Samsun İller Sultanı"-sev ve koru Samsun'u

"SAMSUN ÝLLER SULTANI"-SEV VE KORU SAMSUN’U
RUHLARDA YÜREKLERDE -YAÞATMALIYIZ ONU

Tanýtalým sizlere-"Büyükþehir Samsun’u"
Asla hiç unutmayýn-daima sevin onu
Karadeniz’imizin-o gerçek gururudur
Tarihlerden bu güne-yýkýlmayan surudur
Yurdumuzun en þirin-özel canlý köþesi
Ýnsanlarý sevecen-daim sürer neþesi
Samsun ve çevresinde-ilk insan izlerine
Tekkeköy’de rastlanýr-yaþayýþ sözlerine
Yapýlan kazýlarda-"Eski Taþ Devre" ait
Eserler bulunmuþtur-"Orta Taþ Devri" lahit
M.Ö. 5000-sonundan baþlayarak
Ege kültürü ile-iliþkili bütün halk
Kýyý gemiciliði-geliþmiþ yüzyýllarca
Bu gerçek neticedir-tütmüþ toplumda baca
Orta Asya’dan gelen-Türk’ten etkilenmiþler
Akýllarda ruhlarda-býrakmýþtýr büyük yer
Meskenler Sitesi’nde-Mert Irmaðý yanýnda
Öksürük Tepe Bahçe-Söðütlü’de anýnda
Yapýlan kazýlarda-Gaska adlý ahali
Burada yaþamýþtýr-böyleydi insan hâli
Hititlerin Baþþehri-Boðazköy’de bulunmuþ
Tabletten anlaþýlýr-içlerine dalýnmýþ
Yaþantý varlýðýný-sürdürmüþ uzun süre
Baský altýna girmiþ-hepsi sinmiþler yere
Anadolu’ya gelen-o topluluk Hititler
Boðazköyü baþþehir-yapmýþtýr baþtaki er
Medeniyet kurmuþlar-merkez düzgün yollarý
Hepten inþa etmiþler-uzatmýþlar kollarý
Kollarýn en büyüðü-o Orta Anadolu
Samsun’a baðlanýyor-huzur ve sevgi dolu
Hep Kavak ilçesinden-o günden itibaren
Asfalt þose yoludur-izler bu yola giren
Yapýlan araþtýrma-söz konusu sonucu
Güney-Kuzey tali yol-ordan geçiyor ucu
Havza ve Ilýca’mýz-Demir Yurt Çakýralan
Kapý Kaya üzeri-Bafra’ya ulaþýr can
Hitit Krallýðý’nýn-Kurucusu Labarnas
Köklü bir devlet kurdu-kendisine ait has
Oðullarý Zalpuwa-Hassuwa ve Halpuwa
Ya vali kral yaptý-böyleydi orda hava
Hititlerin uygarlýk-tarihi ortadadýr
18 ve 19-yüz yýlla kýtadadýr
Bilahare yapýlan-düzenli bütün kazý
Bilgileri vermiþtir-ortadadýr bu yazý
Kýzýlýrmak kenarý-Samsun ili Bafra’mýz
Ýkiz Tepe mevkii-uzak deðil aramýz
8.000 üzerinde-arkeolojik eþya
Bilinmeli deðerli-orada toprak kaya
Silâh atölyeleri-çeþitli malzemeler
4.500 yýl önce-bizlere verir haber
Önceye ait beyin-olmuþ ameliyatý
Uygarlýklarý güçlü-deðiþtirmiþ suratý
Hititlerden sonra da-Samsun ve çevresine
Frigler hâkim olmuþ-ev bahçe deresine
Egemenlik saðlarken-hýrpalandýlar bütün
Kimmerlere yenildi-bilinmeli onlar dün
En büyük kötülüðü-hepsi çevreye verdi
Her yana hücum edip-topluluklarý gerdi
Trabzon ile Sinop-arasýnda canlarý
Yaðmalayýp yýktýlar-hep döktüler kanlarý
Lidya Lideri Giges-Kimmerleri yenerek
Miletliler Samsun’da-yerleþti söylenerek
Lidyalýlar Perslerle-tutuþtular savaþa
Perslere yenildiler-çýkamadýlar baþa
Ýskender’de Persleri-hep ortadan kaldýrdý
Sürdü el deðiþmesi-gelen geçen saldýrdý
Þu Pontuslular Roma-Ýmparatorluðunda
Þehir bir harabedir-çýkmaz canlarda seda
Sezar döneminde de-verilir baðýmsýzlýk
Öldürülmesi ile-çekildi hazýmsýzlýk
Doðu-Batý olarak-tam da ikiye böldü
Piskoposluk merkezi-evet Bizans’ta kaldý
Hazreti Âdem Havva-denir yaþadý burda
Gezdi yedi dolaþtý-köy belde ilçe kýrda
Bizanslýlar Devrinde-arttý faaliyetler
Çok papazlar yetiþti-o tarihler böyle der
Kültürü yaymak için-meþru ve gayri meþru
Yollara baþvurmuþlar-sormuþ binlerce soru
Onlar Türk Milleti’ne-yaþattý ýstýrabý
Olmadý baþarýlý-boþ kaldý bütün kabý
1071’den sonra-feth için Amisos’a
Akýnlar düzenlendi-üstüne basa basa
Selçuklu Sultanýmýz-Ýkinci Kýlýç Arslan
Döneminde alýnmýþ-sevinmiþ binlerce can
1185 Yýlý-Rükneddin Süleyman Þah
Ýdareyi almýþtýr-ortalardan kalktý ah
Tattýrdý yenilgiyi-Bizans’a Selçuklular
Avrupa hep þaþýrdý-baðýrdý bütün davar
Haçlý Ordularýný-oluþturup ittifak
Yolladýlar vatana-karardý bütün þafak
Direniþ müthiþ oldu-sefer üstüne sefer
Göðüs göðüse savaþ-mücadele verdi er
Her defasýnda bozgun-kaldý kursaklarýnda
Tehlikeler önlendi-yurtta yükseldi nida
1214’te-Selçuklu Hükümdarý
