” vallaha çenesi yorar fakir garýnýn atdýrý(r) adamýn depesinin tasýný keser iþdahýný, uzak yere getme, ýhýcýk baþýmda biri gaçýrdý a(ð)zýmýn dadýný “fakýr adamýn fakýr gýzý” öldürü herifin isdikbalýný anasýný satayýn ta bizden on yaþ büyük, küçük kýzýný katar hesaba bak epap, benim gýzýmý alma anasýnýn etdiði gibi þiþiri(r) baþýný” es geçerdik bazý evleri geriye bir ya da iki ev kalýrdý
baþka biri daha çýkardý daha baþka bir þey derdi delik çorapdan baþ barnak çýkar gibi “-sen zengin gýzý al as(l)daným zengin gýsmýnýn gýzýný, neye dersen.. biliyon mu. ne gam ne keder; biþirdikleri yenir gonuþduklarý eyidir, dutduklarý gözeldir, dikdikleri keyilir, gözleri güneþdir, camlarý geniþdir, evleri güneþe, bacalarý yönedine bakar gýþýn üþümezler zobalarý yanar..” gözümüzde bütün bir sefil köy manzarasý ve kendi gerçeðimiz vardý
emme Allahýn fakiri.. aslan olsa neydiviri(r) iþdehe boban, ýhýcýk ben, yaz-gýþ, dað daþ.. iþ-güþ, elde yok avýþda yok elimiz hamýr garnýmýz a(ç)þ ille biþiy damardan, emme daha da çok bunardan gelecek, “mermer daþdan, varlýðý baþdan” olacak, dönüp bakmasan da bilecek arkan-galen olacak, yasdanacak en birinci þey ne arka daþþ.. neyinen.. varlýðýnan var olacak.. varlýk olmayýnça dirlik olmayoru vesselam varlýk keyfe keder imkanlar harikaydý.. “-yoklukda baca çekmez ev tüter sen gördün mü pacasý çekmeyen zengini bi evin pacasý çekmeyosa bil ki fakirin fakiri ne dirliði vardýr ne de yönet düzeni sen zengin gýzý al asdaným hele bi de hak vaki oldu daa gayýn boban ölüvüdü müü.. gayýý iþdee yaþadýn getdiðin iresmi.. dadýndan yenmez vallahi billahi” yörüyüþün bile deðiþiviri için için yanardýk içimiz yanardý..
“-fakirin düz yolda aþar ganlýsý zengin gýsmýnýn, daðý daþý aþar tatar arabasý tarlasý, takgasý, çobaný, yanaþmasý sürüsü ehliyalý, ekmeði-gatýðý, yaðý, balý.. yeyim yeycek çakýlý(r) galý(r) düðünde bayramda ahali akýþýr varý(r) fakir belasýný bulmuþdur “fakirlik gaderdir” der avunur oyusa o da O’nun gulu emme; “yetirecen deye” gývraný(r) duru(r) gýzýný alan bulunu(r) emme, oðluna gýz veren olmaz ki neyinen etsin bayramý, nasý(l) etsin bayramý bayram eder aðþam etdi mi ðünü emmeee; zengin “yaðýnan yarýk yediri” bencileyin kelik deði, onculayýn çarýk keydiri mali hüllenin halli aðzýmýza tad gelirdi gönlümüz akrannarýmýzý tarardý
“-falanýn gýzý da var emme onnarýn o(ð)lannarý da var, gerçi … sen onnarý döðer ellerinden alý(r)sýn tarlalarý “höt” deyvisen, evelallah donnarýný çekmeden gaçarlar” horazlanýrdýk, göðsümüz þiþer duruþumuz deðiþirdi göðsümüz kabarýrdý
“yeni yetmeliðin kapýsýna dayanmýþlara adresler verilir inceden “gýz alacan mý Beylerden, yemesini, keymesini bili(r)ler dik duru(r)lar kibirlidirler emme heriflerini el içinde adam ederler” ayaklarýmýz Beylerin kapýsýný arþýnlardý
… “-emmee bana galý(r)san Deliamatlardan bi(r) enik dut, evelallah yaþadýrlar, kötü keyf davþýmazlar, aþlýkdan ölseler getseler, gatliken dýþarýya sezdirmezler gol gýrýlý(r) yen içinde galý(r) dýþarýya sezdirmezler asla etrafa renk vermezler surat asýp bezdirmezler bi bakmýþsýn çelenden bi çöp goparmýþlar diþlerini temizleyip batýrlar "-neyye len" demeye galmaz “dün geçi kesdiydik de.. diþimin govuðunda et galmýþ” de(r)ller.. alýnacak kýz deðiþir, netice deðiþmezdi eli-mahkum kararlar alýnýrdý
nayeti hiþ kimsenin bobasýnýn malýna güvenme þansý yoðudu belki de tek çýkar yol buyudu, yaþça büyüklerimizden anladýðýmýz kadarýyla evlenirken istikbali temin etmek.. olmamalý angarya "neyye bobayýn fakýrlýðý gader, emme senin fakirliðin gader deðil, neyye zengin gýzý alaydýn boba!" denirdi.. haklarý vardý..
kuzu oðlak güderken. er davranýp nüfuz sahasýný geniþ tutardýk ötekilerin yengesi olurdu duttuklarýmýz bobaçca yapraklarýna sýralanýr, þansýmýz ne olur ne olmaz.. öyle ya; düþlere dalardýk.. anasýna satayým hepiciði el oldu þindi. “tohh” desen var mý çaresi ne sevdalar yaþanýrdý..
DÝPNOT gadýn / kadýn : güzel anlamýnda, güzel çocuk (oðlan ya da kýz deðil) kastedilen gadýn / kadýn : güzel, iyi
ÇALI da bir kýsým atlanarak düðün konusuna devam edilmektedir.
bu bölüm "Kýrsalda Cinsel Kültür" olarak yayýnlanmýþtý.
Sosyal Medyada Paylaşın:
İbrahim Çelikli. Åžiirleri
(c) Bu şiirin her türlü telif hakkı şairin kendisine ve/veya temsilcilerine aittir.