………………………………………………………………………………………… Cümle Dünya Sizin Olsun Bir Dost Bir Post Yeter Bana Atlas Diba Sizin Olsun Bir Dost Bir Post Yeter Bana
Beyler Tahtýndan Ýnerler Ayaksýz Ata Binerler Topraða Gömüp Dönerler Bir Dost Bir Post Yeter Bana
Sanýr Mýsýn Kalsan Gerek Bilirmisin N’olsan Gerek Bin Yýl Yaþar Ölse Gerek Bir Dost Bir Post Yeter Bana
Karün Malýn Verirlerse Beni Sultan Kýlurlarsa Alem Kulum Olurlarsa Bir Dost Bir Post Yeter Bana
Sonu Yok Devletden Bolur Ecel Gelir Seni Bulur Seyit Seyfi Ýþin Bilir Bir Dost Bir Post Yeter Bana …………………………………………………………………….. Seyyid Seyfullah Kasým Efendi (Nizam Oðlu) ……………………………………………………………………… Yaþamý ve kiþiliði hakkýnda doyurucu bilgi bulunmayan ancak, çaðýnýn tanýnmýþ ve büyük saygý görmüþ ozanlarýndan biri olan Seyyid Seyfullah Kasým Efendi (Nizam Oðlu) XVI. yüzyýlýn baþýnda Ýstanbul’da doðdu.
Babasý, Ýmam Zeynel Abidin soyundan ve büyük þeyhlerden Seyyid Nizamüddin hazretleridir ki Ýstanbul’da Silivrikapýsý dýþýnda bulunan ve kendi adýyla anýlan camiin içinde gömülüdür. Þiirlerinde Seyyid Seyfullah, Seyyid Seyfi, Seyyid Nizamoðlu, Seyfi adlarýný tapþýrmýþtýr.
Seyyid Seyfullah, Osmanlý hükümdarlarýndan III. Murad Han devrinde (1574-1595) ününü duyurmaya baþladý. Bu dönem içinde Osmanlý Devleti’nin her yönden düzeni bozulmaya baþlar. Devamlý savaþlar yüzünden ekonomik durumun bozulduðu, rüþvet karþýlýðý memuriyetlerin satýlmaya baþlandýðý, reaya’nýn fazla vergiler yüzünden köylerini býraktýðý, bunun kötü sonuçlar doðurduðu, bilgisizlik ve taassub’un arttýðý, Nizam Oðlu’nun þu beyitlerinden de anlaþýlmaktadýr:
Zulm ile doldu dünya yokdur huzura imkan Ma’mur olan yerleri zalimler etti viran Alem harab’a vardý yýkýldý Mülk-i Osman Kan aðlasun reaya çak edüben giriban
Nizam Oðlu iyi bir eðitim ve öðrenim görmüþ, çaðýnýn gereði olan þeriat ve tarikat ilimlerini öðrenmiþ, aydýn bir zümre içinde yaþamýþ ve yazdýðý didaktik þiirlerinde bütün mutasavvýflar gibi o da; nefsini bilmeyenlere, dünya malýna tapanlara, riyakarlara, sofulara çatan ifadeleriyle, bir çok tekke þairlerini geçmiþtir. Ýlahi’leri bestelenerek tekkelerde, ayin-i cem’lerde sonraki yüzyýllarda okunmuþtur.
Bu aþk bir bahr-i umman’dýr buna hadd ü kenar olmaz Delilim sýrr-ý Kur’an’dýr bunu bilende ar olmaz
diye baþlayan ünlü ilahisi de bazý þairler tarafýndan þerh edilmiþtir. Ýnsan yapýsýna, özüne sezgi ipleri uzatarak inciler toplamaya çalýþýr.
Onaltýncý yüzyýl tekke þiiri’nin en büyük temsilcilerinden biri olan þairin divan’ý þekil olarak divan ve saz þiirleri üslubunda yazýlmýþ lirik-didaktik ilahilerle bezenmiþtir. Divan þiiri türündeki manzumelerinde özellikle Nesimi edasý görülür:
Yüzünde ayet-i Kur’an yazýlmýþ Aný kim okumaz Hak’dan cüda’dýr Senin Seyyid Nizam Oðlu yolunda Nesimi gibi can verse revadýr
Nazm’ý genellikle dile canlý, içten ve akýcý olan þairin en önemli ve deðerli þiirleri arasýnda yer alýr. Önemli þiirleri, saz þiiri tarzýnda yazdýklarýdýr. Aruz vezninde baþarýlý görülmese de, hece’de yeni bir dil ve duygu getirdiði açýktýr:
Hey yol erkan kardaþlarý sizin olsun bu yol erkan Ben bir aceb derde düþdüm bulunmaya gibi derman Hicab oldu benlik bana gidemedim dostdan yana Ben benliðimden geçmeðe þeyh elin tutmaya geldim
Hece ile yazdýðý þiirlerinde genellikle Yunus Emre eda’sý açýkça görülür:
Çünki ben yar ile yar’im Mansur oldum dikin dar’ým Nesimi’yem yüzün derim assý ziyan olmaz bana Görün Seyyid Seyfullah’ý kendinde bulmuþ Allah’ý Ben dost’u buldum billahi þekk ü güman olmaz bana
Çaðýnda tartýþma konularýndan biri olan sema’ýn helalliðine de deðiniyor:
Ya Rabbi aþkýn ver bana hü diyeyim döne döne Aþýk olayým ben sana hü diyeyim döne döne Þiirlerinde, örneðin aþaðýdaki beyitte olduðu gibi: Bende-i Al-i Aba’yým Ehi-i Beyt’in kemteri Sevmezem Al- i Yezid’i Ca’feri’yem Ca’feri
diyerek, Ýmam Ca’fer-i Sadýk (a.s.) mezhebinden olduðunu söyler.
Þiirlerinde Nizam Oðlu mahlasýný kullanan þair, Halveti Tarikatý’nýn Sinaniyye Þubesini kuran ünlü mutasavvýf Ýbrahim Ümmi Sinan hazretlerinin baþ halifesi’dir. Alim bir zat olan Ümmi Sinan (öl. 1551), gördüðü bir rüya üzerine Ümmi lakabýný almýþtýr. Aslen Bursa’lý olduðu rivayet edilir. Ýstanbul’da Eyyüb Sultan (r.a.) Camii yöresinde Oluklu Bayýr denilen yerde, halifelerinden Nasuh Efendi tarafýndan yaptýrýlan Dergah’ýnda gömülüdür.
Ümmi Sinan’dan sonra yaþamýþ olan, yine Halvetiyye’den -Niyazi -i Mýsri’nin mürþidi Elmalý’lý Þeyh Muhammed Sinan da (öl. 1664), Sinan Ümmi lakabýyla bilinir.
Nizam Oðlu’nun edebi kiþiliðinin oluþmasýnda, hemen her þairimizde olduðu gibi, tasavvuf düþünce ve inançlarýnýn büyük etkisi vardýr.
Eþrefoðlu Rumi’den sonra Yunus’u en iyi temsil eden Nizam Oðlu’dur. Hayatý hakkýnda geniþ bilgimiz olmasa da, düþüncesini ve þiir gücünü kendisinden, kendi manzumelerinden öðrenebiliyoruz. Mensur eserlerinden Tac-Name ve Miftah-ý Vahdet-i Vücüd da eski harflerle yayýnlanmýþtýr. Ýstanbul’da H. 1010 (M. 1601) yýlýnda vefat eden Seyyid Seyfullah (Nizam Oðlu) hazretlerinin kabri, Silivrikapý yöresinde, Emirler Mahallesindendir.
Divan’ý ile manzum eserleri H. 1326 (M. 1908) yýlýnda bir arada yayýnlanan þairin külliyatý, bu defa yeni harflerimizle aynen yayýnlanarak, Ehl-i Beyt’i seven canlara ve edebiyatçýlarýmýzla bütün okuyuculara sunulmuþtur.
Seyyid Nizamoðlu Hayatý-Eserleri -Divaný Mehmet Yaman Can Yayýnlarý Adil Atalay ………………………………………………………………………………………………………………………………………………… )(-)(-)(-BUÐULU CAMLARA YAZDIM ADINI-)(((-41-)(-)(-)(
Mal,mülk,para sizin olsun Allah,hasýr yeter bana Nam,þöhret,þan size kalsýn Allah,hasýr yeter bana
Götürürüm sanma sakýn Kalan var mý þöyle bakýn Þu ölüm ne kadar yakýn Allah,hasýr yeter bana
Kimler geldi kimler geçti Ne çok saltanatlar göçtü Sadýk doðru yolu seçti Allah,hasýr yeter bana
Kötülüðü huy edinen Anýlýr kötü yad’ýnan Yaptýðýný ey kâr sanan Allah,hasýr yeter bana
Hani Nemrut hani Kârun Nerde bunlar hele sorun Varýn bunu hayra yorun Allah,hasýr yeter bana
Fani dünya herkes bilir Her canlýda mutlak ölür Baki gibi sâda kalýr Allah,hasýr yeter bana
Hýrs kibire verme meðil Engin olup Hâkka eðil Gördüðün þey senin deðil Allah,hasýr yeter bana