Hazini

Türk-Ýslam âlimleri serisi – 75

HAZÝNÝ
D. 1100 – Ö. 1155

Tam adý; Abdurrahman El-Mansur Hazini,
Türkistan da yetiþmiþ astronomi âlimi,
Künyesi de Ebü’l-Feth diye bilinirmiþ,
Vardýr birde Ebu Cafer Ali Hazini.

Ali Hazini’nin kölesidir Feth Hazini,
Ondan öðrenivermiþ bütün ilimleri,
Her iki Hazini deðerli bir âlimmiþ,
Fizik ve matematikte söz sahibiydi.

Yerçekimi ve terazilerle ilgilenir,
Heysem ve Biruni’yi de incelemiþtir,
Kýble tayini ile ilgili çalýþmýþ,
Sývý maddenin yoðunluðunu keþfetmiþtir.

Havanýn da ölçülebileceðini söyler,
Yapmýþtýr bu konuda çeþitli deneyler,
Barometrenin temelini attý denilmiþ,
Akýþkanlar mekanik ilmini keþfeder,

Toricelli, Pascal ve Boyle’yi etkilemiþ,
Iþýðýn kýrýlma prensibini incelemiþ,
Yerçekimi hakkýnda bilgiler vermiþtir,
“Güneþ ýþýðý dik deðil eðik gelir” demiþ.

“Kitabü Mizan-l Hikme” terazi içindir,
Bu Ýngilizceye tercüme edilmiþtir,
Ýran’da basýmý yapýlan bir esermiþ,
Terazi konusunda yararlý denilir.

“Ez-Zicu’l-Mu’teberru’s-Senceri Es-Sultan”
Eseri kütüphanesine alýr Vatikan,
British Museum’da da bir nüshasý varmýþ,
Süleymaniye’de de bulunur bu kitaptan.

Þair, Araþtýrmacý, Yazar: Abdullah Yaþar Erdoðan

Sosyal Medyada Paylaşın: