MENÃœLER

Anasayfa

Åžiirler

Yazılar

Forum

Nedir?

Kitap

Bi Cümle

Ä°letiÅŸim

Tırtar / Yüz
İbrahim Çelikli.

Tırtar / Yüz



oðlaklarýn,
kuzularýn
kulaklarý çentiklerle enlenirdi
sað kulaðýnýn ucu gez ise bizimdi

baþkalarýnýn enleri,
yarýk,
çalýk ,
dilik,
kesikti

falanlarýn,
filanlarýn,
feþmekan gilin
sol ya da sað kulaðýnýn
arkasý oyuk

bana göre kim bilir kimin
ama benden baþka herkes,
herkesin enlerini bilirdi
muhtar,
bekçi,
çoban,
katýnçlar, çoluk-çocuk












her evin ineði vardý bir ya da iki
hemen herkes tarafýndan bilinirdi
geldiðinde altý aylýkmýþ montofon boðasý,
köyün ineklerinden beþ misli iri
böðürüþü bile bildiklerimizden farklý

Saatali ineði olanlardan
birer kutu arpa topladý,
bizim ineklerin adý ’kara sýðýr’dý
boðasayan inekler Satelleri boyladý
“mantafona yüðrülen”ler sarý bücük buzaðladý
montofon boðasýndan sonra inekler
"kýrma " adýný aldý,

sarý, gürbüz buzaðýlarý,
inek saðýmlarý arefesinde
zapdetmek ne haddimize
ucu pizli sakýndýrak adet etdik
anasý emdirmesin diye

sonralarý baytarýn makinalarýyla
bücüklerin kulaðýna
numaralar koydurduk
montofan buzaðýlarý
düðeleri bi baþka sever olduk

hem yavrularý para etdi,
hem sütleri
“emme yemelerine yetiþilcekleyin deði(l)”
Sýðýr sürüsüna salmadýk..
“varsýn ossun” “Allahýn otunu yolduk
atdýk öðüne”
“samana gýrma gatdýk”
“herkeþ düðe baðlar oldu evine”
“ileþberlikden yýrdýk”
“zýratçý” olduk












nicedir sürülmeyip sürüyle
evde bakýlmýþ, kýzýþmýþ tekeler
taze ot, ot samaný, kýrma
yeþil yapraklý dallarla evde
besiye alýnmýþ..
bir yandan siyek kokusu
bir yandan tokuþurlar birbirleriyle
kan dacalý.. can düþmaný
zortlamaya baþlanýlmýþ..

dekesek keçiler içine salýnmýþ
kýzýþmýþ tekeler
koklar, burnunu kaldýrýr
üst dudaðýný açar
hýnkýrýr
derken birinin peþine düþer
beðirir
kovalar,
üstüne çýkar,
yüðürür-býrakýr

tekrar
yerleri koklarlar
burnunu kaldýrýr
beðirir
yönünü
çoktan bir baþkasýna çevirmiþ






















sürüden ayrýlmýþ
sürünün bütün koçlarý
tekeler gibi
arpa, fið kýrmasýyla
pelitle besiye çekilmiþler
üstüne titrenilmiþ

nazar boncuklarýyla süslenmiþ
renkli çapýtlar baðlanmýþ boynuzlarýna
renk-renk boyanmýþ
sýrtý-yanlarý
turuncu, yeþil
ama illa kýrmýzý
yani “bayrak kýrmýzýsý”
“gece mavýsý”
“gök yeþil”
muskalanmýþ
“gök boncuk” dizili nazarlýklarý

ekim ayýnýn ikinci cumay derneðinde
salýnýr “gossak ” sürüye
gösteriþli, nazar boncuklu
kostak kuyruklu
kýzýþan koçlar

salýnýr..
salýnýr kuyruðu ayrý
kendisi ayrý yürür
“koç gibi”
kuyruðunu çekemeye çekemeye
tokuþur koçlar
en baba koç
koyunlarý yüðürür

çobanýn keyfi de(n)kli
sürüyü sürer
bir yamaçtan seyreder
seyre doyulur mu
boþ verir kepeneðe
koçunun kuyruðu;
….
kuzularý bekler
bahara
umudu






koç salýmýnýn yüzüncü gecesinde
delikanlýlar “yüz” toplarlardý
maþala alevinde..
torbalar ellerinde.
grubun önündeki kiþilerin
her birinin omzunda heybe
önce keçinin “kuyruðu düþtü” diye
ilk akþamdan sürüyü
aðýllara hapseden
sürü sahiplerinin evlerine
yollanýlýrdý
ama her evin kapýsý
mutlaka yoklanýrdý
arastalar boyunca
..
gençler görülür..
küçük-büyük herkesin elinde
gýldýrka-çan
cangýr-cungur
gýldýr-gýldýr
çalarlardý
deve çaný löngür-löngür

deve çaný, grup liderinin elinde susmuþsa!
ev sahibi kapýya çýkmýþtýr da
elebaþý, yüz pazarlýðý yapar
ne verilse fazlasýný ister
“-yüz verince þýmarma” dense de
pazarlýk bu iþin þanýndandýr
mutlaka mutlak ilave yapýlýr
“-abýla memnin gasalýr”
hele de Goca Hesne

deve çaný tekrar
löngürdemeye baþlar
haydi…baþka bir evin cam altýna
kapýya dayanmýþ deve çanýna
kim aldýrýþ etmez
pazarlýk beyhude
çanlar canhýraþ uðultu halinde
yüz almadan
istediðini koparmadan
kapý aðzýndan çekip gitmez
elebaþ…

yüzü o toplardý,
istediðini koparýr elebaþý
efratýnýn kahramaný
her þeyi o ayarlardý
herkesi kollardý
elebaþý, alt tarafý
sürülerden birinin çobaný..


























DÝPNOTLAR
enlemek: özel iþretle iþaretlemek, bellik
en: hayvanlarýn kulaðýna vurulan damga, bellik, iþaret
gez: kulak ikiye katlanarak kesilirse yatýk V þeklinde oyulmuþ olur,
çalýk/çelik: bir býçak darbesi ile hafif yan kesilmiþ
kýrma: melez, ana-babasý farklý ýrklardan, karýþýk
baytar: veteriner
tekesek: teke isteyen kýzýþmýþ keçi, çiftleþme isteði zamanýndaki keçi
kýzýþmak : çiftleþme dönemi gelmek
hýnkýrmak: hýzla soluk vererek burnunu temizlemek
beððirmek: keçinin (özellikle tekenin) be-e-e þeklinde ses çýkarmasý
gossak: koçsak, çiftleþme aþamasýndaki koyun
dekli / denkli : denklenmiþ, yerli yerinde, tamam




Sosyal Medyada Paylaşın:



(c) Bu şiirin her türlü telif hakkı şairin kendisine ve/veya temsilcilerine aittir.