gene böyle bi bahar günü Gýsýro(ðu)llarýnýn düðünü var gari hangýsýnaydý bilemeycen geþmiþ gün Kazim; “-Alisana(ða)” demiþ “-bi oyun edivi de ortalýðý bi þenlendirelim “-golay goçum emme, zati i(n)sannarýn garný aç aç ayý oynamaz deyen boþuna dememiþ emme gel bakalým bi tingozalýk düþünelim”
“-ge(n)þler ge(n)þler gelin bakayýn düzdabandýr çelenden atlayamayannar esgere almazlar ben de herkeþ gibi gürpedek çelenin öte yandayýn”
“-hinci bu dardaðanýn altýndahý Sarý Üseyinin ev yapdýðý yerin bitiþiði ga(y)ri önþe kendi, arkasýndan heleþenkleri çelenden hümbüldük payamlýðýn iþine” elebaþ Garahaççanýn Alihsan “-herkeþ payamlara” dedi nere valla erkeðsen ani-takke payama aðma verdi aldý endirdi..
elinde gocaman bi pinar kýmçýsý zopa arkada ðalanýn gýçýna, ileri ðedenin burnuna “-ça(ð)ladan yeyenin ebesi ölsün” herkeþ yeyo kütür kütür öttürüyo.. bakdý ol(a)ca(ðý)-molca(ðý) yok “-gayýnnasý ölsün” bakdý(k) ký evli olannarýn ebi-cetdinin aldýracaðý yok millet avýrtlarýný daðýdacak “-cepleri doldurup aþþa inin ceplerini doldurmayana ve de en arkaya galana yapca(ðý)mý ben biliyon topal eþþek sudan gelesiye, cici borusuna çekecen demedi demen”
bi yandan da düðün ya güpürdümüne de(v)þiriyoz valla iresmen payamlarý yüledik ça(ð)la da nasý ça(ð)la gevrek, çit iþli, kütür-kütür hani.. sanki Gökçe Mamýdýn gayfada sattýðý sarý pasda hani lokum gutusunda getiriyo da baklafý dilimi ðibi lokum tozunun içinde.. ayný mitli öyle
Alihsanýn bi elinde bi yoðurt kesesi, ötekinde duz çýkýsý keseyi ça(ð)layýnan doldurdu seninki “-yallah orta yere” derine-demez zapýradak düþdük gene arkada galanýn gýçýna (y)etiþdiði yerde indiriyo(r) neremize gelise fýrýldak ðibi döndürüyo bizi ortalýkda bek meremetsiz valla..
bizim gaçýþdýðýmýzý görenner davýlý filen goyvudu bedafa seyir, toplaþdýlar baþýmýza bizi çömdürdü bu yalabýðýn birinin eline vermiþ duz çýkýsýný avcýmýza bi(r) piske duz yeri dýkkaklamaya baþladý bunnar arkasýndan biz hep bir aðýzdan “-uþdu uþdu uþdu uþdu uþdu!” rer birimiz bi yandan “-duþ duþ duþ duþ!”
nere etiraz ediyon boba “-yok elini galdýrdýn” olmadý “-kaldýrmaya yeltendin ” gürzü vermiþiz puþtun eline Hazratý Alinin Zülfükarý ðibi saðý da kesiyo solu da önüde arkasý da ucu da dipçiði de her yaný kesiyo
yanýlana zopa, bilene ça(ð)la duza banýp yeyoz, duz geþ galýsa duzcuya duza banmadan yeyene zopa bu ðarada bir keþ giþiyi daa zopaynan yanýmýza ðatdý
çok geþmedi davýlçýlar da geldi bize davýl deve güleþi havasý çalývýrýyo bi hareketinen onarý susduruyo bizi(m)ki olmadý daha fýzlý çaldýrýyo.. tambýdý tambýdý derkene bizi perem-perem daðýtdý efratýn yediði ça(ð)la burnundan geldi valla erezil olduk yabancýlara elaleme, eleðüne
guca(ðý)nda çocu(ðu) olan da beþ yaþýndaký çocuk da cemi cümle herkeþ dýkgaklamaya baþladýk yeri.. “uþdu uþdu uþdu uþdu” biz hep bir aðýzdan “-uþdu uþdu uþdu” o dövam ediyo “uþdu uþdu guþ uþdu” biz yamacýný deyoz, “uþd uþd” o “-guþ uþdu” biz “uþdu” o “uþdu uþdu guþ uþmadý” biz hap-barabar “uþmadý” uþdu deyene de kötek, elini galdýrana da ötekinnere ça(ð)la almayana zopa yemeyene zopa duza banmayana zopa etiraz edene iki ðatý Deli Dumrul köprü hesabý
“uþdu uþdu guþ uþdu” “-guþ uþdu” “uþdu uþdu, gaz uþdu” “-gaz uþdu” “uþdu uþdu laz uþdu” kimi “-laz uþdu” kimi “-uþmaz” elini galdýrana zopa uþdu deyene zopa
uþdu deyene zopa yanýlýp-yenilip elini galdýrana zopa ötekinnere ça(ð)la almayana yemeyene duza banmayana oyuna gatýlmaya zopa da zopa oooffff…
dayakdan gurtulannar gülmekden yere yatýyo yere yatannara çýbý(ð)ý endiriyo gassýðýmýz çatladý valla kendi de har soluða gardý zopayý Alibe(y) devraldý birezi daðýlmaya ðakdý Alibe “-durunn!” “dýk dýk dýk dýk” ardýndan biz “-dýk dýk dýk” yapýþdý Bocut Kaziminin goluna “-adýn ne” “-Kazim”
“dýk dýk dýk dýk” ardýndan biz el birlik “-dýk dýk dýk” havsizden goluma yapýþdý “-ne yersin!” “-ekmeeek” neyeyse gene yedik köteði “elleeyhh” dedik getdik öte yanna Adilin Arif “-aþ” endirdi sýrtýna Sarý Yaþar “-ça(ð)la” “-albakalým” dedi bir kaþ dene daa ça(ð)la oda yandakýnnara üleþdirmeye gakdý sýrtýna zopayý yedi “-n’etdim yau” endirdi baldýrýna, “-kendin ye” “-arkadaþým” depesine! sakýnýnca kýçýna! “-gazansýnlarda yesinler” “-ee sen vermeyon” “-demek kiyne nasip deðilimiþ” endirdi gýçýna “-verisen nasib olacak” “-öyleye isdesinner sen onnarýn abýkatýmýn ” Sarý Yaþar’a bi da
olmadý bi daa “-Allah onnara aðýz dil vermemiþ mi” iki taha sardý sýrtýna “-ya hinci neye vurdun” “-len ben senin ehtiraz etceni bilip durun” iki taha “-hesap mý vercen boba” gýçýna bi ta(ha) “-deden Fezullah ðibi her boka garýþma” “-o benim gayýným”
indirdi bi taha “-Depetürkoðlu’nun belasýný üsdüne alma Bolatanýn kaç yýldýr çiftdikiþ ðetdiðinin hesabýný da sana sorarýn, valla billa” gýçýna “-eee üüü ýýýýý” yaðýrnýsýna “-abýkatlýða devam mý” “-ý-ýhh” “-haþ-þöyle” me(v)zuyu de(ði)þdirdi “-Bolat neyin oluyoru” “-hiþ biþiyim” “-tabi fakir deðil mi” neresine gelise “-Semerci neyin” “-biþiyim deði” endirceðdi caydý “-len Menevþenin Hava Müslüman deði mi” “-müslümaaan” “-din gardaþý deðil misin” “-haaa” “-Semerci neyin oluyomuþ” “-hiþ bi” bereket versin etiraftan “-ülen eniþden” dediler de senin ki ayýkdý da; hýrsýnan ba(ðý)rdý “-eniþtem” “-tamaam” Depetürkün Bolat’a “-Deli Ali neyin” “-eniþdem” Melit Ali’ye “-Sarý Mamýdýn Garý neyin” “-dezem” endirdi gýçýna “-nerden” “-anamýnan din gardaþý” “-atma anan Gökdepeli” “-Hatma Ðelin de oralý” “-o zaman tamam”
Adilin Amat’a “-Hoca Melit neyin” “-eniþdem” endirdi gýçýna “-nerden” “-garýsý din gardaþým” “-len Hoca Müslüman deði mi” ayýkdý seni ki “-agam” “-tabi zenginnere herkeþ saap çýkar hemi de gardaþlýðý gor da taa garýsýndan yandan”
ondan gürzü ðapdý Sýþtý Kazim “dýk dýk dýk dýk” ardýndan biz hep barabar “-dýk dýk dýk” birinin goluna yapýþdý “-adýn ne!” “-Amat” sýrtýna endirdi “-Ahmat decen” baþga birine “-boban kim!” “-Ýzzet” bu sefte de piyango Hakkýya çýkdý önce sýrýk itiraza kýmçý sonura yorum “-anam bili de(ye)ceðdin” “dýk dýk dýk”
“-hinci dee herkeþin adý yandaký olacak” arkasýndan “dýk dýk dýk dýk” ardýndan biz “dýk dýk dýk” bizi geçiyo emme ne zaman dönceði belli deðil o “-dýk dýk dýk” biz “dýk dýk dýk” en uca varýp dönerken birden yapýþdý en sondakýna “-adýn ne!” “-Arif” gene zopa ya yanýmda Arif var “-murat deyceðdin” “-ee o arkamda” gene zopa “-farketmez”imiþ
öldük valla gülmekden töbossun asýl da yabancý olannarýn gaþcak yeri yok yandakýnnarý bilmeyo adam “-arif” mi dedi “-bunun adý avilden” “mehmet” mi dedi bunun adý memet olmadý “gözür decedin” ipin ucu puþtun elinde gýçýmýz baþýmýz mosmor olduk emme çalaya da doyduk
hele o garaðol gumandaný baþçavýþýn yediði zopa adam o ðüne gelesiye zopa mý yemiþ sýrtýna zopa inince barabar “-haýgk” etdi beyninden vurulmuþa döndü valla
bi(r) irkildi belli kiyne Kazýmýn serseri olduðunu bilmeyo herkeþ içinden yandý “-heyvah boku yedik” “-bu ayý hinci çardaðý devirecek” filen emme Sýþtý Kazim’de me(h)remet n’arasýn verip alýp endiriyo adamca(ðý)z nerden geldiðini anlayamadý o(ð)luna bakdý bakdý o(ð)lu da gülmekden kendinden geçiyo normel garþýladý gülmeye baþladý ..! herkeþ derin bi soluð aldý neþeye gatýldý cem-i cümlemiz güldü zopa faslý bitince; Sýþtý Kazim “-Kazým Karademir Isparta, emret komutanýýým!” dedi esas duruþunu ðösdertdi adam “-rahat” dedi de ýratlayvýdýk..
tam da daðýlamaya yeltendik “fürttttt” bi begci düdü(ð)ü içi boncuklu olanýndan, anýttýg galdýk mültezim gelmiþ gibi “n’oldu len” “-týýp” deye ba(ðý)rdý “týp ne o(ð)luuum” Le(y)leg Boladý!
