ER BİTİĞ'İ

Ben kara budundan
Yalapar oðlu Yýnalcýk,
Bu kýrkýncý soraðým önümde yedisi;
Ýtil kumsalýnda
Bir salkým söðüt dibine oturmuþum,
Yorgun, argýn bir kösük deme tutturmuþum;
Þakaðým seyrimekte,
Üreðim göynümekte;
Duy beni Almýla !..



Selenge gözlerin usuma döküldükçe
Kekremsi, buruk,
Koruk alýç tadýnda bir özlem
Genzime bükülür;
Bilirsen, alýç aðacý
En erken çiçek açar da
En geç yemelik olur,
Son kar eriyenden ilk kara deðin
Anca tavýný bulur;
Bizim sevimiz de haçan
Öyle Almýla !...



Varým, yoðum sensin,
Azým, çokluðum,
Kýþ, bahar, yaz, payýz
Ilgar tokluðum,
Kýlýncým, kalkaným,
Sadakta okum,
Tezenem de sensin,
Kopuzum da sen,
Telengim, yarlýðým,
Alýn yazgým sen,
Ben deðilim burda böyle höyküren
Sensin Almýla !..



Aðýr yerin tamgasý,
Aysar düþlerimin güleç umasý,
At sürende hep önümde kömeðin,
Sankim ele geçmez alkým halkasý;
Gözlerim kamaþmakta,
Dilim uyuþmakta
Ne yapsam n’eylesem usumdan çýkmýrsan,
Yere göðe sýðmýrsan Almýla !..



Uturgur Yapgusu’na Kaðan buyruðu
Yerine ulaþanda, süyegim aðaracak;
Kunuk-sub öðreþkesi ulak saldýðým
Salkým saçak tarazlý bulutlardan
Öncü sepkenle saçlarýna düþeceðim,
Adýmý kazanýp karþýna geçeceðim,
Yumuþluðum sen olacaksýn Almýla !..



Alabol’da üç gün, üç gece
Düðün, dernek yomlu toy kuracaðým;
Çekelez kürkünden görümlükle
Kapýnýza varacaðým,
Evdeþim olacaksýn anla !..
Bu tin bu tende kaldýðýnca
Umay bakýþlarýna gözgü duracaðým,
Hep seni yansýtacaðým Almýla !..



Karangu balasý ülkerim !..
Ayçam, ýldýzým, tizi güneþim !..
Özleminde yitmeme izin verme !..
Bilirem, danýþmadý diye kýzgýnsýn,
Öfke buzlarýný erit sevginle
Er bitiðim içine doðsun, oku !..
Yalaným varsa
Görklü Tengri’den ölmemi dile !..
And’olsun seni sevirem,
Ýnan çok sevirem,
Bekle beni Almýla !..

YUSUF BÝLGE



Meraklýsýna Notlar :

Bu þiir katýþýksýz Türkçeyle yazýlmýþtýr.

* Er bitið’i : Er mektubu, erkek sözü
* Kara budun : Yönetilenler sýnýfý, sýradan ahali
* Yalapar : Elçi
* Yýnalcýk : Ýnanýlan emin kiþi
* Sorak : Menzil
* Ýtil : Ýdil, Volga nehri
* Kösük deme : Uzun hava, yanýk türkü
* Göynümek : Ýçin için yanmak
* Almýla : Elma, mecazen elma yanaklý
* Selenge : Ortalýk Asya’da ýrmak adý
* Haçan : Ne vakit, ne zamandýr, herhalde
* Ilgar : Düþman üzerine akýn, ýlgar tokluðu ganimet zenginliði anlamýnda
* Teleng ve yarlýk : Kalem ve kaðýt der gibi, telenk, yazý yazmaya mahsus iri kuþ tüyü, yarlýk, ferman yazýlmýþ ya da yazýlacak deri, ipek, kaðýt v.b. nesne ile muhafaza kabý
* Payýz : Sonbahar, güz
* Höykürmek : Ayný sözleri sesli bir þekilde tekrarlamak, cehri zikrediþ
* Tamga : Ýþaret, mühür, si mge
* Uma : Konuk, misafir, mihman
* Kömek : Hayal
* Alkým : Gökkuþaðý
* Uturgur : Kazan Türklerinin atasý olan uruk, Ýdil Bulgarý
* Yapgu : Uruk baþý, tâbi kral
* Süyek : Kemik
* Kunuk-sub öðreþkesi : K(h)unuk(h), Hunlarýn kendilerine verdiði gerçek adlarý, sub ise su demek, öðreþke, talim, terbiye, öðreti anlamýnda, Hunlarýn hava ve su öðretisi, Çinceye kungfu olarak geçmiþtir
* Tarazlý : Tel tel kabarýp karýþýk ve daðýnýk bir halde
* Sepken : Ýnce kar
* Yumuþluk : Görülen bir iþin ya da hizmetin karþýlýðý, mükafat, ödül
* Alabol : Alaþehir anlamýna Selenge boylarýnda eski bir Türk yerleþkesi
* Yomlu : Uðurlu, dualý
* Çekelez : Kürkü deðerli bir sincap türü
* Umay : Þefkat meleði
* Gözgü : Ayna
* Karangu : Gece, karanlýk
* Ülker : Boða burcunda yedili bir yýldýz takýmý, Süreyya, Pervin
* Ayça : Hilal
* Tizi : Yayla
* Görklü Tengri : Mübarek, mukaddes, muhteþem Tanrý





Sosyal Medyada Paylaşın: