KINALIZADE ALİ ÇELEBİ (Gülce-Bahçe)
feyzullah924

KINALIZADE ALİ ÇELEBİ (Gülce-Bahçe)

KINALIZADE AL� �ELEB� (G�lce-Bah�e)

Ta uzaklardan esen, umut yelleri gibi
Bin be� y�z on bir g�n�, yaz�n g�lleri gibi
Isparta’da do�ar da, babas� Emrullah’a
Sevgi sunar g�zleri, sevda g�lleri gibi
…Emrullah Efendi kad�l�k mesle�ini icra eder
…..Sevda b�lb�lleri gibi dost dost deyip dosta gider.
…… Fatih Sultan Mehmet’e de
……..�ehzadeli�i d�neminde hocal�k eder.

U�ar� r�zg�rlar ki onun da�lar�na tutunan
G�ller diyar� Isparta diye cihana nam salan
Ali �elebi ilk tahsilini do�du�u yer olan
Bu g�nk� renk �a��lt�s�, bu g�l �ehirde ba�latt�

Sonra �� k�tan�n, ge�i� k�pr�s�
Yedi b�y�k tepe, olan �rt�s�
Eyyub’u ku�atan, fetih d�rt�s�
�stanbul’a gelir, devam ederek
…Akrabas� Kadir Efendinin nezaretinde
….Tahsilini ikmale �al��r, taviz vermez zarafetinde…

Mahmut Pa�a, Davut Pa�a ve eski Ali Pa�a
Medreselerini bitirirde bu do�rultuda
Fatih’teki �niversiteye girer de sonra
Tan�nm�� m�derrislerden dersler al�r burada
… Bunlardan biri Kara Salih Efendi
….. Bir di�eri de Kamil �iviz�de kendi
……Bin be� y�z yirmi dokuzda onun yard�mc�l��n� �stlendi…

*
Ali �elebinin M�derris olmas�na gelince s�ra
S�ra beklendi t�re beklendi
Teklendi Ebussuud Efendi’den ses soluk ��kmaz oldu
��kmaz oldu onun uhdesinde olan tayin etme yetkisi
Yetki onundu ama vard� belki bilinmedik bilgisi
Bilgisi, kamalat ve faziletine ra�men kendine rakip sayd��
Sayd�� ve belki bir o kadar da sevdi�i �ivi zade’ydi
�ivi zade’nin ise bizim K�nal� zade Ali yard�m eriydi…

Eriydi de bu beklemenin vard� bir ba�ka sebebi
Sebep neyse neydi, belki de kendince d��nd�� bahaneydi
Neydi, bahaneydi, Ali �elebi’yi fazlas�yla �zmekteydi.

�zmekteydi ve g�rev beklemekten b�k�p da sabr� t�kenmekteydi
T�kenmekteydi de sonunda teklif etmi� oldu�u baz� eserleri al�p
Al�p gider de dikilir Ebus Suud Efendinin kap�s�na
Kap�s�na Ebus Suud Efendi K�nal�z�de’ye ni�in geldi�ini sorar
Sorar da al�r hem de soruya k�zg�nca bir cevab�
Bir cevap ki; ‘Memuriyet ve m�derrislik g�revi almaya
Almaya devlet ricalinin kap�lar�n� nail oluyorlar dola�arak.
Dola�arak de�il hakk�m�zla istiyoruz bizde
Bizde m�derrisli�i yazd��m�z bu eserlerle istiyoruz almak
Almak i�in ba�ka kap�lar� a��nd�rmak gerekse bilelim
Bilelim de ona g�re hareket edelim’ dedi.

Dedi bunlar�, K�nal�z�de Ali �elebi
�elebi dedi, Ebus Suud Efendi dinledi
Dinledi ve gen� m�derris aday�n�n eserlerini
Eserlerini okudu, bir g�zel inceledikten sonra
Sonra derhal Edirne’deki H�samettin Medresesine tayin etti.

Tayin etti ve onun bu sert tav�r ve sert kar��l��na k�zmad�
K�zmad� �licenap ve kadir�inast� Ebus Suud Efendi
Ebus Suud Efendi yan�ndakilere, onu ��yle �rnek g�sterdi

G�sterdi ve; ‘��te insan olan b�yle fiilen
Fiilen ehliyet ve liyakatini ispat ederek hakk�n� ister.
�ster hakk�yla hakk�n� da, emeline nail olabilmek i�in
Olabilmek i�in kimseden �efaat ve delalet etmez.
Etmez ��nk� bu insanl�k de�ildir’ dedi.

*

K�nal� zade Ali �elebi efendi
Edirne H�samettin Medresesi’nde
Bursa vilayeti Hamza Bey’inde
Veliyiddino�lu Ahmet pa�a
K�tahya’daki R�stem pa�a
Sonra da �stanbul’da da
Yapt�rd� R�stem Pa�a
Kendisi medrese

K�nal� zade Ali �elebi efendi
Ge�ti bu adrese m�derris olarak
Sonra da Haseki Medresesine
Ge�ti de m�derrislik alarak
Ona bol ��hret kazand�ran
Sahn-� Seman medresesi
Ve S�leymaniye’de
G�revde kalarak

*
��rencileriyle, hak�a ilgilendi
Daha �ok okudu, �ok�a bilgilendi
…K�nal� zade Ali �elebi efendi
….Kitaplar g�ze indi
…...Be� y�ll�k g�revde kalma s�ras�nda
…….�lerledi nice ilimler aras�nda
Nasip oldu menzilde, g�revde y�kselmesi
Eyalet Kad�l��, kazand�� payesi
…K�nal� zade Ali �elebi,
….Elli d�rt ya��nda idi kendisi
…..�am kad�l��na tayin edildi

…Sonra s�rayla M�s�r, Bursa ve Edirne de
…..Vilayeti �stanbul, kad�l�� g�revine de
Dokuz y�ll�k ba�ar�l�, bir yolculukla y�r�d�
Hak ve adalet yolunda, hep do�rulu�u b�r�d�
Zor koltu�un �rpertili cazibesine dalmadan
�zerine mazlumlar�n, ahlar�n� da almadan

G�nl�n�n sarmal�nda bir sevda ger�ek oldu
Kal�c� nefeslerle, g�zleri mercek oldu
G�n�l limanlar�na, ya�mur d��ecek oldu
�zerine mazlumlar�n, ahlar�n� da almadan
….Kazasker olup, Anadolu Kazaskerli�ine tayin oldu

Bin be� y�z seksen d�rde, kadar kald� g�revde
Edirne de N�kris’e, yakaland� da g�vde
Bu illetin y�z�nden, yata kald�� evde
Dar� bekaya g��t�, ku�lar �tmez g�revde

….�ok ba�ar�l� bir m�derris
…..Ba�ar�l� bir devlet adam� olarak biliriz
�� dilde �iirler yazan, kudretlice bir �airdi
B�yle insanlar gerekli, onlar d�nyada nadirdi
F�k�h ve tefsir ilminde, �ok g��l� otoriteydi
Matematik ve Felsefe, ilminde de ileriydi
…….D�nemin en �nemli simalar�ndan biriydi…
…….. Nitekim Tecrid, Mevak�f ve Ke��af gibi
……….�nl� eserlere "ha�iyeler" de yazan bir ilim ehliydi.

.
…Bir ba�ka ilgin� nokta ise,
Ona neden K�nal� zade, dendi�i ile ilgilidir
Rivayeti hak dedesi de, �ok veli bir sevgilidir
Sakal�na k�na yakt��, bilinenden bir bilgilidir
Bu y�zden kendisi ve o�lu, hasan ile t�m ailesi
……K�nal� zadeler diye namlar� bu g�ne gel gilidir.

Hi�bir ku�ku yok ki, en �nl� eseri
"Ahl�k-� Al�� " adl� �aheseri
Olmas�n isterdi ki, ahlaki bir yarada
�am’da g�revini yapt�� s�rada
…Suriye beylerbeyi Ali Pa�a ad�na
….Yaz�p erdi bu g�zel murad�na.

……Dahas� Mehmed Ali Ayni’nin ifadesiyle,
D�rt y�z kusur senelik bir zaman ge�mesine
Ahlak ve ya�ant�n�n baya�� g��mesine
Nefisler t�rl� t�rl�, k�t�l�k i�mesine
Ve bu yolda eserler, yaz�lmas�na ra�men
…….Bu kitab�n derecesinde kuvvetli
……..Ahlaki konularda dirayetli
………bir ahlak kitab� yaz�lamam��t�r ehliyetli…

………Bir�ok ha�iyeler ve risaleleri
……..T�rk�e, Arap�a ve Fars�a �iirleri
…….M�n�eat ve tefsirden m�bahaseleri
.…..Olmak �zere on ikiyi a�k�n eserleri
.....Yazan K�nal� Zade Ali �elebi;
…Vard�r dinleyin helebi
Toplum yap�s�n�n ana unsurlar�
D�rt madde �evirir, insanda surlar�
Su, ate�, havayla toprak anad�r der,
De�inelim buna, k�saca ne s�yler;

*
"Hayatta
Toplum yap�s�
D�rt �ey ile kaimdir;
Nas�l insan i�in su varsa,
Toplumlar�n suyu ki ulemad�r.
En geni� anlamda bilgiyle var olmad�r
Ulemal�k toplumda ilimle hayat bulmad�r.

�kinci
Unsur �udur ki;
Ate� �s�tan bir yar,
Nas�l ki insana ate� var,
Topluma ate� muharip g��lerdir.
Bunlar i�ini yapmay�p g�rev savsaklar
O zaman toplumun hali yanan ac� i�lerdir.

��nc�
Unsur �udur ki;
Toprak saklar bahar�
�nsan ki muhta�sa topra�a
Toplum da tar�ma ihtiya� duyar
�ift�i �r�nler �retip koyar ortaya.
Toplumun topra��n�n te�kil eder �ift�i a�a…

D�rd�nc�
Unsur �udur ki;
Hava nefeslik bir yar,
Nas�l ki nefessiz �l�yor.
Toplumun ise havas� t�ccard�r.
Zaruri mallar�n oldu�u uzak diyar
T�ccarla toplumlar�n istifadesine sunar…"

*
…..Diyen K�nal� zade Ali �elebi;
"Toplumun temel meselesi, bu unsurlar aras�ndaki
Dengenin iyi korunmas�, i�leyi�ler s�ras�ndaki
Birinin �st�n gelmek i�in, sald�r�s� s�ras�ndaki
Di�erine bir tecav�z� veya g�reve kar��mas�
……G�z�n i�i kula�a, kolun i�i parma�a
……..Kol yard�m ederse, yolun gidicisi aya�a
………Bozulur ya bedenin d�zeni.
……….Kar��rlarsa askerler y�netime
………..Ba�larlarsa ticaret ve de �retime
…………Askeri g�� azal�r, �ok olur �zeni" der…

*
Ve devam eder
K�nal� zade s�ze;
"Bir hik�yedir
S�ylenir dilde dile
Kisra H�rm�z’e
S�yler vezirler bile
Dinle bir hele
Ba�ka beldeden, g�ze
Ho� gelen cevher,
Ta�lar ve de m�cevher
Gelmi� biz g�rd�k.
Saraya sat�n al�p,
Satarak zengin
Olmaya tez y�r�rd�k"
Diye arz ettiler.

H�k�mdar cevap verdi;
"Hak Rabbim bize
Saltanat nasip etti.
Ticareti de
Halk�m�za bu yoldan
R�z�k temine
Vesile i�in verdi.
Biz h�k�mdarl�k
Onlar ise t�ccarl�k
Herkese �dev
G�zel yapmak �z g�rev"
Dedi, ders arl�k
Bilsin bunu insanl�k….

*
….Yine eserlerinden birinde rivayet edilir ki;
Japon devleti, ilk h�k�mdar�
�ogun Leyasu, ismi medar�
Son sava��n�, kazan�p ge�ti
Sonra bir daha, at binmemi�ti.

"Kazan�l�r ama sava� at s�rt�nda
Y�netilemez ki �lke at s�rt�nda",
…….Demi�.
……..Kemal Tahir de buna ilaveten �ttihat��lara;
Vazge�emediniz gitti, �u tabanca doyunuzdan
Muhalefette d��medi, iktidarda huyunuzdan
Kurtulun dedim size de, beni hi� dinlemediniz
Haberiniz yok �lkeme; kazd��n�z kuyunuzdan

….Anlatamad�m ben size,
….. Edilemeyece�ini tabancayla devlet idare…
Tabancal�k i� de�il bu i�ine d��t��m�z bela,
�stesinden gelinecek i� de�il tankla topla bile.
Adalet ve hukukla kalk�nmadan gerisi nafile
��kar benim �lkem d�zl��e sevgi ve ho�g�r� ile"
……….Diyorum bende okuyan g�n�llerinize…

Feyzullah K�rca
Akba�lar k�y� / Dursunbey

Sosyal Medyada Paylaşın:

feyzullah924 Şiirleri

En Çok Okunan Şiirleri

HEZARFEN AHMET ÇELEBİ (Gülce-Buluşma) GÖKYÜZÜNDE AY VAR OLACAK KATİP MUSTAFA ÇELEBİ (Gülce-Bahçe) SULTAN BİRİNCİ ÇELEBİ MEHMET HAN(Gülce-Bahçe) ELVAN ÇELEBİ(Gülce-Bahçe) SULTAN VELED ÇELEBİ (Gülce-Buluşma) EV ALMA KOMŞU AL(Gülce-Sonem) HAMDULLAH HAMDİ ÇELEBİ (Gülce-Bahçe) KELEBEK GÖZLEDİM(Gülce-Üçgen) BİTEN AŞK, AŞK DEĞİL (Gülce-Buluşma)

Anasayfa

Şiirler

Yazılar

Forum

Nedir?

Kitap

Bi Cümle

İletişim

KINALIZADE ALİ ÇELEBİ (Gülce-Bahçe)