bilenner dondu galdý olduðu yerde birinin elinden gapmýþ zopayý vay habarý olmayannarýn baþýna ðelenner adý üsdünde deli deli dedin mi bi! orda durcan ya hani ne demiþler ya “-deliye çatma ya da çatmýþ bulundun ne isdeyosa ver gurtul” tam da o hesap valla
deli bu valla insaf-meremet etmez acýyca(ðý)mýþ bilmez Deli Bolat deyince senin bildiðin deliye ýra(h)mat okutduru valla-billla
öðüne gelene endiriyo pinar çýpkýsýný “durun murun” ondan baþkasý hareketsiz durcaðmýþ ne bilelim biz, insaf-meremet nerde ipin ucu puþdun elinde yermin-yememin boba endiriyo kimin neresine gelise Alla(h)p da belaný versin imiii.. gýçýmýzý çýbartdý valla
herkeþ memnin erkeðsen diren hýncýný senden alýyo yerde alýp havada savýrýyo
“bu ðarada baþçavýþ “-þu benim o(ð)laný da gözel bi benzedivin sevabýnýza acýk arpasý fazla ðeldi bunun” demedi mi ben “-yok komutaným o galdýramaz bizim oyunnarýmýz aðýrdýr” dedim …………………………… bizim oyunnarýmýz bireþ aðýrdýr” demeye ðalmadý adam gatýla-hatýla ðüldü “-eyi ya len iþde, bizim arayýp da bulamadýðýmýz..” …. “-ülen benim yediðimden da(h)a aðar deðidir haralda” dedi ………… “-boþ verin o eyicene tuncukdu, zopanýn dadýný eyicene bi bellesin” dedi ipin ucunu elime ðeçirdim ya “-getirin len ordan köy göçüren topunu ” “burasý aðýl..herkeþ daðýl, daþ üsdüne, düne!” hemen herkeþ daþlarýn üsdüne dünedi
senin baþçavýþýn o(ð)lu samýtdý ðaldý orta yerde milletin nettiðine bakaðaldý, annayamadý da öyle ya ne bilsin herkesin basdýðý yerde daþ var yahut da yok da bana ne .. urganý gývratdým gývratdým bunun sýrtýna yes eder de bi endirisin kiyne depe-taklak, cumbarlak gýldý ðetdi “burasý aðýl..herkeþ daðýl, daþ üsdüne, düne!”.. herkeþ karman çorman oluvudu .. etirafdan.. “daþa çýýýk” deye baðýrýyollar da o gatliken annamayo fe(h)mine varmayo vartanýn “len Allah eyiliðini versin gaþ”
ya da bana “len yeter et endekini sakat etcen Allah esirgesin” bobamýn o(ð)lu mu dinine yanayýn ver ediyon köy göçüren gürzünü
seninki tam da do(ð)rulayýn, gakayýn deyo yandan bi fýldýradýyon ters tarafa yannýnýn üsdüne gakýp da üsdünü silkelemeye yeltene-ðosa iniyo sýrtýna köy topu yüzünguyu sürçülüp gediyo nallancak öküz gibi “hank” deyo olmadý ayaklarýnýn arkasýna düþmedi senderlediyse urganý bi çekiyon gýçüstü zartadak..
valla garnýný yýrtdýrýn deye korkdum bobasý ðibi eni boyundan fazla eþþolunun arada bi de baþgalarýna höyle yalancýkdan dolaþývýrýyon.. seninki deragap galeyana geliyo sendeleyip ayaða gakýyo o ðarada ben, birileriynen uraþýyomuþ gibi o deðilden bir-keþ indiriyon onnarda az baþçavýþ zopasý yememiþler ki zortlayan deke ðibi tünlüyüp de yere filen yatývýrýyollar herkeþ ani-dakike benim gurampaya dahýl oluvudu “burasý aðýl..herkeþ daðýl, .. daþ üsdüne, düne!” herkeþ karman çorman oldu gene
bakýyon seninki tostoparlak yus-yumbarlanalak aya(ða) ðakmýþ üstünü silkeleyo herkeþ her yerden baðrýþýyo “-daþa ðaç, daþa ðaþ” anlamayo ki “-len Alla(h)p da belaný, sakat etcen endekini” ben de acýyorun guya “-daþa çýksýn”
seninki en sonunda güçcük bi daþa dünedi tek ayaklý camýz gibi þemþem gulaklarý demiþsin horaz ibiði gibi gýpgýrmýzý bi ayaðý ötekinin üsdünde aya(ðý)nýn altýnda daþ var goya emme ben görmeyon tabi iþin yutdurmacasýndayýn aya(ðý)na dolaþdýrýyon da bi çekiyon götünün üsdüne, zýrtadak tombarlak biþiy olunþa da sanýsýn haþýradak sap ganlýsý aþýyo valla billa.. þartlar þart ossun gülmekden yerlere yatýyoz ooof ooooffff! bakýn annadýrýkana bile ðözlerim yaþarýyo
derkene bunnar bobalý-o(ð)lanlý göz-göze ðeldiler mayýl-mayýl bakýp medet umuyo baþçavýþ hiþ oralý deði “bana mýsýn ” demeyo oralý olsa netçek, elinden ne ðeli(r), iþde o ðün bobanýn o(ð)luna faydasýnýn dokunmadýðý bi günüdü “burasý aðýl.. herkeþ daðýl, daþ üsdüne, düne!” garman-çorman bi anacýk, bi bobacýýkk.. .. biz hüdüdü aþalý, su köprüyü böleli çoð olmuþ valla ýçcýk da fýrsantýný ðollayon höyle birez menzilime ðirse de esgerlikde gýdemliden, ombaþýdan, çavýþýndan, baþçavýþýndan yediðim o zopalarýn horsasýný alsam deye bana galýsa o da çakdý manzarayý dedemin arkasýna arkasýna dolaþýyo kendini sipere-sipere atýyo “-gapba malý kötek böyle biþiy iþdecik” boz eþeði sakýndýrýk eder valla gene bir iki endiridim emme narasýn horsamý alamadým
bereket elime goz vermedi valla o(ð)lunu goyvurup öðüme gatan etcen emme narasýn o(ð)lu debeleniyo gakýyo bobasýna bakýyo len ha gapberif höyle bobandan yanna gaþ da Nasiretdinin baklafý yemeye gonþuya garýyý zýpýdalak getdiði ðibi bobayýn yanna bi varývýrayýn ayolayý ondan keyrisi Allah Kerim daha dorusu Allah ne verdiyse ben edeceðimi bilirin
senin ki günsüz oðlak gibi olduðu yerde çömüdüyo garip-garip siftiniyo eline aya(ðý)na bakýyo samýt oldu eyicene netce(ði)ni bilemedi böylesi iþgence görmemiþ ki.. gapbamalýý iþdee bobasýnýn olunun elinden dutca(ðý) yer deði burasý sýrat köprüsü nasý.. burada öyle bobasý hemi gülüyo hemi de “-oh olsun” der gibi baþýný sallayo bakdý takadý-makatý galmadý bunu goyvudum bitkinnikden yere yýðýlývýdý
emme gözlerinde zopa yemenin partýltýsý valla bi memnin olduy ki” her yannarý gevþeyvidi dadý damaðýndan galdý belli gatýra çekilmiþ beygir gibi
bakdým baþçavýþýn yandan biri ðeldi elinde baþçavýþýn dürülü beyaz mendili Aþþa Çeþmeye eletividi “-dinlenividi tabi” yüzüne su çarpdý, seniki ha deyinþe kendine gelemedi emme herkes eyi eðlendi benim “burasý aðýl herkeþ daðýl” dediðimi.. hekaye tabi..
