Su 85-Karşıbağ

oysa bizim köyün bademliði Karþýbað’dý
“-vaktiyle Damyeri derlerdi, Gocagoyaða
birilerinin orda “dam”ý olduðundan belki
herkesin baðý vardý ya Damyeri’nde, ya Garþýbað’da
gün gelip, bulut vurup bille
herkeþ tolunu, damýný köye sardý,
payamlar anlarda gala-galdý
oraya da “Damyaka” deyvidiler gari
ne dam galdý, ne bað,
bi Garabayramýnbaðý varýdý son tefi,
Gara Aþa öte dünyaya göçünce kim bakçak,
kim çekcek
iki seneye galmadý dað oldu ðetdi,

bi(r) Türkali’nin, çeleninen çevriði varýdý da
geçen sene mürdümeð ekmiþ dediler
zaten; eveli-evelden öyledir
bi(r) baðý garan , baþýndan eðsildimi
daha yönedine ðetmez o baðyeri
onmaz geder gari
baðý bað eden i(n)sandýr
içinde i(n)san galmadý mýydý,
gonaklarýn bile adý verandýr.”
…
“-sonura-sonura Damyerine gýyas
Garþýbað dediler niyeyse
sanki iki omca bað galmýþ gibi
zati köyün iþine oldu-bitdi
aklým-dima(ðý)m ermez”
…..
“-ondan sonra ad edividiler
“garþýbaðda baðým var demen
garý malýna malým var demen”
öyle ya ikisini de bi bulut vurdu mu
bi da kendine gelemez..
helak olu(r) gedersin

bi(r) evin çatýsý yýkýlsa
belki tamir olu(r) daa
bi evin sabýsý
emme garý
emme gocasý göþdümüydü var ya
kelp ola(yým)n onmaz valla
yönedine getmez asla..

“-el isdediði gadak
Garþýbaða, bað demesin, boba
eller gibi baþka yer de bi dikili aðacýmýz,
payamýmýz mý var, baþga
alt yandaký payamýn bi(r) dalýna erið aþýladýk
okarý yandaký “diþ payamýna” gayse
meradan yanda çelenden yatýrdýk
bi daðarmýdýný , aþýladýk Göksulu ,
olcak ya hepiciði dutgunudu
meyvayý davþýyamaz hinci..

seneye deði belki
o bi(r) seneye varmaz al sana etekler dolusu
essahdan bi armýd aðacý olu(r) evel Allah”
..
“-i(n)þallah”
“-i(n)þallah, sende benim gibi..
eþþe(ði)n terkisine bindirisin torununu
bura(ya) alý(r)ðeli(r), armýt deþiri , yediri
hemi de annadýrsýn bu gonuyu
“müleves bi dedem m(v) arýdý
bullarda böceleni evzinir duru(r)du”
ya da “mubareð adamýn biriydi
adam etdi hu daðarmýdýný
elininen beslersin yavriyi
bi de dova edivi(r) dimi
Allahýn onarcaðý”

gerçi sen ta(h)sýllý olusun gari
dik topuklu bi haným alýsýn..
o da asvaltý buraðýp da
gelmez buralara..
seni de yollamaz belki..
buralara do(ð)ru melil melil bakarsýn..
betunda yaþarsýn..

ha gerçi sen de iki dal çalýyý bana çok görüyon zati..
yalan demeyon..
“gurdun guþun yuvasýný bozuyoz” tabi..
emme.. ibrem efendiii
bu aþýlarýn baþýný böyle çonalamazsak
emeðimiz heba olu(r),
geçiler arbýþýr daa
dalýný ayýrýviri
tiyeðini yeyviri..

ben Harun-u Ýreþit haziretlerinin
o pir-i faniden ö(ð)rendiði gibi
senin uçu(n)
senin çoluk çocu(ðu)n uçu(n) zeytin deðil emme
payam-erik-gayse
armýt etiþdiriyon
sen ona bak.. boba!

ötekinneri gýcýdýp
bunun hu dalýna da
seneye eyi bi gantartopu aþýlamalý
gerisi Allahýn bilce(ði) iþ..”

bi-kaþ seneye galmaz
sen çolu-çocu(ð)a garýþýna gadar evelallah
çitirim gibi çiçeð açar
dal davþýmaz meyva olu
deþir gari..




DÝPNOTLAR

dam: evcik, küçük ev, eðreti yapýlý toprak damlý iptidai ev, tola yan duvarlar eklenince dam olur, o zamanlar hayvan ya da eþyalarý komumak adýna evden ayrý olarak veya eve bitiþik damlar olurdu, eve bitiþik olup uzak köþesinde hela olursa buna “ayak damý” helaya “ayak yolu” denirdi.
bille : olunca, vuku bulunca
bað garmak, bað karmak : tarlaya üzüm fidaný (asma bahçesi) dikerek baðlýk (üzümlük), bað/bahçe (harým)lik yapmak.
yönedine gitmemek : düzenin bozulmasý, uðursuzluk, kademsizlik,
diþ payamý: dýþ kabuðu diþle kýrýlacak kadar yumuþak badem çeþidi
daðarmýdý: ahlat, yabani armut
göksulu: kýraç toprakta yetiþen tatlý sulu bir armut türü, yazýn olgunlaþan dayanýksýz bir türdür.
dutgun / tutkun :
davþýmak /tavþýmak : taþýmak, üzerinde tutmak, kucaklayýp sahiplenmek
deþirmek / devþirmek : toplamak, elde etmek
bullar : buralar
gantartopu : geç olgunlaþan çok tatlý sert büyük armut çeþidi



Resim : Karþýbað
resimdeki traþlanmýþ yerlerde çalý kazýnarak fýstýkçamý dikilmiþ.. ama karþýdaki antenli tepeye kardar olan kýsým köyün eski baðlýðý imiþ..
hâlâ çevrik olan yer Göpleklerin baðý (Türkali’nin baðý.).




Sosyal Medyada Paylaşın: