Nevruz Bayramı

NEVRUZ BAYRAMINIZ KUTLU OLSUN
Bu vesile ile sizlere Nevruz hakkýnda kýsa bir bilgi ve bir þiir takdim ediyorum. Sevgilerimle.
NEVRUZ
Günümüzde dünyanýn çeþitli ülkelerinde kutlanan Nevruz yeni gün anlamýna gelmektedir. Nevruz Bayramý: Farslar, Kürtler, Zazalar, Azeriler, Anadolu Türkleri, Afganlar, Arnavutlar, Gürcüler, Türkmenler, Tacikler, Özbekler, Kýrgýzlar, Karakalpaklar, Kazaklar gibi ülkelerce her yýl 21 Mart günü Geleneksel YENÝ YIL, yada doðanýn uyanýþý Bahar Bayramý olarak kutlanmaktadýr. Yazýlý olarak ilk defa, 2. Y.Y. da, Pers kaynaklarýnda, Ýran ve Bahai takvimlerinde yýlýn ilk gününü temsil etmektedir. Ýslâmi bir içeriði olmasa da bir þenlik olarak kutlanmaktadýr. Bazý topluluklarda da 22 veya 23 Mart günlerinde bayram olarak kutlanýr. Bu gün bayram nedeniyle tatil edilmiþtir. Bahailer içinde kutsal bir gündür. Kürtlerde Nevruz Bayramýnýn Kürt Mitolojisindeki DEMÝRCÝ KAWA EFSANESÝ’ne dayandýðýna inanýlýr. Anadolu ve Orta Asya, TÜRK halklarýnda da GÖKTÜRKLERÝN ERGENEKONDAN çýkýþý anlamýyla Baharýn geliþi olarak kutlanýr. 2010 yýlýnda Birleþmiþ Milletler Genel Kurulu, 3000 yýldan beri kutlanmakta olan PERS kökenli bu þenliði DÜNYA NEVRUZ BAYRAMI olarak ilan etmiþtir. 28 Eylül-2 Ekim 2009 arasýnda ABU DABÝ de, hükümetler arasý toplanan BÝRLEÞMÝÞ MÝLLETLER Manevi Kültür Mirasý Koruma Kurulu, Nevruzu Dünya Manevi Kültür Mirasý Listesine dahil etmiþtir.
TÜRKLERDE NEVRUZ
Orta Asya’da Nevruz bayramlarýnda geleneksel olarak piþirilen sümelek buðdaydan yapýlan bir çeþit tatlýdýr.Türklerin (Göktürklerin) Ergenekon’dan demirden daðý eritip çýkmalarýný, baharýn geliþini, doðanýn uyanýþýný temsil eder. Doðu Türkistan’dan Balkanlara kadar tüm Türk kavimleri ve topluluklarý tarafýndan, M.Ö. 8. yüzyýldan günümüze kadar her yýl 21 Mart’ta kutlanýr.Türkiye’de bir gelenek,Türk Cumhuriyetleri’nde ise resmî bayram olarak kutlanýrken, 1995 yýlýndan itibaren Türkiye Cumhuriyeti tarafýndan Bayram olarak kabul edilen bir gün haline gelmiþtir.
Türk Takvimi’nde bir gün 12 bölüme ayrýlýr, her bölüme Çað adý verilirdi. Bir çað iki saat, dolayýsýyla bir gün de 24 saattir. Her bir çað ise sekiz Kehten ibarettir. Yýlbaþý olarak gece gündüz eþitliðinin yaþandýðý 21 Mart, Nevruz günü olarak kutlanýr. Bu güne ve yeni yýlýn baþladýðý an’a Yýlgayak denir. On iki Hayvanlý Takvim ve Melikþah ’ýn Celali Takvimi’nde yýlbaþý olarak belirlenen 21 mart, Divânü Lügati’t-Türk’te de ilkbaharýn geliþi olarak belirtilir. Türk edebiyatý ve musikisine de Nevruz; Nevruz-ý Asl, Nevruz-ý Arap, Nevruz-ý Bayati, Nevruz-ý Hicaz, Nevruz-ý Acem ve Nevruz-ý Seba olarak girmiþtir. Tarihte pek çok devlet tarafýndan bayram ve gelenek olarak kutlanmýþtýr.Selçuklu ve Osmanlý’da millî bayram olarak kutlanan Nevruz, Nevruziye adlý þiirlere ve þenliklerle ziyafet verilerek kutlanýrdý. Özel olarak hazýrlanan Nevruziye adlý macun Osmanlý döneminden kalan bir kültür olarak bu gün hâlâ Manisa’da 21 Mart’ta Mesir macunu þenlikleri yapýlmaktadýr. Alevi ve Bektaþiler arasýnda da kimi yörelerde eski takvime atfen Mart Dokuzu adý verilerek kutlanan Nevruz’da özel ayinler yapýlýrdý, yine Zerdüþtler ve Yezidiler ’de 21 Mart’ý bayram olarak kabul etmiþlerdir.

NEVRUZ BAYRAMI

Üç bin yýl öncesinden, sürüp gelen ünü var,
Þan ve þöhretle dolu, övünç veren dünü var,
Yeniden diriliþin, bugün bayram günü var,
Kutlu olsun dostlarým, size nevruz bayramý.

Ne mutlu yetiþtik biz, yine bahar ayýna,
Davetliyiz hepimiz, kýrda piknik toyuna,
Türk, Azer, Kýrgýz, Kazak, tüm insanlýk boyuna,
Kutlu olsun dostlarým, size nevruz bayramý.

Çoluk çocuk kýz kýzan, bu bayrama katýlýr,
At koþturur yiðitler, atla cirit atýlýr,
Tütsün diye ocaklar, çýra odun çatýlýr,
Kutlu olsun dostlarým, size nevruz bayramý.

Çiçek çiçek donansýn, yurdumun daðý taþý,
Hiç sönmesin ocaklar, yansýn Türkün ataþý,
Koy üstüne kazaný, kaynasýn bayram aþý,
Kutlu olsun dostlarým, size nevruz bayramý.

Asýrlardýr kutlanýr, Türkün bahar bayramý,
Yörük çadýrlarýndan, gelir yayýk ayraný,
Avazýmýz yükselsin, sesler sarsýn dört yaný,
Kutlu olsun dostlarým, size nevruz bayramý.

Ali GÖZÜTOK
18 Mart 2009


Sosyal Medyada Paylaşın: