SATRANÇ TAHTASININ BUĞDAY YÜKÜ
vega4

SATRANÇ TAHTASININ BUĞDAY YÜKÜ

Milyardan b�y�k say�lar ne i�lere yar�yorlar acaba?
Uzaya a��lmadan biraz say�sal antremanda fayda var.
Sen satran� bilir misin S�LO�M?
Ben acele oynuyorum, rakiplerim �ok yava�.
Acelecili�imden �ah�m� kapamayan,
Vezirimi kap�yor, neticeten ben hep mat!
Demek ki sen bu i�i ��renememi�sin!
Satran�; Hindistan�da 1500 y�l kadar �nce
Hint �mparatorunun dan��manlar�na;
�ocuklar�n�n sava�ta; iyi d��nen, do�ru karar veren
Ba�ar�l� birer komutan olmalar� i�in
Bir e�itim metodu bulmalar� talimat� vermesiyle,
Herssabbin Dahire adl�
Bir Hint’li d��n�r taraf�ndan geli�tirilmi�,
Stratejik bir sava� oyunudur.
Allah’�n c�ppesizinin abuk sabuk laflar�na bakmay�n�z.

Oyunu �ok be�enen imparator,
Hazinenin anahtarlar�n� Herssabbin’e uzatarak
�Gir hazineye, al diledi�ini.� der.
D��n�r; bu �d�l yerine bir matematik dersi vermek i�in
Bir istekte bulunur:
�H�k�mdar�m satran� tahtas�n�n sol alt karesine
Bir tane bu�day, sonraki her karesine
�ki kat� bu�day koyarak,
64 �nc� karenin bu�day�n� bana verin yeter� der.
Hersabin�in bu m�tev�zi dile�i h�k�mdar� �a��rt�r.
Huzurdaki vezirine i�ittin mi tavr�yla bakar.
Vezir, emredersiniz edas�yla tahtay� kapt�� gibi
Mutfa�a dalar; �Bir tencere bu�day getirin!� der.
Ba�lar acele acele sayarak yerle�tirmeye;
Birinci kareye bir bu�day, ikinci tareye iki,
��nc� kareye d�rt, d�rd�nc� kareye sekiz derkeeen;
Sekizinci kareye 128 bu�day s��maaaz.
Ta�ar kenarlara, vezirde �afak atar, daha var 56 kare...
Anlar ki; bu i� mutfakta olacak gibi de�il...
Ge�er makam�na, �a��rt�r mahiyetini...
Sayd�r�r 16�nc� karenin 32 bin 768 adet bu�day�n�,
Tart�n bakay�m ne kadar geliyor �u bu�day?
Tart�p s�ylerler o zaman�n terazisiyle...

S�LO�M 2007 YILINDA ��ENMEDEN SAYARAK TARTTI,
KONYA OVASINDA YET��T�R�LM��,
AYNI M�KTAR BU�DAY; 983,04 GRAM GELD�.

Saatler ge�er, fakat di�e de�er bir mesafe al�namaz.
Elini �aka��na atar, ba��m belada diye d��n�r.
Sayd�rmaktan da tartt�rmaktan da vazge�er.
32 inci kare 2 milyar 147 milyon 483 bin 648 bu�day
64 ton 424 kilo 509 gram 44 miligram eder...
Yeti�tirmek i�in, verimli arazide 200 d�n�m tarla,
Ta��mak i�in kendi a��rl�� 450 kiloyu ge�mi�
800 kilo y�k ta��yabilecek 81 tane iyi besili �k�z,
Depolamak i�in bir orta boy silo l�z�m...
Bu Dahire’nin zahirede g�z� yok, derdi matematik dersi!

Tane �zerinden i�lem yapmaktan s�k�lan vezir
Hesab� tamamen a��rl�k �zerine �evirir.
53 �nc� kareye: 135 milyon 107 bin 988 ton
821 kilo 114 gram 88 miligram hesaplar...
54 �nc� kareye gelince pes eder...
Faaliyeti dondurur, �a��rt�r Herssabbin Dahire’yi.
Herssabbin gelir; �Beni emretmi�siniz vezirim.�
Vezir aya�a kalk�p kar��lar, elini Dahire’nin omzuna koyar;
�Sekizinci kareden 128 bu�day ta��nca;
Bu i�in i�inde bir bit yeni�i var dedim,
32 inci karede 64 ton 424 kiloya var�nca,
Bu�day pe�inde olmad��n�, ders vermek istedi�ini, anlad�m.
Benim sabr�m, 54 �nc� karede bitti.
S�yle bakal�m �u bu�day�n �nce say�s�n�, sonra a��rl��n�;
Sonra da imparatora gidip arzedelim durumu.�
Herssabbin Dahire; �Vezirim ben de; bildi�imiz say�larla
Bu miktar bu�day�n say�lam�yaca��n� g�r�nce,
A��rl�k hesab�na ge�tim ama halen sonu� alm�� de�ilim,
Galiba bildi�imiz rakamlar yetmeyecek�
Konu, vezir taraf�ndan h�k�mdara arz edilir,
D��n�re, verdi�i ders i�in te�ekk�r edilir...

�u bu�day� saymaya bu �a�da Frans�z kalmayal�m diye;
Hesap makinamla S�LOM�U devam ettirdim,
39 uncu kareye geldi�imde;
274 milyar 877 milyon 906 bin 944 adet bu�day
Konmas� gerekti�ini buldum, tonaj itibariyle de:
8 bin 246 ton 337 kilo 208 gram 32 miligram tuttu.
40 �nc� kare i�in
39 uncu karedeki bu�day miktar�n� �arpacakt�m iki ile
Aman Allah��m, ne bereketli bu�daym�� ya!
Co�tu m�barek, adeta hesap makinas�ndan ta�t�...
Ekrana: 1,09951162761� diye yazd��n� okuyamad�m.
Ba�lad� ekran�na yazmaya, avaz avaz ba��r�r gibi!
ERRRO0oO0oO0oRrr! ERRO0oO0oRr! ERO0oR!
CAT�GA r model ELEKTRON�C CALCULATOR CD - 2351
G�ne� enerjili hesap makinam;
Benim akl�m� kar��t�rmaktan zevk mi al�yorsun,
Sil bunlar� ekran�mdan, git kime yapt�r�yorsan yapt�r.
O zaman anlad�m ki; vezir pes etmekte �ok hakl�ym��.
Daha geride 24 kare var.
Ben de anlatt�m meseleyi Pisagor’a
Bakt� satran� tahtas�na, kavrad� konuyu;
�imdi Dahire’nin satran��n 64 �nc� karesi i�in,
H�k�mdardan istedi�i bu�day�n
Say�s�n� yaz�yorum, buyur oku S�LO�M:
9.223.372.036.854.775.808 tane bu�day.
Ne oldu, okuyamad�n m�, ben okuyay�m �imdi:
9 kentilyon 223 katrilyon 372 trilyon
036 milyar 854 milyon 775 bin 808

Tane bu�day istemi�, ulu h�k�mdar�ndan,
�ok ama �ok d��n�r �ol Herssabbin Dahire.
�ki y�z yetmi� alt� milyar ton ambar�ndan,
��kmazd� Hindistan��n ��r�rd� ol zahire...

2008 y�l�n�n beklenen D�nya bu�day rekoltesi
683 milyon tondu,
64 �nc� karenin 276 milyar tonluk bu�day�,
Tam 405 y�l boyunca biriktirilse
A�g�zl� Herssabbin Dahire’nin ruhu ��d olsun,
�stedi�i bu�day ancak kar��lanabilirdi...

Daha sonra Hint �mparatoru, bir satran� tak�m�n�,
Yan�nda bir mektup ile birlikte,
Hediye olarak Pers �mparatoruna g�nderir.
Mektubunda oyunla ilgili geni� bir a��klama yapmaz,
Pers �mparatoruna sadece:
Kim daha �ok d��n�yor,
Kim daha iyi biliyor,
Kim daha �ok ileriyi g�r�yorsa o kazan�r.
��TE HAYAT BUDUR diye yazar.

B�y�k say�lardan birka� �rnek ve kullan�m alanlar�:
18 S�f�rl� Kentilyon: D�nya sahillerdeki kumlar.
21 S�f�rl� Sekstilyon: Hesaplanabilen yildizlar.
30 S�f�rl� Nonilyon: G�ne��in k�tlesi kilogram olarak 2 nonilyon.
33 S�f�rl� Desilyon: B�y�k patlamada �i�me an�.
78 S�f�rl� Kenkavicintilyon: Evrendeki atomlar.
Fazlas�n� merak eden internetten bulur.

S�leyman KARAMAN vega4

NOTLAR:

1� GELECEK B�L�M (20) TAVLANIN ZARI VAR, �LM�N YOK.
2� �talik yaz�lar gizli sesim, S�LOM�UN konuyu a�ma �abas�d�r.

Sosyal Medyada Paylaşın:

vega4 Şiirleri

(c) Bu şiirin her türlü telif hakkı şairin kendisine ve/veya temsilcilerine aittir.

En Çok Okunan Şiirleri

ÇORAK TOPRAK PARS TÜRK KADINI BİR ZEYNEP KÂMİL ÖYKÜSÜ BEŞİK KERTMESİ İSTANBUL'A VEDA ÖZNUR 'UM MERHAMETTEN MARAZ DOĞAR 1 GÖKYÜZÜ KİRPİĞİMDEN AŞAĞI

Anasayfa

Şiirler

Yazılar

Forum

Nedir?

Kitap

Bi Cümle

İletişim

SATRANÇ TAHTASININ BUĞDAY YÜKÜ