Bilgi, İlim, İrfan, Hikmet ve ahlak

Bilgi, ilim, irfan, hikmet ve ahlak
Bilgi, Ýlim, Ýrfan, Hikmet, Ahlak, Âlim, Hüner, Marifet gibi vs kavramlarýn tanýmý.
Önce þu açýklamayý bir yapmam lazým. Çok þey yazýp, konuþup hiçbir þey anlatmamaktansa az ve özlü þeyler yazýp çok söyleyip, çok þey anlatmayý tercih ederim Onun cümlelerimi lütfen dikkatli okuyun. Bazen kelimelerime doðru olan birden fazla anlam yüklerim.
Allah dünyayý insan için, insaný kendisi için yaratmýþtýr. Ýnsan kendisi için yaratýlan dünyayý mamur edip güzelleþtirecek ki, güzel çevre de yaþarken kendisi de güzelleþip Hakk’a yakýn insan olsun ki, Allah’a da Hakk’ýyla kul olabilsin.
Bunun yolu da akýl yoluyla okuyup bilgi sahibi olmaktýr. Onun için Din; Allah nasihatidir. Allah’ýn Nasihatini öðrenip yaþamak için okuyup, dinleyip, görüp öðrenmek gerekir. Çünkü okuyan akýl büyük olur. Büyük akýl büyük düþünür. Akledip düþünen kul insan olur. Ýnsan için OKUMAK EN BÜYÜK ÝBADETTÝR. Ýbadetin amacý da kul olmadan önce insan olmaktýr.
Allah, yaratýr. Yarattýklarýný yaþatýrken onlara bilmediklerini öðretir. Çünkü aklý olup öðrenmek isteyen için dünya ve yaþanýlan hayat her gün binlerce öðretmeniyle öðretmenlik eder. Çünkü bilginin aslý, orjinali, özü, kaynaðý Allah’týr. Allah’a yakýnlýk sýrasýna göre insan bilgiye bir þekilde ulaþýr.
Herkes bildiðinin âlimi, bilmediðinin cahilidir. Cehaletten kurtulmanýn tek yolu okuyup öðrenmektir. Bunun için gayret gösterip, çaba harcamak þarttýr.
Peygamberler vahiy ve rüya yoluyla, âlimler ilham ve yine rüya yoluyla, benim gibi sýradan insanlarda çoðu zaman okuyup, dinleyip, gözetleyip, rüya görüp düþünerek öðrenirler. Çünkü dünyada her þeyin bir dili var. Her þey kendini kendi diliyle anlatýr. Bütün bunlar Hakk’ý isteyip, Hakk’a yakýn olanlara Hak tarafýndan akli yetenekleri ölçüsünde verilir.
Allah’a yakýnlýkta, bilgi de, ilim de, irfan da, inançta, ibadette her þeyden önce kiþide iyi niyet, samimiyet olmalý. Sonra sýrasýyla güvenilir, ihlaslý ve güzel ahlaklý olmak gibi diðer insaný, insan yapan tüm güzel özellikler bulunmalý. Kýsacasý kiþi, Muhammedi ahlakla ahlaklanmýþ olmalý.
Bir insan için dünyada giyilebilecek en güzel elbise, güzel ahlaktýr. O nedenle de güzel ahlak; kemiðe bürünmüþ ette deðil, etiðe bürünmüþ benliktedir. O da hayatýn içinde zamanla kazanýlýr.
Bilgi; Allah’a ait olan bilinmeyenin bilginin bilinip, kabul görmesidir.
Ýlim; Kabul görmüþ genel bilginin günümüze kadar bilinenin toplanmýþ halidir.
Âlim; Ýlimde takvada peygamberlerden sonra Allah’ a en yakýn olan kiþilerdir.
Ýrfan; Akla dayalý bilgi ýþýðýnda güçlendirilmiþ ruhun uyanýklýðý, inceliði, farkýndalýðýdýr. Ýnsana yol gösterici benliktir.
Ýrfana dönük bilgelik haline sahip olan herkes, hikmet sahibi olabilir. Ancak ilim öðrenmeden akýllý, akýllý olunmadan hikmet sahibi olunmaz. Çünkü ilim öðrenmeden aklýn yolu açýlmaz. Aklýn yolu açýlmadan da akýl meleke kazanmaz. Meleke kazanmamýþ bir akýlla da insan hikmet sahibi olmaz. Çünkü hikmet sahibi olmak demek, insanýn irfana dönük bilgelik hali ya da insanýn aydýnlýkta gördüðünü karanlýkta da görme hali veya insanýn bilinmeyeni bilmesi, görünmeyeni görmesi halidir.
Hüner uzva, marifet akla ait bir oluþum, bir kazaným olduðundan; uzuvlar (el, ayak, kalp gibi) yaptýðý iþi tekrarlamakla hüner kazanýrlar. Akýl yaptýðý iþi tekrarlamakla marifet kazanýr.
Marifet sahibi olmuþ bir yetkin akýl sahibi, sürekli kavramlarý zamana göre deðiþtirip geliþtirerek bilginin artýp ilmin çoðalmasýný saðlar. Bu þekil de sürekli aklýn üstü açýlýr. Ýlim, irfan da duraðanlýktan çýkar ve geliþir.
Bilgi ve ilim verme de etkili olmak istiyorsan, önce kendi nefsine söyleyip kendini eðitip terbiye edeceksin ki, herkese faydalý olabilesin.
Öðrenilip bilinilecek olan bilginin, ilmin esasý, özü, hakikati Allah’ta olduðundan bizim ki bir düþüncedir. Her þeyin en doðrusunu elbette ki, yüce Allah bilir.
Takdir akledip düþünenlerindir.
24.03.2014
Cahit KARAÇ

Sosyal Medyada Paylaşın: