Mihenden kaçma ger mahsudu ihvan olmak istersen
Hayli zamandýr sizlerin “sitede neden yeni yazý yok?” þeklinde haklý sitemlerinizi almaktayým. Bir türlü düzene koyamamýþtým. Bir de Fennî’nin þiirini çok beðendiniz. Artýk vazife oldu. Þimdi þiirin tamamýný aþaðýda sunuyorum. Ýlk kýt’asýnýn da günümüz Türkçesiyle izahýný…
Zaman içinde inþallah tamamýnýn izahýný da paylaþýrýz.
1. Mihenden kaçma ger mahsûd-ý ihvân olmak istersen
Yetiþ imdâd-ý mazlûmâna arslan olmak istersen
Yapýþ bir kâmilin destinden insan olmak istersen
Nebiyy-i Efhamý medh eyle Hassân olmak istersen
Rýzâ bâbýnda bekle rahme þâyân olmak istersen
Sakýn bir dîdeyi aðlatma handân olmak istersen
Dokunma hâtýr-ý mûra Süleymân olmak istersen
2. Meserret-bahþ olur gerçi ‘âdüvden ahz-ý sâr etmek
Fakat îcâb eder birçok mezâhim ihtiyâr etmek
Benim re’yimce hattâ nâ-becâdýr inkisâr etmek
Fazîlettir onu ‘afv-ý keremle þerm-sâr etmek
Cinâyettir dil-i ebnâ-yý cinsi dâð-dâr etmek
Sakýn bir dîdeyi aðlatma handân olmak istersen
Dokunma hâtýr-ý mûra Süleymân olmak istersen
3. Þu meydâna niçindir bu geliþ ettinse ger tahkîk
Bütün ef’âlini eyle Kitâba sünnete tatbîk
Gönül yýkma gönül yap cins ü mezhep etmeyip tefrîk
Eder bu hak sözü yerde beþer gökte melek tasdîk
Mezâlim âdemiyyetle deðildir kâbil-i telfîk
Sakýn bir dîdeyi aðlatma handân olmak istersen
Dokunma hâtýr-ý mûra Süleymân olmak istersen
4. Gözetmekte rýzâ-yý Hakk’ý çeþmin hurdebîn olsun
Ehemm-i kâr u bârýn hidmet-i dîn-i mübîn olsun
Ta’ârruz etme bir þahsa cesûr olsun cebîn olsun
Sitem lâyýk mýdýr nâsa husûsâ mü’minîn olsun
‘Umûmen halk-ý ‘alem þerr ü mekrinden emîn olsun
Sakýn bir dîdeyi aðlatma handân olmak istersen
Dokunma hâtýr-ý mûra Süleymân olmak istersen
5. Yakýþmaz bir sýfattýr dil-þikenlik tab’-ý merdâne
Bu gülþende gül ol hâr olma çeþm-i andelîbâne
Geçinmekse merâmýn istirâhatle hakîmâne
Elinden geldiði müddetçe sa’y et bezl-i ihsâne
Sezâ ancak budur her sâlik-i þeh-râh-ý ‘irfâne
Sakýn bir dîdeyi aðlatma handân olmak istersen
Dokunma hâtýr-ý mûra Süleymân olmak istersen
6. Ne lâzým hasmý ta’kîb eylemek ta’dîl-i efkâr et
Gelirse nefse hiddet kibriyâ-yý Hakk’ý tezkâr et
Edip mahv-ý enâniyyet ‘ubûdiyyette ýsrâr et
Leyâlîde le’âlî-i þiriþki durma îsâr et
Garaz kâþânesin yýk hýtta-i ‘irfâný i’mâr et
Sakýn bir dîdeyi aðlatma handân olmak istersen
Dokunma hâtýr-ý mûra Süleymân olmak istersen
7. Tuz ekmek hakkýný hýfz eylemekte i’tinâ göster
Hudâ’dan gayre ‘arz-ý ihtiyâç etme gýnâ göster
Þikâyet etme Hak’tan halka her hâle rýzâ göster
Tama’dan kýl ferâgat ehl-i îsâr ol sehâ göster
Düþen bî-keslere rahm et tarîk-i i’tilâ göster
Sakýn bir dîdeyi aðlatma handân olmak istersen
Dokunma hâtýr-ý mûra Süleymân olmak istersen
8. Tesâdüf eyledikçe bir fakîr ebnâ-yý âdemde
Edip taltîfîne himmet býrakma berzah-ý gamda
Ne buldun saklamakla surre-i dînâr u dirhemde
Gerek sahn-ý kenîsâda gerek Beyt-i mükerremde
Hüner bir kalb-i mahzûnu sevindirmektir ‘âlemde
Sakýn bir dîdeyi aðlatma handân olmak istersen
Dokunma hâtýr-ý mûra Süleyman olmak istersen
9. Fesâd ü mekri çoktur çerh ile ahz ü ‘atâdan geç
Haþv ü hâþâk ile doldurma kalbi mâsivâdan geç
Girip ihlâsla meyhâne-i ‘aþka riyâdan geç
Eðer pîrân ile ünsiyyet istersen hatâdan geç
Garaz hammâlý olma kîni terk et mâ-mezâdan geç
Sakýn bir dîdeyi aðlatma handân olmak istersen
Dokunma hâtýr-ý mûra Süleymân olmak istersen
10. Edersen bir iyilik intîzâr eyle mükâfâta
Yaparsan bir fenâlýk hâzýr ol ‘ayn-ý mücâzâta
Lihâzâ müstâkîm ol inhimâk etme huzûzâta
Eðer kîsende pâren var ise sarf eyle hayrâta
Þu nushi dinlemezsen dûþ olursun çok beliyyâta
Sakýn bir dîdeyi aðlatma handân olmak istersen
Dokunma hâtýr-ý mûra Süleymân olmak istersen
11. Ekâbir meclisinden çýkma FENNÎ mahrem-i râz ol
Kanâat göster aza devlet-i fakr ile mümtâz ol
Te’âlî kýl þikâr-ý himmeti kapmakta þahbâz ol
Târîk -i dil-nüvâzîde alýklýk yapma kurnaz ol
Nüfûzun nisbetinde derd-mendâna devâ-sâz ol
Sakýn bir dîdeyi aðlatma handân olmak istersen
Dokunma hâtýr-ý mûra Süleymân olmak istersen
Mihenden kaçma ger mahsûd-ý ihvân olmak istersen
[Dostlarýnýn imreneceði örnek bir insan olmak için sýkýntýlardan kaçmamalýsýn. Rahat döþekte olmaz o iþ. Þairin dediði gibi:
Kâmilin taþ yasdýnýp toprak döþenmekdir iþi
Bâliþ-i râhatda dâim câhil ü nâdân yatur - Rahmî
(Olgun insanlar taþý tastýk, topraðý döþek ettiler; rahat yatakta olmaya bilgisiz ve deðersiz kiþiler özenir.)]
Yetiþ imdâd-ý mazlûmâna arslan olmak istersen
[Sana ‘arslan gibidir’ denilmesi için zulme uðrayanlarýn yardýmýna yetiþmelisin.]
Yapýþ bir kâmilin destinden insan olmak istersen
[Olgun bir kimsenin eteðine yapýþmadan iyi insan olamazsýn. Kendi baþýna kalan nefsinin esiri olur; hayvandan aþaðý olur da farkýna varmaz.]
Nebiyy-i Efhamý medh eyle Hassân olmak istersen
[Meþhur þair Hassan bin Sâbit, Hazreti Peygamberi (aleyhisselâm) medh eden þiirleriyle o mertebeyi kazandý. Malûm O’nu övmek bizâtihî ibadettir, fazilettir. O’nu öven ancak kendisi yücelir ve esasen O’nu övmeye güç yetirebilecek kimse yoktur.]
Rýzâ bâbýnda bekle rahme þâyân olmak istersen
[Rýza kapsýnda bekle ki; merhamete kavuþabilesin. Sen razý olmazsan senden kim razý olur?]
Sakýn bir dîdeyi aðlatma handân olmak istersen
[Kimseyi aðlatma ki gülebilesin. Baþkalarýnýn felâketi üzerine saadet bina edemezsin. “Acýmayana acýnmaz” duymadýn mý?]
Dokunma hâtýr-ý mûra Süleymân olmak istersen
[Karýncayý incitmezsen ancak, Hazreti Süleymana benzeyebilirsin.]
eklediðim þiir Yozgatlý Mehmed Said Fenni Hazretlerinin 77 beytlik müsebbesýnýn neþridir
Sosyal Medyada Paylaşın:
MEHMET CEMİL CÖMERT Åžiirleri
(c) Bu şiirin her türlü telif hakkı şairin kendisine ve/veya temsilcilerine aittir.