O Ýzzettin Keykavus- sevindirdi her darý
Yönetimi alýnca-halka mal can ve inanç
Hele hürriyetine-dokunmadý taktý taç
1243’te-öðren -1 Temmuz günü
Kösedað Savaþýnda-ters gitti bütün yönü
Moðol istilâsýný-önleyemedi kuvvet
Selçuklular yýkýldý-baþa geldi o afet
Samsun’un ilk adýysa-‘Amisos’ bilinmekte
Ýyonyalýlar verdi-böylece söylenmekte
Bugün kullandýðýmýz-Samsun’umuzun adý
Türkler ile baþladý-bilinmelidir yâdý
12. ve 13-asýrlarýnda Samsun
Ýsmi kullanýlmýþtýr-öðrenin ya da duyun
Batý kaynaklarýnda-ayný yüzyýlda ise
"Sampson" söyleniyordu-dikkat edin bu sese
Selçuklular bu yeri-feth ettikleri zaman
Yerleþim yeri kurmuþ-Samsun geliyor bundan
Selçuklu Türklerinin-verdiði özel isim
Merkeze Samsun denmiþ-bilmeli amca abim
Ýl sýnýrlarý ile-çevrili olan yere
Canik söylemiþlerdir-öðrenmeliyiz nere
Cumhuriyet Devrinde -1924
Samsun merkez ilçesi-il oldu duydu her mert
Anlatalým sizlere-Yirminci Yüzyýlýný
Öðrenmiþ olursunuz-geçmiþinin dalýný
Salname kayýtlarý-Yýl 1870
Gayri-Müslim olan halk-hep istifade etmiþ
Geliþmiþ iktisaden-bulmuþlar iyi fýrsat
Hepten zenginleþmiþler-çýkmýþ kat üstüne kat
19. Yüzyýl-önem kazandý tütün
Yabancý etnik grup-doldu bölgeye bütün
Rum ve Ermeni tüccar-alt üstlerden türedi
Tütün iþletmesinde-bunlar çoðalttý derdi
Onlar bütün canlarý-baþladýlar ezmeye
Maddeten ve manen de-üstlerini çizmeye
Rumlar gayet plânlý-ediyordu hareket
Yaptýklarý iþlerle-kayboldu hep bereket
Pontus Rum Devleti’ni–duy 1840’ta
Canlandýrmak istedi-bilinmeli bu hatta
Birtakým vaatlerle-kandýrýlan Ermeni
Katliamlar yaptýlar-üzdüler seni beni
Yerli olan insana-görünmek için þirin
Tüccarlarý dil döktü-hepsi yere kazdý in
Uzun vade az faiz-verdiði krediyle
Sempatiyi topladý-halka çektirdi çile
Ýyi avlamýþlardý-kazandýðý parayla
Ýstanbul Patrikhane-azdýrýlan yarayla
Nüfus çoðunluðunu-saðlayýnca bu çete
Silâha sarýldýlar-yazdý acý reçete
Hep Rum Patrikhanesi-Yunan Konsolosluðu
Tabanca tüfek bomba-yok ettiler çocuðu
Mavri Mira isminde-teþekkül etti heyet
Talimat Venizelos-oyun oynadý velet
Hele Patrik Vekili-Dreteos denen it
Enez Metropoliti-Atenagoras o bit
Þu Yunan Kaymakamý-Giritli Katekhakis
Katelopulos ile-Ayinpa Dipasimos
Palitimis Siyara-yardým yapan mahlûklar
Patrik Zaven Efendi-daha birçoklarý var
Kâðýt üzerindeki-iþte böyle davranýþ
"Pontus Rum Devleti’ni"-oluþturmak büyük iþ
Samsun ve ilçeleri-bütünüyle Rum köyü
Silâh deposu oldu-kurutmaktý genç beyi
Emir Amasya Samsun-þu Rum Metropoliti
Yermanos veriyordu-soysuzun gâvur iti
Osmanlý Devletimiz-tek baþýna çaresiz
Maddi manevi deprem-el ayak kopuk bu diz
Çok geçmeden baskýnlar-þiddetli vahþet ölüm
Tarih sayfalarýnda-vardýr iþte bu bölüm
Soykýrým evet buydu-çocuk genç ihtiyarý
Kundaktaki bebeler-aðlarlar zarý zarý
Ýnsanlýk duygusunu-kaybeden bu barbarlar
Ýftirada bulundu-ne þeref var ne de ar
Güneþ gibi parladý-öne çýktý Liderim
Bizlere yol gösterdi-Atatürk’üm Önder’im
Bütün Halk Fýrkasý’nýn–15–20 Ekim’i
.927-halka öðretti ilmi
Ankara’da toplanan-ikinci kurultayda
Güzel konuþma yaptý-böyle þerefli ayda
"Muhterem Efendiler-bu sözlerim millete
Ýyice dinleyiniz-uðramayýn illete
1840 Yýlý-hep baþlangýç tarihi
Yunanlýnýn emeli-bilinmelidir sahi
Bütün Karadeniz’de-evet Rize’ye kadar
"Megola Ýdeali"-o günden bu güne var
Rahip Klematios-ilk yerleþim yerini
Ýnebolu’da kurdu-yüzünde vardý kini
Eþkýyalýk yaptýlar-Çarþamba ve Bafra’da
Silâh deposu oldu-bu bölge ve orada
Mütarekeden sonra-Rumlar ve Yunanlýlar
Faaliyete geçti-canlarýmý yaptý dar
Bütün bu havalide-Rum Metropoliti
Yermanos’un emrinde-topladý eþya iti
Rum Komitacýlarý-baþýnda Tokamandis
Ýyice azýttýlar-o iþleri bütün pis
Ecnebi hükümetler-Pontus hayâlî ile
Çetecilik yaptýlar-yaydýlar birçok ile
Þuhumda Haralambos-isminde bir azgýný
Hepsi baþa getirdi-bizlere sundu kini
Nümayiþler yapýldý-ilk 7 Nisan günü