içimdeee esgerden geleli beri dinmeyen esgerliðimin taha ilk gününden dut da, gýdemli erden son gününe gadar gördüðüm kime atýlýsa atýlsýn yediðim yemediðim onca dayaðýn horsasýný almýþ dinlenik bi vaziyet içindeydim iliklerime ðadar çok þükür bin þükür ya Rebbim böðünü de gördüm ya dedim gabil olmuþ demek etdiðim onca dovalar… ölsem gözüm açýk getmez.. Irapbým bunu herkese nasip etmez
nayeti.. senin Turis Ismayýl “-herkeþ selbes” dedi de cemi-cümle derin bi soluð aldý tingozalýðý gene elden býrakmadý senin ki ordan hemen birini apýþ arasýndan kavradý arkasýndan gene senin Deli Bolat “-týýp” gurtulabilene aþgolsun etirafda “yeter edin endekini” ömr-ü hayatýmda ne öyle zopa yedim ne öyle zopa atýldýðýný ne de zopa yeyenin de bu zulümü görenin de güldüðünü ðördüm…
esgiden öyleydi iþde küsmece-darýlmaca yok düðünde herkeþ ahali yok öyle baþ gedikli, mýhdar, bekci paþa olsan ne yazar Yalova kaymakamý olsan kim dakar hamama giren terler, surat etdin miydi mencilisde düðününe-bayramýna ýraðbet olmayvýrý da ma(h)çýp olusun valla “-hiþ mencilise girmemiþ, hiþ dos(t) gazanmamýþ derler
DÝPNOT hümlümek: hünlümek, tünlümek, zýplamak, atlamak, sýçramak aðmak: týrmanmak, süðmek taþa çýkan keçinin aðan oðlaðý olur ebi-ceddi: hemen hemen, nerdeyse hiç birinin avýrt / avurt :yüz, yanak, aðýz boþluðunun dýþ yanlarý yülemek: dalýný budaðýný indirmek, eðþemek, yaprak, dal býrakmamacasýna yolmak, yülük: dalsýz yapraksýz kalmýþ (burada kastedilen) yülemek : aðzý keskin olan tahra, balta, nacak gibi aletlerin eðelenerek, çarkla keskin hale getirilmesi, saban demiri, kazma gibi aletlerin demirci tarafýndan düzgünleþtirilmesi, sivri aletlerin onarmak ya da ucunun sivriltilmesi. tuz çýkýsý : tuz kesesi, çýký:çýkýn / bohça, kese yalabýk: söyleneni ka’le almayan, bildiðinden þaþmayan, yalaka-serseri yaratýlýþlý, (yüz-göz olmuþ)kimse yüz vermek: þýmarmasýna fýrsat tanýmak, kollamak aðman asmak: kusur yakýþtýrmak, gizlediði bir ayýbýný ortalýða yaymak, çamur atýlýrsa izi kalýr vs. yeltenmek: meyletmek, kalkýþmak çala: çaðla abýkat : avukat bolatan : palavracý, gubudukçu anýtmak / anýtýp kalmak : þok olmak, hareketsiz baka kalmak. çýpký/çýmký : taze sürgünden ince-uzun henüz kurumamýþ deynek çýbartmak: yoðun dayak sonucu berelemek köy göçüren : küçük bir çuval içine saman tepilmiþ olur, uzunca bir iple sýkýca baðlanýr, havada çevrilerek hedef kiþinin omzuna vurulur, yes etmek: uyutup, fýrsatýný bularak var gücüyle cumbalak kýlmak: takla atmak yüzünguyu / yüzünkuyu : yüzükoyun, yüzünün üstüne, yüzüstü, tersi sýrtüstü tostoparlak /yusyuvarlak: top gibi yuvarlak yumbarlanalak: yumbarlanarak, yumbarlanmak: yuvarlanmak, kendi etrafýnda dönmek þemþem: olaðandan büyük ve yapýþýk olmayan kulak zýrtadak: beklenmeyen alýþýlmamýþ ses veya görüntü tombarlak / yumbarlak : toparlak, yuvarlak, topaç bana mýsýn dememek : umursamamak, adam yerine koymamak. kötek : dayak sakýndýrýk: þiddete mazruz kalan hayvan, özellikle kafaya vurulmuþsa tehdit aldýlandýðýnda kafasýna sopa geleceði endiþesiyle baþýný sakýnýr. öðüme gatan etcen : arkasýna düþüp kovalayacaðým zýpýtmak : dövmek ayoðlayý :ayý oðlu ayý (küfür mahiyetinde)
ihtimaldir ki öndeki çocuk benim 1960’larýn sonu "güvey giyimi"
YARIN Köytopu
Sosyal Medyada Paylaşın:
İbrahim Çelikli. Åžiirleri
(c) Bu şiirin her türlü telif hakkı şairin kendisine ve/veya temsilcilerine aittir.