YARASA
Afet İnce Kırat

YARASA

Beynimde bir ma�ara i�inde yarasalar
Uykudayken emiyor ince ince kan�m�
Belki biraz g�lerdim bir i�e yarasalar
G�n ufuktan do�arken ac�t�yor can�m�.

Uyan�k caddelerde yaln�z ben y�r�yorum
Perdeler a��lmam�� kocaman kutu gibi
An�lar� g�lgemle pe�imden s�r�yorum
Giriyorum i�ine kapanca kuytu gibi.

Sanki masalda kald�m bir varm�� bir yokmu�um
Ankalar� doyurup a�ar�m Kaf da��ndan
Sada�a sad�k kalan can almam�� okmu�um
Sal�ha ermek derdim bu �r�mcek a��ndan.

----------------
-----------------
��R �ZER�NE G�R��LER�M
Beynimde bir ma�ara i�inde yarasalar
Uykudayken emiyor ince ince kan�m�
Belki biraz g�lerdim bir i�e yarasalar
G�n ufuktan do�arken ac�t�yor can�m�.
Kap� g�c�rt�s�na oynamak diye bir deyim vard�r. Baz� insanlar da kap�y� bile ritimli g�c�rdat�rlar. Afet K�rat da bunlardan biridir. Bence �air bu �iiri �yarasa� s�zc��ndeki cinas�, bir �iir i�ine almak i�in yazm��. Bazen bir �iir bir dize i�in yaz�labilir, bazen de bir edebi sanat i�in. �iir, ma�ara ve i�erisindeki yarasalar anolojisiyle (and�r��/somutlama) ba�lam��. �airin can�n� ac�tan, yarasalar de�il, g�n�n (g�ne�) ilk ��klar�d�r. Asl�nda �iirlerini gece yazan K�rat, tabiri caizse bir gece ku�udur. Yarasalar�n da gece ku�lar� oldu�u bilgisiyle bakt��m�zda, K�rat��n beyin k�vr�mlar�nda ne t�r kimyasal reaksiyonlar oldu�unu tahmin etmek g��t�r. E�er ma�ara-yarasa anolojisinin kayna�� g�rd�� bir r�yaysa bunun i�in de psikanalitik �iir tahlili gerekir.
Uyan�k caddelerde yaln�z ben y�r�yorum
Perdeler a��lmam�� kocaman kutu gibi
An�lar� g�lgemle pe�imden s�r�yorum
Giriyorum i�ine kapanca kuytu gibi.

Bu ikinci birimin ilk dizesindeki �uyan�k caddelerde� ba�da�t�rmas�n�n ilk anlam� caddelerin uyumad��d�r. Bu bir anlamda do�ru olabilir; en az�ndan sokak kedi ve k�pekleri caddeyi uyutmaz, g�n�n ilk ��klar�nda yol alan arabalarla birlikte. Fakat burada uyan�k cadde, mecaz anlam�yla kullan�lm��t�r. Olup bitenleri g�ren, belki kurnaz, belki biraz tehlikeli, her an harekete ge�meye haz�r cadde. Dolay�s�yla bir kinaye sanat� var. ��nc� dizedeki �An�lar� g�lgemle pe�imden s�r�yorum� (s�r�kl�yorum de�il). �ocukluk an�lar�m�zda arabalar�m�za ip ba�lay�p s�rd��m�z g�nlere g�nderme de var. S�r�yorum s�zc��n�n hem s�rmek (arabay�) hem s�r�[kle]mek anlam� oldu�u i�in iham sanat�, yoruma g�re tevriye sanat� vard�r diyebiliriz. Bu k�tada her ne kadar caddelerde y�r�mekten, evlerin pencerelerinden bahsetse de d�rd�nc� dizedeki girmek fiili bunlara de�il, pe�inde s�rd��/s�r�d�� an�lar�n i�erisine girmektir. O an�lar�n birinde k��k bir kapana (kapanca) girdi�ini de s�yl�yor.