1919-hatýrlatýyor dünü
Hep toplanýyorlardý-gizli kiliselerde
Silâh tabanca bomba-o gün baþka bir yerde
Batum’da hükümeti-kurdular o esnada
19 Temmuz -20-kongre verdi seda
Büsbütün azýttýlar-yaðmalar öldürmeler
Hunharca katletmeler-vatanýma girmeler
Atamýn anlattýðý-iþte tarihten bölüm
Milletini uyardý-"Ya Ýstiklâl ya Ölüm"
Kemal’in o sözleri-ruhlara kazýlmalý
Birlik beraberlikle-bir tarih yazýlmalý
Þýmarýk ve saldýrgan-Rum Ermeni döneði
Vahþetleri ortada-pislettiler çanaðý
Yabancý ülkelerin-bunda var büyük rolü
Ýlk baþta Sovyet Rusya-soldurdu çoðu gülü
Samsun Bafra Alaçam-nüfusu çoðaltarak
Hep gönderiyorlardý-türlü soysuzlarý bak
Rumlar gerek içinden-gerek yabancý güçten
Destek alýyorlardý-oku öðren bunu sen
16 ve 19–1919
Aylardan Mayýs ayý-hepimiz Türk oðluyuz
Yolculuðu hatýrla-ama kolay deðildi
Atatürk’ün önünde-bütün baþlar eðildi
Önemli olaylardan-biri unutma bunu
Evet seveceksiniz-Türk’ümü bir de O’nu
Samsun’a ayak basýþ-çaresiz bir milleti
Bütünüyle yok etti-ortadaki illeti
Birinci Dünya Harbi-kötüleþmiþti durum
Önümüze konmuþtu-sýkýntýlý bir yorum
Ýþte böyle bir günde-çýktý Büyük Bir Önder
Düþün dedi peþime-tarih bize bunu der
Samsun’a ayakbastý- Milli Mücadele’yi
Atam burda baþlattý-hem akýllý hem iyi
Ýstanbul’dan baþlayan-böyle yüce yolculuk
Kurtuluþu si mgeler-meydanda çoluk çocuk
Ýþgal kuvveti için-Samsun önemli nokta
Bunlarý biliyordu-Mustafa Kemal Ata
Stratejik bakýmdan-bilinsin önemliydi
Caným Atatürk’ümüz-O baþarýlý idi
Ýngilizler 9 Mart -1919
Samsun’a çýkmýþlardý-baðrýmýza bastý tuz
Manzara þöyle idi-Ýngiliz kuvvetleri
Boy gösteriyorlardý-kaplamýþlardý yeri
Ýstanbul’dan baþlayan-Samsun’da eren sona
Yolculuk esnasýnda-çok görev düþtü cana
Atam Tuðgeneraldi- görevli bir askerdi
Giyim buna uygundu-Kemal yiðit bir erdi
Görevi belli idi-Samsun ve civarýnda
Huzuru saðlamaktý-enerji vardý canda
Kendisine baðlýydý-Sivas ile Erzincan
Trabzon ve Erzurum-öteki ilimiz Van
16 Mayýs günü-günlerden Cumartesi
Kaptan Ýsmail Hakký-o gemi idaresi
Bandýrma Vapuruyla-ayrýldý Ýstanbul’dan
18 Subay ile-çýktý Samsun’a yaman
Ýsimleri bellidir-tanýyalým onlarý
Bir dua gönderelim-verelim itibarý
Müfettiþ Kurmay Baþkan-O Albay Kazým Dirik
Mehmet Arif Ayýcý-baþkan yardýmcýsý ilk
Kurmay Binbaþý Hüsrev- Binbaþý Kemal Doðan
Dr. Albay Ýbrahim Tali Öngören bu can
Binbaþý Refik Saydam-Cevat Abbas Gürer’im
Ali Þevket Öndersev- Muzaffer Kýlýç erim
Üsteðmen Hayati’yle-Yüzbaþý Mümtaz Tünay
Ýsmail Hakký ile- caným Mustafa Süsoy
Üsteðmen Abdullah’ým- Kâtip Memduh’um ile
Katip Faik Aybars’ým-onlarda geldi ile
Albay Refet Bele Bey- Teðmen Hikmet Gerçekçi
Korumayý saðladý-Atama oldu bekçi
Üç gündüzü üç gece-Salý sabah altýda
O Mýntýka Palasta-ayrýldý birer oda
Rumlar baskýn yapýyor-yýldýrma ve katliam
Bölge öyle hassastý-durmuyordu o yamyam
Atatürk’ü Samsun’dan-bilin Havza’ya kadar
Yanýndan ayrýlmayan-Þükrü Tolun eri var
Çünkü o Alaçamlý-yaptý vazifesini
Gerçekten sevindirdi-ilçemizi ve beni
Emrindeki kuvvetle korudu Atatürk’ü
Samsun’umdan Havza’ya- ulaþtýrdý o Türk’ü
25 Mayýs günü-Atam karargâhýný
Havza’ya naklettirdi-unutmayýn o aný
Mesudiye Oteli-kiralanýp seçildi
Bütün teçhizatlarla-odalara geçildi
Oluþtu milis gücü-baský arttý iyice
Askeri üniforma-çýkartýldý netice
Samsun’uma çýkýþý-o hürriyet ateþi
Memleketimi sardý-toplandý baba eþi
Hep rüzgârý ekenler-evet biçti fýrtýna
Yürekli sesi duydu-çocuk genci ve ana
Kurtuluþ Savaþý’ný-kazanan milletimiz
Devletine kavuþtu-o an cemiyetimiz
1924–20 Eylül gününde
Atam tekrar Samsun’da-eþi amca ve dede
Devletimiz kurulmuþ-o savaþ sona ermiþ
Ýbrahim Veysi Baþkan-onura yemek vermiþ
Yaptýðý o konuþma-çok önemli manalý
Mesajlar içermekte-sözleri ’Anzer Balý’
‘Ben Samsun’un halkýný-evet gördüðüm zaman
Yurt ve millete ait-kararlara koþtu can
Gözlerinde gördüðüm-ümit vatanseverlik
Müspet inanca sahip-ruhunda fedakârlýk’
Samsunluyu anlatan-nice naçiz ifade
Manasý çok önemli-bak söylendi nerede
Atamýn doðum günü-çünkü 19 Mayýs
Hainleri görünce-kalbimize basar hýrs
Samsun’un jeolojik-anlatalým yapýyý
Delta ovalarýyla-dik yamacý ve yayý
Güneydeki o daðlýk- geçiþ olan bölgesi
Yaþlý neojen killi-çakýllý tortu sesi
Kretase Eosen-rastlanýr fliþine
Volkanik oluþumlar-sebeptir neojene
Samsun genel olarak-deprem bölgesi deðil
Salýpazarý Lâdik-Havza etkilenir bil
Anadolu fay hattý-uzantýsý geçmekte
Erzincan’dan sonra da-ulaþmaktadýr öte
Amasya ve Çankýrý-Bolu ve Düzce yönü
Hareket hissedilir-alýnsýn hemen önü
Coðrafi durumunu-yurt içindeki yeri
Verimli topraklarý-þirin asildir eri
Orta Karadeniz’in-o deniz kenarýnda
Yerini almaktadýr-öyle yükselir nida
Alüvyonlu topraklar-Kýzýlýrmak Nehriyle
Hep Yeþil Irmaðýyla-sona erer bu çile
Hele þehir merkezi-iki delta arasý
Uzunca sahil yolu-geçer varsa sýrasý
Doðusunda Ordu’muz-Batý yönünde Sinop
Amasya Tokat ili-Güneydedir bilin hep
Demir ve kara yolu-ulaþýmý çok kolay
Boylamlarý bellidir-çizer öylece bir yay
Yeryüzü þekilleri-atalým þöylece göz
Ovalarý daðlarý-demeyelim baþka söz
Alaçam’la Çarþamba-uzantýsý denize
Doðruyu konuþmalý-verimi çoktur bize
Platolar gözükür-Canik Sýradaðlarý
Birlikte kaynaþýrlar- yeþil rengi ve sarý
Çangal Daðlarý Akdað-Lâdik hudutlarýnda
Bilin bulunmaktadýr-bize yapmazlar veda
Bafra’daki Nebiyan-Alaçam’daki Dürtmen
Vezirköprü’de Kunduz-o bin metredir hemen
Sayýsýz göller vardýr-balýklar oynaþýrlar
Sazan ve alabalýk-sularda buluþurlar
Bitki örtüsü ile-yeþil ve mavi tonu
Her þeyi bulunmakta-içe çekelim onu
Yanlýþ ve yasak kesim-bilinçsizce kullaným
Azalttý ormanýmý-öyle deðil mi caným
Buna raðmen bilhassa-Alaçam ve Asarcýk
Terme Çarþamba Kavak-Bafra ile Ayvacýk
Vezirköprü ilçesi-evet göz kamaþtýrýr
Aðacýna sahip çýk-bencillik hýrsýný kýr
Bað bahçe geniþ mera-Bafra Terme Çarþamba
Lâdik sazlýk bataklýk-gerekir güç ve çaba
Orman ve belediye-tarým müdürlükleri
Gayretli projeli-yeþillendirir yeri
Akarsu açýsýndan-Samsun zengin bir ildir
Karadeniz’e gider-bunu söyleten dildir
Kýzýl ve Yeþil Irmak-Terme ve Kürtün Çayý
Tersakan Mert Irmaðý-görür anne ve bayý
Kara boðaz ve Abdal-Karadeniz’e giden
Ýkiþer baraj ile-sanki onlar bir maden
Ýrili ufaklý göl-tabii Baraj Gölü
Gerçekten verimlidir-asla deðildir ölü
Lâdik ve Kara boðaz-Simenit balýk cernek
Liman ile Uzun göl-büyük küçük verir ek
Ulu göl Ayan Akgöl-Sülüklü Ýnce Acý
Bataklýyla Kahýrlý-Kurtgirmez Tombul Kýcý
Dutdibi ve Borabay-hepsi de tabii göl
Baraj gölü beþ tane-öðrensin yetiþen döl
Altýnkaya ve Derbent-Hasan Suat Uðurlu
Çakmak Baraj gölleri-bilinmelidir ulu
Ýl iklim bakýmýndan-iki ayrý özellik
Göstermekte biliniz-çeþit çeþit güzellik
Merkez ilçe Çarþamba-Terme ile Tekkeköy
19 Mayýs Bafra-Alaçam Yakakent hey
Karadeniz iklimi-özelliði görülür
Yaz sýcak kýþlar ýlýk-yaðýþlarla örülür
Vezirköprü ve Havza-Lâdik Kavak Asarcýk
Salýpazarý ile-bulunmakta Ayvacýk
Daha da sert bir iklim-hüküm sürer burada
Kýþlarýmýz yaðýþlý-yazý serin orada
Enteresan özellik-sýcaklýk ile yaðýþ
Birkaç mevsim yaþanýr-bazen yaz bazen de kýþ
Temmuz ile Aðustos-en sýcak aylarýdýr
Ocak Þubat soðuktur-bilinmiyor nedir sýr
En fazla yaðýþ þekli-evet aralýk ayý
Kuzey Rüzgârý eser-üþütür anne bayý
Karayel Yýldýz Poyraz-bunlarda çok etkili
Ýnsanlarý sýzlatýr-sarar gider bu ili
Kara deniz ve hava-hele de demir yolu
Dört türlü ulaþým var-yorar eli ve kolu
Karadeniz’imizi-baðlar diðer illere
Gelip geçen vatandaþ-buradan iner yere
800 kilometre-devlet karayollarý
169’uysa-demiryoludur kârý
Merkezi Çarþambadýr-Kavak ve Havza’ya dek
Stabilize asfalt-verilmiþtir hep emek
Toplam 9500-o kilometrekare
Evet köy yolu aðý-hizmet sunuyor ere
Günlük ulaþým vardýr-vatanýn her yanýna
Otobüs terminali-yenisi deðer cana
Samsun Ünye Merzifon-Yakakent’e yönelen
Çift yol çalýþmalarý-yapýlýyor genç öðren
Samsun toplam nüfusu-bir milyon iki yüzdür
Bütünüyle insanlar-daima yaþarlar hür
Samsun idari yönden-tamamen on dört ilçe
Böylece ayrýlmýþtýr-huzur veriyor içe
Alaçam Asarcýk’la-Bafra Çarþamba Havza
On dokuz Mayýs Kavak-Lâdik yetiþir hýza
Salýpazarý Terme-Tekkeköy Vezirköprü
Yakakent’im son durak-ister koþ ister yürü
Büyükþehir denmekte-o statüsü öyle
Çalýþýr çabalarlar-akþam sabah ve öðle
Atakum Canik Gazi-Ýlkadým ve Atakent
Altýnkum’la Çatalçam-Taflan ve Kurupelit
Yeþilkent’i unutma-konuþur tane tane
Evleri apartmaný-durular hane hane
965 köy-il hudutlarýnda
215 yeri-ayrý ayrýdýr oda
Bütün bakanlýklarýn-taþra teþkilatlarý
Samsun’da bulunmakta-bunlar canlarýn varý
Ýlimiz uzun yýllar-o Hýristiyanlarýn
Biliniz merkeziydi-hep hükümdü onlarýn
Tevhid-i Tedrisat’la-böylelikle kapandý
Ne ismi ne de cismi-kalmadý hiçbir adý
1912-Darü’l Eytam Okulu
1925-liseye döndü yolu
1 Kasým 28-o Latin Alfabesi
Bilin kabul edildi-sevindirdi herkesi
Bütün ders kitaplarý-bastýrýldý yeniden
Öðrenmeye baþladý-bütün canlar aniden
Devlet ile vatandaþ-hep iþbirliði ile
Bugünkü seviyeye-geldi bitti bu çile
Ýl Millî Eðitimi-eðitim öðretimi
Tamamen yürütmekte-bunu bilin siz emi
Hep okullarýmýzda-can öðretmenlerimiz
Etrafa ýþýk saçar-evet güzel yerimiz
Devlet kaynaklarýný-yaptý cana seferber
Yatýrýmlar yapýlýr-söze uyar bütün er
Birçok hayýr kurumu-yurtlarý pansiyonu
Hizmete açmýþlardýr-artar yoktur hiç sonu
Eðitim hizmetleri-örgün yaygýn eðitim
Biliniz uygulanýr-verilmekte öðretim
1975-evet 1 Nisan Günü
Þu Bafra Karayolu-hatýrlatýyor dünü
Caným üniversite-bu tarihte kuruldu
6 bin dönüm toprak-iþ üstünde duruldu
Ýktisadi yönünü-sizlere anlatalým
Kalp vücut ve ruhlarý-þiirle çýnlatalým
Fýrsat ve imkânlarý-hepten zorlamaktadýr
Belki 19 Mayýs-Atatürk’ten kalan sýr
1970’ten- sonra müesseseler
Kurulmaya baþlandý-hep bellidir hisseler
Sanayi ve zirai-ticaret kaynaklarý
Verimi artýrmakta-iþi býrakmaz yarý
Yerel el sanatlarý-duy yok olmak üzere
Teknolojik geliþme-çoðalýyor ha bire
Halý kilim ve zembil-çömlekçilik ve hasýr
Taþ iþçiliði çorap-kumaþ oya ve bakýr
Bez dokumacýlýðý-abacýlýk saraçlýk
Heybecilik su kabý-boduç ve tahta beþik
Hepsi de yaþasýnlar-kaybolmasýnlar sakýn
Devletim iþadamý-o farlarý siz yakýn
Þu doðum âdetleri-bebeðin çeyizleri
Zýbýn tulum giyecek-kalplerde vardýr yeri
Örülür kýyafetler-kazak þapka ve patik
Bebek battaniyesi-beþikler bir de yelek
Hamilelik dönemi-onun âdeti vardýr
Makas ile býçaðý-bütün canlara kârdýr
Þu býçak kasaplýðý-makassa terziliði
Si mgelemektedir bil-gerçektir bu dileði
Doðumda ebelere-vazifeler düþmekte
Sancý olduðu zaman-gidilir hemen öte
Bebek doðar kordonu-makas ile kesilir
Yýkanýr ve sarýlýr-suyla akýtýlýr kir
Bebek kýrk gün içinde-kundaklanýr daima
Hastalýklara karþý-sebep olunmaz gama
Yüzü açýlmamalý-söylenir olur arsýz
Boþ beþik sallanýlmaz-karný aðrýr oðul kýz
Ýsim verme gelenek-Samsun ve çevresinde
Koymaktadýr biliniz-anne baba ve dede
Emine Fatma Ayþe-Ahmet Mehmet Hüseyin
Genellikle isimler-böyledir anne beyin
Bebek doðduktan sonra-yapýlmakta töreni
Yatýrýlýr yataða-çocuða göre eni
6–9 ay sonra-diþi çýkmaya baþlar
Ýlk gören hediyeyi-alýr yükselir baþlar
Gelenekler çeþitli-muska yazdýrma adak
Hocaya okutmalar-adamalar iyi bak
Nazar deðme inancý-evet biliniz yaygýn
Týrnaðý kesilmeden-el cebe girer baygýn
Bil sünnet geleneði-farklý farklý deðiþik
Eðlence düzenlenir-çocuðun gününde ilk
Kirvelik önemlidir-külfet ve masraflarý
Sanal akrabalýklar-masraflar olur yarý
Yataðý hazýrlanýr-halýlar cibinlikler
Tüller ile balonlar-üstte durur bayraklar
Atlar ve arabalar-onlarla hemen yola
Gezip eðlendirilir-hep olunur kol kola
Mevlid-i Þeriflerde-yemek ile hediye
Bilin iþ düþmektedir-baba nine anneye
Askerlik çok önemli-ilk askerlik þubesi
Muayene edilir-yürektedir hevesi
Piyade ve Jandarma-Komanda ve Bahriye
Topçu bölüklerine-ayrýlýr sormaz niye
Uðurlama töreni-toplanýr kolu komþu
Otobüs ile turlar-baþlar böylece koþu
Yurt görevini yapan-o genç evine döner
Aileler sevinir-yanar ýþýk ve fener
Baþörtüsü ve kýna-daðýtýlýr o yerde
Çay þeker ile lokum-uzatmaktadýr vade
Düðün gelenekleri-burada çeþit çeþit
Söz kesme nikâh niþan-erkek kýz yapar akit
Yavaþ yavaþ tükendi-evet beþik kertmesi
Sevindirir herkesi-bu iþlerin bitmesi
Çaðýna giren gençler-beðenirler kýzlarý
Annesini gönderir-çok fazladýr hýzlarý
Görücü gönderilir-sorup soruþturulur
Anlaþýrsa aile-ilk çatýsý kurulur
Söz kesimi yapýlýr-niþan düðün tarihi
Ýyice belirlenir-bu iþler olur sahi
Baþlýk parasý vardýr-kaldýrýlmalý hemen
Topluca sorumluyuz-bu iþten sen ve ben
Söz þerbeti içilir- yenir kuru yemiþler
Bu durum güzelleþir-canlar daima iþler
Niþan hazýrlýklarý-baþlatýlýr önceden
Erkek tarafý yapar-hem sabah ve geceden
Dini nikâh yapýlýr-saðlamlaþýr aile
Kýz ilk adýmý atar-evden baþka bir ele
Çeyiz serimi vardýr-görülür komþularca
Az kaldý tütecektir-baþka evde bir baca
Herkes hemen çaðrýlýr-verilir davetiye
Düðüne ulaþanlar-getirirler hediye
Kedi pençesi yüksük-burmalý ve kuþgözü
Dilberdudaðý ele-kýna yakýlýþ sözü
Düðün günü önceden-ilk kararlaþtýrýlýr
Erkenden kalkýlarak- önce eve varýlýr
Etli pilav ve hoþaf-tatlý pilav ve keþkek
Sofralara serilir-aðza koyulur tek tek
Bu iþler esnasýnda-çeþitli uygulama
Ýki taraf da yapar-zevk verilir o hama
Giyim güreþ hediye-hele de post yarýþý
Birlik aþký saðlanýr-böylece tutar aþý
Gelini almak için-çeþitli eðlenceler
Erkek evi kýz evi-zora sokulur o er
Hep gelinin evine-gidilir birlik ile
Evden çýkartmak zordur-damadý sarar çile
Yüksek dal parçasýna-asýlýr bir yumurta
Onu vurmak gerekir-kabul edilmez hata
Kýzýn o sandýðýna-oturur büyük kardeþ
O bahþiþini alýr-elli ya da yetmiþ beþ
Gelinin ayaðýna-bir bakýr kap vurulur
Uður diye bilinir-oluþturur büyük sur
Þu bahçe kapýsýný-kapatýrlar iyice
Zarfý aldýktan sonra-ortadadýr netice
Damattan önce haber-yetiþir o eve tez
Haberci para alýr-bu durumu anla sez
Gelin araçtan inmez-çaðrýlýr anne baba
Ýnek koyun olursa-gerekir biraz çaba
Hayvanýn kulaðýna-iþareti konulur
Gelin eve girmeden-þu testiyi yere vur
Gelin girer mutfaða-karýþtýrýr çorbayý
Evi bereketlenir-gerektirir çabayý
Tekrar imam nikâhý-bu evde tazelenir
Damat kalbur kaldýrýr-birlikte yemek yenir
Erkek çocuk verilir-gelinin kucaðýna
Kýsýr olmasýn diye-dikkat eder her ana
"Aský Asma Töreni"-damat boynuna havlu
Asýlýnca silkeler- iþ olur dolu dolu
Güvey getirme günü-o yatsý namazýyla
Bu iþ o zaman olur-böyle koyulur yola
Hep evin kapýsýnda-güvey çevik olmalý
Yumruklarý yer hemen-bunu iyi bilmeli
Ýki rekât namazda-Rabb’e dua edilir
Mutlu bahtiyar olur-ileriye gidilir
Güvey hamama gider-baþlar duvak töreni
Hemen yufka yapýlýr-ortaya konur teni
Kýz tarafý komþuya-derhal verilir haber
Ýlk törene gelirler-anne baba çocuk er
Düþmanlarýn þerrinden-hemen korunmak için
Gelin derhal baðlanýr-sorulmaz nasýl niçin
Üç Ýhlâs okuyarak-anahtarla o kilit
El ile kapatýlýr-asla beklenmez davet
Düðünden on gün sonra-kýz damadý yemeðe
Çaðýrýr aileyle-olmaz bu teke teke
"Kavun Yedilik"-denir-hazýrlanýr bohçalar
Eðlence düzenlenir-daha birçoklarý var
Bir hafta sonra erkek-kýz tarafýný hemen
Yemeðe davet eder-haber verilir erken
"Ters Gece" denir buna-böyle mutlu geceye
Konuþulur birlikte-söz düþer anne beye
Son günlerde deðiþti-il ilçede düðünler
Davetiyeler ile-davet ediliyor er
Niþan düðün sünnetler-düðün salonlarýnda
Her þeyi bitirirler-damat kýz durur yanda
Dondurma limonata-daðýtýlýyor pasta
Müzik eþliðinde dans-ya ev ya da üst kata
Arabayla tur atma-hemen oluyor gezme
Kapýnýn eþiðinde-olur yumurta ezme
Trafik kazasýyla-karþýlaþtýklarýnda
Dinimizin gereði-ne var bakýlýr canda
Ölüm hâlinde ise-Tevhit ya da Þahadet
Devamlý okunmakta-gelir hemen anne cet
Gözleri yumdurulur-çenesi kapatýlýr
Sýrt üstü yatýrýlýr-elbise çýkartýlýr
Karný üstüne demir-ya býçak ya da makas
El yana uzatýlýr-evde baþlar böyle yas
Akraba çocuðuna-o an salýnýr haber
Otobüs uçaklarla-hep gelinir beraber
Tahta sedir divana-evet kýbleye doðru
Öylece yatýrýlýr-sorulmaz asla soru
Ýmam ölüyü yýkar-havluyla kurulanýr
Kefen gömleði giyer-canlarý ezer kahýr
Evet son bir kez daha-hep bakýlýr mevtaya
Bu iþler düþmektedir-anne çocuk ve baya
Omuzlar üzerinde-önce cami mezarlýk
Kollar semaya kalkar-titrer o anda ilik
Elle toprak serpilir-atýlýr teker teker
Ýlk üstü kapatýlýr-toplulukla beraber
Turizm insanlarý-bir yerden baþka yere
Araçlarla taþýtýr-geçilir ýrmak dere
Deðerlendirilmeli-ekonomik kültürel
Önce sosyal açýdan-verilmeli buna el
Turizm ülkelerin-hepten kalkýnmasýnda
Büyük bir yer tutmakta-illerde ve her yanda
Bacasýz sanayidir-fazla külfeti yoktur
Ýnsanlara yaptýrýr-sýra ile güzel tur
Canlarý harekete-yönelten iç ile dýþ
Deðerlendirilmeli-tarih kültür spor iþ
Dinlenme ve eðlence-saðlýk ile ziyaret
Dýþ faktörler tanýtma-reklâm tanýtýmý et
Samsun’un zenginliði-yeþili güzelliði
Gerçekten de fazladýr-budur o özelliði
Tarihi yer kültürü-höyük ve tümülüsler
Camiler türbeleri-çeþme müze gelin der
Doðal sit alanlarý-hamam ve yapýlarý
Ýnsanlarý çekiyor-apartman kapýlarý
Hepsi Samsun’a göre-hep turistleri çeker
Araba otobüsler-gelinir teker teker
‘Merkez ilçenin halký-Milattan öncesinde
3500 yýllarý-Gaskalý anne dede
Mert Irmaðý yanýnda-Sosyal Meskenler yaný
Burada hüküm sürmüþ-çeþit çeþit insaný
Milattan öncesinde-Miletliler ticari
Samsun’da hayat sürmüþ-yaþayan bütün eri
Cedit Mahallesi’nin-bulunduðu o bölge
En önemli kapýsý-yaþar teyze ve yenge
Milattan öncesinin–280 Yýlý
Duy Pontus Krallýðý-kuruldu aþtý yolu
Mithridates Dönemi-en parlak bir zamaný
Tarihlere geçmiþtir-böyledir orda aný
Tapýnaklar saraylar-ev liman tersaneler
Zeytinlik bahçeleri-ev binalar haneler
Romalýlar Pontus’u-uðrattýlar bozguna
Ünlerini yaydýlar-böylelikle dört yana
395 Yýlý-Roma Ýmparatorluk
Ýkiye bölününce-Bizans’a aktý oluk
Justinianus Devri-tamamen geliþtiler
Piskoposluk Merkezi-oldu budur ilk haber
Bütün Cenevizliler-ticareti hep ele
Böylece geçirdiler-öðrenip bile bile
Samsun’umun Limaný-böyle arttý önemi
Sultan Keykavus ile-Keykubat’ýn dönemi
Bu dönemde Samsun’un- Ýl Merkezi gerçekten
"Müslüman-Gayrimüslim"- bilmelidir bunu ten
"Kara ve Gâvur Samsun"-Müslimlerin o ismi
Kuzey-Batýda idi-kitaba geçti resmi
Anadolu Selçuklu- Devleti yýkýlýrken
Canik’e Baþkent oldu-Müslüman Samsun erken’
‘1645’te-O Evliya Çelebi
Samsun’umuza geldi-gördü anne ve abi
Þöyle anlatmaktadýr-o an Samsun’umuzu
Taþtan yapýlmýþ kale-bilmem kaldý mý tozu
Gemicilik ve kendir-lezzetli bað suyundan
Yaban üzümü armut-bahseder turþudan can’
Gene bir baþka seyyah–1701 Yýlý
Anlatýr Tournefort-yazar böylece eli
Bu günkü merkez ilçe-köy olarak niteler
Ýngiliz J Macdonald-kitabýnda verdi yer
1814’te-þirin güzel denizi
2000 nüfusu var-ilgilendirir bizi
Osmanlý Devleti’nde-idari yapýlanma
Tabi oldu Samsun’um-cesaret verdi hama
Rumiye-i Suðra’nýn-þu Beylerbeyliðinin
Bir vilayeti idi-haberin var mý senin
6 ilçesi vardý-Karadeniz Limaný
Ýkinci derecede-oldu bilir insaný
Sakin hayatý vardý-tersane asker sivil
Orda bulunuyordu-öðren önce bunu bil
Rum Pontus Devleti’yle-bozuldu yaþayýþý
Rumlarýn sayesinde-gözde görüldü yaþý
Samsun Trabzon Ordu-Giresun ve Amasya
Bölücü faaliyet-eziyet etti baya
19.Yüzyýl–20. Yüzyýl baþý
Ýyice azýttýlar-zehir ettiler aþý
1.Dünya Harbi-Ýtilaf Devletinin
Desteðini aldýlar-kustular bizlere kin
Acýlar katliamlar-Çarlýk Rusya’dan silâh
Alarak saldýrdýlar-bize çektirdiler ah
Ýngilizler Rumlara-tüfekleri daðýttý
Þer halkasý oluþtu-böyle bozuldu çatý
Göçmen adý altýnda–25 bin kiþiyi
Kattýlar saflarýna-vurdular anne beyi
Merkez ilçe içinde-kundaklama öldürme
Yaralama çoðaldý-oldu haneye girme
1919-Ýngilizler Hintliler
Dört bin kiþilik kuvvet-Samsun’da kapladý yer
Sokak ile caddeler-tepeden týrnaða dek
Pontusçu Rum Çetesi-ev yanýnda tuttu bek
Bir þeyler yapýlmalý-olmalý hayat hakký
Bütün canlar birlikte-söylemeliydi Hâkký
Karanlýk bulutlarýn-çöktüðü o ruh hâli
Bozulmaya baþladý-kaldýramadýk eli
Mutlu geliþme oldu-Tuðgeneral Kemal’im
Müfettiþliði aldý-sevinç duydu hep ÝL’ im
Yaptý çalýþmalarý-Ýstanbul’a bildirdi
Samsun’u yönlendirdi-onla murada erdi
Hürriyet baðýmsýzlýk-meþalesi tutuþtu
Havza Amasya Sivas-sýkýntý sardý puþtu
Erzurum’la birlikte-hele 23 Nisan
1920’de-Meclis açýldý yaman
Dört yýl süren bir savaþ-düþmandan temizlendi
"Ya Ýstiklâl Ya Ölüm"-yurdu kurtardý kendi
Samsun’daki o Rumlar-hemen Yunanistan’a
Birlikte gönderildi-huzur geldi hep cana
Ankara Sinop Ordu- Merkez Ýlçe ortasý
Birleþtiði noktada-onun o haritasý
Doðusunda Tekkeköy-Batýsýnda Bafra’mýz
19 Mayýs Kavak-yaþar anne baba kýz
Engebeli arazi-üzerinde yapýsý
Hemen sahilden baþlar-bil açýktýr kapýsý
Yüksek yeri Toraman- 125 metre bak
Çadýr Tepe 110’dur-nefes al gitsin ayak
Karadeniz iklimi-burada hüküm sürer
Havasý ýlýmandýr-yüreklerde tutar yer
Yazlar sýcak ve ýlýk-bilin geçer yaðýþlý
Don olayý bulunmaz-hepsi yurdumun balý
Yeþili epey fazla-plânlý çalýþmalar
Büyükþehir beldeler-daha birçoklarý var
Çam gürgen meþe söðüt-akasya aðaçlarý
Yüksek kesimlerdedir-sevindiriyor darý
Ulaþým bakýmýndan-var üç ana unsuru
Kara ve deniz yolu-demiryoludur suru
Trafik hareketli-yurdumun her yanýna
Ulaþmasý kolaydýr-huzur veriyor cana
Otogar hizmet verir-gemiler uðrak yeri
Yurt içi ve yurt dýþý-ya ileri ya geri
Tren Garý Sivas’a-baðlantýlý olarak
Vatandaþým ulaþýr-bize verirsiniz hak
19 Yüzyýl-nüfusça küçük bir yer
4–5 bin civarýnda-tarih bize böyle der
Tütün buharlý gemi-arttýrmýþtýr verimi
Hamleleri yaþandý-bunlar bilinsin emi
Merkez ilçe nüfusu–2000 sayýmýnda
435’Bin’dir-burdan yükselir seda
362 Bin-bulunuyor Merkezde
73 bini köyde-yaþar anne ve dede
Eðitim ve öðretim-Millî Eðitim kutsal
Yürütülmekte bilin-onun ile mutlu kal
Müdür yardýmcý þube-teftiþ kurulu vardýr
Hepsi hizmet veriyor-taþýrlar büyük sabýr
Þu anda göç veriyor-kültürel ile sosyal
Özellikler gösterir-sýkýntýda bütün hâl
3 tane güzel müze-bir büyük kütüphane
"Kültür Sarayý" vardýr-bilir apartman hane
Kaçamak mýsýr çorba-baklalý yaprak dolma
Pýrasa salmasýyla- zevk verir yiyen hama
Peynir söndürmesiyle-yanýcý kaypancaðý
Mutfak ürünleriyle-coþturur bütün saðý
Yeraltý ve yerüstü-zenginlikleri bilin
Üretim hizmet aþký-ön taraflara gelin
Ticaret ve Sanayi- Odasý ekonomi
Ýyice yön vermekte-biliniyor dönemi
Zirai ürünleri-hele zirai mamul
El emeði göz nuru-çalýþýyor bilin kul
Ukrayna Gürcistan’a-yapýlýr ihracatý
Almanya ile Rusya-oluþturuyor çatý
Tarihi ve turistik-önemlidir yerleri
Sizlere veriyorum-þiirimle haberi
Antik höyük Tümülüs-yerleþim alanlarý
Çalýþalým Samsun’um-bizlere kalsýn kârý
Cehalet sýkýntýyý-birlik aþký yok eder
Önemi kavranýrsa-can yolda rahat gider
Sesleniþim herkese-þiiri okuyana
Mutluluk esenlikle-kalpleri dokuyana
El ele verilirse aþýlýr bütün setler
Durmadan çaða gider-çalýþan cemiyetler
Anlayan ve okuyan-gel birleþtir elleri
Samsun’dan güneþ doðdu-konuþturun dilleri
Yazýlan bu dörtlükler-Samsun’un tarihinden
Oku çocuklar gençler-sorumlusun bundan sen
Öðretmen Hasan yazdý-okudu tarihini
Siz de ön safa gelin-ortaya koyun teni
"Samsun Ýller Sultaný"-sev ve koru Samsun’u
Ruhlarda yüreklerde- yaþatmalýyýz onu



Sosyal Medyada Paylaşın: