D)-ÞAHTÝYE
Ýnançlardan alaylý bir dille söz eder gibi yazýlan þiirlerdir. Þathiyeler, tasavvuf akýmýna mensup þairlerce söylenmiþ ya da yazýlmýþ, tasavvufi inançlarý anlatan, anlaþýlmasý yorumlanmasýna baðlý olan þiirlerdir. Þathiyelerin tasavvufi konularý iþleyenleri “þathiyat-ý sûfiyâne” adýný alýr. Görünüþte saçma sanýlan bu sözlerin, yorumlandýðýnda tasavvufla ilgili türlü kavramlara deðindiði anlaþýlýr. Bu tür þiirlere genellikle Bektaþi þairlerinde rastlanýr.
Bu dalda, kazak abdal,Kaygusuz abdal, Azmi,Yunus Emre gibi bir çok Usta þaiir ve ozanýn eserlerini görmek mümkündür. Genel olarak manasýný bulmak yani þairin ne istediðini anlamak çok önemlidir. Yazýlýþ þekli Aþýk Edebiyatýndaki Koþma türlerine benzer. Farklarý anlam ve anlatýmýndadýr.
Yunus Emreden bir þahtiye örneði. Ondört hece ile yazýlmýþ, hoþ bir örnek
ERÝK DALINDAN YEDÝM ÜZÜMÜ
Çýktým erik dalýna, anda yedim üzümü
Bostan ýssý kakýyup, der ne yersin kozumu
Kerpiç koydum kazana, poyraz ile kaynattým
Nedir deyip sorana, bandým verdim özünü
Ýplik verdim çulhaya, sarýp yumak etmemiþ
Becit becit ýsmarlar, gelsin aþsýn bezini
Bir serçenin kanadýn, kýrk kaðnýya yüklettim
Kýrk çift dahi çekmedi, þöyle kaldý yazýný
Bir sinek bir kartalý, salladý vurdu yere
Yalan deðil gerçektir, ben de gördüm tozunu
Bir küt ile güleþtim, elsiz ayaðým aldý
Güleþip basamadým, göyündürdü özümü
Kaf daðýndan bir taþý þöyle attýlar bana
Öðlelik yola düþtü, bozayazdý yüzümü
Balýk kavaða çýkmýþ, zift turþusun yemeðe
Leylek koduk doðurmuþ, bak a þunun sözünü
Gözsüze el eyledim, saðýr sözüm anladý
Dilsiz çaðýrýp söyler, dilimdeki sözümü
Yunus bir söz söylemiþ, hiçbir söze benzemez
Erenler meclisinde bürün mâna yüzünü
Yunus Emre
Bu da Aþýk Lüzumsuz’dan bir ÞAHTÝYE örneði
AKIL VERÝR HESABI
Akýl sefere çýkmýþ, gönül bayram ediyor
Bakýyorsa harama, akýl verir hesabý
Okuyanlar bakýyor, bu adam da ne diyor
Haram da hoþtur amma, yapmak lazým nisabý
Beraber uçuþ yaptýk, Kaf daðýnda anka’yla,
Ok, yayla ava çýktýk, tanka karþý kankayla
Borç verip, senet aldýk, o çok ünlü bankayla
Saman satarken gördüm, mahallede kasabý
Ne kadar da çoðalmýþ, hasta doðan bebekler
Bebekten deðil imiþ, o kocaman göbekler
Vitrinin süsü olmuþ, bak devasa kabaklar
Ninem bakýp, gördükçe, bozuluyor asabý
Çevremiz ibret dolu, saf, safta bakýnýrýz
Acýn halinden bilmez, bulursak týkýnýrýz
Sýcaktan ve soðuktan, her þeyden yakýnýrýz
Bu Dünya cennet gibi, sen orda gör azabý
Sýnýrsýz bilgi alýr, beynin, her bir bölümü
Biz kirletme dedik ya, akar suyu, gölümü
Lüzumsuz’um çare yok, tadacaksýn ölümü
Çeþmeler akýyorken, doldurmak lazým kabý
Sadýk DAÐDEVÝREN
Aþýk LÜZUMSUZ
Sosyal Medyada Paylaşın:
(c) Bu şiirin her türlü telif hakkı şairin kendisine ve/veya temsilcilerine aittir.