Sanki masalda kald�m bir varm�� bir yokmu�um
Ankalar� doyurup a�ar�m Kaf da��ndan
Sada�a sad�k kalan can almam�� okmu�um
Sal�ha ermek derdim bu �r�mcek a��ndan.
Son birimde �air bu an�s�n� anlatm�yor: Masal ba�� tekerlemesini bir varm�� bir yokmu�um �eklinde bir i mge olarak kullan�p bir anlamda masal deyip, an� deyip ge�i�tiriyor. Ama yerin yedi kat dibinde de olsam, Kaf da��n�n arkas�nda da olsam yapmam gerekeni yapar g��l�kleri a�ar�m da diyor. Asl�nda ben kimseye zarar� olmayan sad�k bir insan�m. �ste�im, mevcut s�k�nt�lardan, dertlerden kurtulmak rahata ermektir mesaj�n� veriyor. Bu dizedeki �Sada�a sad�k kalan can almam�� ok[mu�um] Eros�un okunu (a�kla yaralama) akla getiriyor. �laveten sadakat duygusu, sadak s�zc��yle somutla�t�r�larak bir benzetme yap�lm��; ancak sadakat benzeyeni dizede yer almad�� i�in e�retileme (a��k istiare) sanat� olmu�tur. Yine kendini oka benzetti�i i�in benzetme (te�bih)sanat� da var. Sadak, ok, can almak s�zc�kleri anlamca ili�kili oldu�u i�in bir tenas�pten de s�z etmek yanl�� olmaz. �r�mcek a�� benzetmesi de bir ba�ka a��k istiare.

Yap�: Yarasa, d�rder dizeden olu�an �� birimlik bir hece �iirdir. Birimler aras�ndaki ili�ki vard�r: �lk birimde uykular�n�n bile kendini t�ketmeye �al��t��n� ama as�l ac� verenin g�nd�z akla gelen s�k�nt�lar oldu�unu, ikinci birimde an�lar�yla birlikte ya�ad��ndan, o an�lar�n baz�lar�n�n da pek g�venilir olmad��ndan, ��nc� birimde ise s�k�nt�lardan kurtulma iste�i dile getiriliyor.

Konu: �airenin ya�am�nda s�k�nt�lar �ekti�inden ve bu s�k�nt�lardan kurtulma iste�inden s�z ediyor.

Tema: S�k�nt� duyulan hayatta; ferahlama, rahatlama iste�i.

Ahenk: Bu �iirde ahenk hem 7+7�li durakl� hece �l��s�yle, hem �apraz uyaklarla hem de �iirin belli k�s�mlar�nda ayn� �nl� ve �ns�zlerin tekrar�yla sa�lanm��t�r:

Sada�a sad�k kalan can almam�� okmu�um
Sal�ha ermek derdim bu �r�mcek a��ndan.

Dil ve �slup: Ya�ayan T�rk�eyle yaz�lm�� bir �iirdir. �iirde, az kullan�lan kapanca ve sadak s�zc�klerinin yan�nda ezanlarda duydu�umuz eskimi� salah s�zc�� de kullan�lm��t�r. �air �iirini sanatl� (s�sl�) bir �slupla yazm��t�r.

Noktalama: Noktalamalar�n kullan�m� gereksizdir. Konmas� gereken yerlere nokta konursa da �iir esrar�n� bir �l��de kaybeder. Bu �iirin noktas�z olmas�, di�er �iirlerde zorunlu olmad�k�a noktalaman�n kullan�lmamas� gerekir.

��Z�MLEME: Seddar �nce

Sosyal Medyada Paylaşın:

Afet İnce Kırat Şiirleri

(c) Bu şiirin her türlü telif hakkı şairin kendisine ve/veya temsilcilerine aittir.

En Çok Okunan Şiirleri

AFFET BABA DESEM Kİ... KARA GÖZLÜM RİCA EDERİM BAYIM YAKARIŞ SAÇLARIN, AH O SAÇLARIN! HEY BİNGÖL, YAYLA DERE! SARMAŞIK VEZN-İ AHAR MEHMET’İM

Anasayfa

Şiirler

Yazılar

Forum

Nedir?

Kitap

Bi Cümle

İletişim

YARASA