Ebül Hasan Amiri

Türk-Ýslam âlimleri serisi – 41

Ebü’l-Hasan A M Ý R Ý
D. H. ? – Ö. H. 381 (992)

Hicri üçüncü asýr baþýnda doðmuþtur,
Hayatý hakkýnda fazla bilgi yoktur,
Niþabur’lu hatýrý sayýlýr aileye mensuptur,
Ebu Zer Yusuf oðlu Ebü’l-Hasan Amiri.

Beni Âmir denen Arap oymaðýndandýr,
Babasý da Hanefi fakihlerindendir,
Buhara kadýlýðý yapmýþ bir kiþidir,
Ebu Zer Yusuf oðlu Ebü’l-Hasan Amiri.

Hasan, ilk tahsilini Niþabur’da yapmýþ,
Filozof Belhi’nin derslerine katýlmýþ,
Niþabur’lu filozof lakabý takýlmýþ,
Ebu Zer Yusuf oðlu Ebü’l-Hasan Amiri.

Rey, Belh, Baðdat ve Buhara’da dersler alýr,
Bilgi ve görgüsünü böylece artýrýr,
Ders alýrken bildiklerini de aktarýr,
Ebu Zer Yusuf oðlu Ebü’l-Hasan Amiri.

Emir ve vezirlerle sohbete katýlmýþ,
Felsefi Muhasebe ilmi anlatýlmýþ,
Kültür merkezi olan Rey’de beþ yýl kalmýþ,
Ebu Zer Yusuf oðlu Ebü’l-Hasan Amiri.

Buhara yýllarýnda pek çok eser yazar,
El-Tahrir li-Evcühi’t-Takdir’i Nuh’a sunar,
Samani Sultaný Nuh, hediyeye boðar,
Ebu Zer Yusuf oðlu Ebü’l-Hasan Amiri.

Horasan bölgesi onun meskeni olmuþ,
Farabi ve Ýbn-i Sina devrinde doðmuþ,
Onlarýn gölgesinde adý unutulmuþ,
Ebu Zer Yusuf oðlu Ebü’l-Hasan Amiri.

Denir; Kindi ekolüne baðlý yetiþti,
Devamlý savunmuþtu Sünni akideyi
Pek çok deðerli âlimi o yetiþtirdi,
Ebu Zer Yusuf oðlu Ebü’l-Hasan Amiri.

Amiri der; “Akýl ile nakil çeliþmez,
Ýlim ile amel ayrý tarif edilmez,
Âlim olandan kulluk ibadeti düþmez,”
Ebu Zer Yusuf oðlu Ebü’l-Hasan Amiri.

Aristo’nun eserleri üstünde durdu,
Aristo’yu kendi görüþüyle yoðurdu,
O felsefeyi tarifte kriterler koydu,
Ebu Zer Yusuf oðlu Ebü’l-Hasan Amiri.

Ýslam esaslarýna çok baðlý kalmýþtýr,
Farabi ve Ýbn-i Sina’yý sollamýþtýr,
Ahireti; Ruh ve bedenle saymaktadýr,
Ebu Zer Yusuf oðlu Ebü’l-Hasan Amiri.

Ýlmi ikiye ayýrýp, dini – felsefi,
Felsefi görüþler dinden uzak deðildi,
O, Ýslâm kültürüne vakýf biriydi,
Ebu Zer Yusuf oðlu Ebü’l-Hasan Amiri.

Dinleri inceleyip, üstün Ýslâm demiþ,
Ýslamiyet Allah’ýn son dini demiþ,
Hem dünya hem de ahiret içindir demiþ,
Ebu Zer Yusuf oðlu Ebü’l-Hasan Amiri.

Filozoflar içinde yeri bir baþkadýr,
“Akýl, Allah’a boyun eðmek zorundadýr,”
Der ki; “Allah kulu: halife yaratmýþtýr,”
Ebu Zer Yusuf oðlu Ebü’l-Hasan Amiri.

Ýster aklýn hikmetle donatýlmasýný,
Her kelimede vurgular Hakk sevdasýný,
Anlatýr kötü nefsin fonksiyonlarýný,
Ebu Zer Yusuf oðlu Ebü’l-Hasan Amiri.

Ýrade hürriyetine yorum getirir,
Ýnkazü’l-beþer adlý eserde bildirir,
Ahlak üzerine de eserler vermiþtir,
Ebu Zer Yusuf oðlu Ebü’l-Hasan Amiri.

Siyaset anlayýþý Grek kültüründen almýþ,
Geçmiþ filozoflarý tetkike çalýþmýþ,
Ýslamiyet kültürünü baþ tacý yapmýþ,
Ebu Zer Yusuf oðlu Ebü’l-Hasan Amiri.

Gözün yapýsýný detayýyla anlatmýþ,
Dünya-alem bin yýl sonra onu anlamýþ,
Týp-tabiat alanýnda da çalýþýrmýþ,
Ebu Zer Yusuf oðlu Ebü’l-Hasan Amiri.

Otuza yakýn da eseri bulunmakta,
Hicri üç yüz seksen de hayat son bulmakta,
El yazmalarý bulunmuþ çok kitaplýkta,
Ebu Zer Yusuf oðlu Ebü’l-Hasan Amiri.

Þair, Araþtýrmacý, Yazar: Abdullah Yaþar Erdoðan

Sosyal Medyada Paylaşın: