UNUT GEÇMÝÞÝ
Siyah i mgeler düþtü dün evin tavanýndan
Tepemizde tepinen geçmiþin izleriymiþ
Eteðini toplamýþ geçip gitmiþ yanýndan
Öfkeyle kývrandýran acýlý gizleriymiþ
“Ýçimdeki küçük kýz, çýk tavan arasýna
Ebruli renkler ekle çatýnýn karasýna.”
Çok iyi tanýmýþým emir verdim dinledi
Yükseldi bir serçenin kanadýndan tutarak
Baþarýr sanýyordum inim inim inledi
Suskunluða büründü sözlerini yutarak
Çýktým hemen peþinden: “Ne oldu sana böyle
Elin böðründe kalmýþ geçmiþ ne dedi söyle.”
Zamanýn gözyaþlarý bir göl yapmýþ tavaný
Çýrpýnýyor içinde gönderdiðim küçük kýz
Akrepler esir almýþ bir anda yelkovaný
Onu güçlü sanýrdým neden kalmýþ ki cýlýz
Bulut ardýna sindi gökkuþaðý utandý
Çýnlatan çýðlýðýmdan güneþin baðrý yandý
“Atma” dedi küçük kýz: “Geçmiþin denizine.”
Acý yuttum bir anda kesilmiþti nefesim
Rastlamadým orada mutluluðun izine
“Gördün mü ne haldeyim acý kusuyor sesim”
Ýçimdeki küçük kýz, dedi: “Geçmiþi unut
Kilitle kapýlarý yarýnda vardýr umut.”
Afet Kýrat
ÇÖZÜMLEMESÝ
Ses tabakasý: Manzume dört birimden oluþmaktadýr. Birimlerde altýþar dize bulunmaktadýr. 7+7’lik hece ölçüsüyle yazýlmýþtýr. Uyak þemasý ababcc, dedeff diye devam eden modern bir biçimdir. “Tepemizde tepinen geçmiþin izleriymiþ”, “Elin böðründe kalmýþ geçmiþ ne dedi söyle.” gibi dizelerde “e” ünlüsüyle yapýlmýþ asonaslarý görmekteyiz. Yine konuþma cümleleri de ahenge çeþitlilik katmaktadýr.
Anlam tabakasý: Bu manzume bir psikolojik durum öyküsüdür. Konuþma diliyle yazýlmýþtýr. Þiir kiþisi þairin “ben”idir. Þiir kiþisi içindeki küçük kýzla/çocukla konuþmaktadýr. Þair kendi yarattýðý soyut dünyasýnýn derinliklerini yansýtmaktadýr. Manzumeye þairin hatýralarý yön vermektedir.
Tavan arasý gerçeküstü tablosuyla duygusal bir mekân olan bilinçaltý anlatýlmaktadýr. Kendi baðlamýnda tavan arasý eski anýlarýn saklandýðý yer, yaþanmýþlýklarýmýzýn depolandýðý bir nevi duygu albümüdür. Bir anlamda da zihnimizin koruyucu çatýsýdýr. Tavan arsýnda olan þairin çocukluk ve gençlik anýlarýdýr. Geçmiþteki üzüntü ve çaresizliklerin mekânýdýr.
Ýçimizdeki çocuk; önyargýsýz, aný yaþayan, dürüst, temiz, her þeyi doðal haliyle anlayan ve bize de anlatmaya çalýþan çaðrýþýmlarýný yaptýran bir sembol olarak kullanýlmýþtýr. Aslýnda içimizdeki çocuk en kolay öldürdüðümüz varlýktýr, þairin içindeki çocuk ise yaþamaktadýr.
Manzumede sembol olarak kullanýlan bir diðer sözcük “akrep”tir. Her ne kadar yelkovan kelimesiyle ayný dizede kullanýlmýþsa da saati, zamaný deðil ölümü, kötülüðü, rakibi, zarar vericiliði çaðrýþtýrarak sembolize etmektedir.
Sembol, bir sanatçýnýn doðrudan yaratýsýdýr. Nesnenin ya da hayalin algýlanmasý sürecinde, benzerliðe dayalý, çaðrýþýmlý, dolaysýz ve baðýmsýz tek öðeli i mgelerdir. Semboller, yerini tuttuðu kavramlarý ve olgularý temsil eder. Sembol kaynaðýný çaðrýþým öðesinden alýr.
Manzumede geçen küçük kýzýn bir serçenin kanadýndan tutarak yükselmesi, bulutun ardýna sinip gökkuþaðýnýn utanmasý gibi unsurlar manzumeye bir masal havasý da katmaktadýr. Soyut bir duygu durumu, bir analojiyle (somutlaþtýrýlarak) masal tadýnda aktarýlmýþtýr. Orta ve ileri yaþ grubu çocuklarýn severek okuyacaðý bir manzum öyküdür.
Nesne (obje) tabakasý: Manzum öykünün temel objeleri þiir öznesi olan ben, þairin içindeki kýz/çocuk ve geçmiþ hatýralarýn bulunduðu tavan arasý denilen bilinçaltýmýzdýr.
Karakter tabakasý: “Eteðini toplamýþ geçip gitmiþ yanýndan” dizesinden þairin kadýn olduðu anlaþýlmaktadýr. Altý çocuk, altý da torun büyüten þair çocuk ruhunu bilmektedir. Okumasý kolay masal havasýndaki duraklý ve uyaklý þiirler çocuk beðenisine uygundur. Resmi yapýlabilir, drama halinde canlandýrýlabilir bir anlatýmý baþarýyla kullanmýþtýr. Þair retorik üslubun altýnda ince bir lirizmi de dile getirmeyi baþarabilmektedir.
Alýn yazýsý (kader tabakasý): Bir bebeðin nerede, ne zaman, hangi evde doðacaðý, hangi ailenin çocuðu olacaðý tümüyle kader olarak adlandýrýlmaktadýr. Kiþiler geçmiþlerinde yoksulluk ve yoksunluk yaþayabilirler. Kimileri için o sýkýntýlar hatýrlandýkça acý vermektedir. Ýnsanlarýn, acý veren geçmiþi unutup, geleceðe umutla bakmasý gerekir. Geçmiþin geleceðe engel olmasýna izin verilmemelidir. Þiirin insanlýða verdiði temel mesaj, geçmiþin acý deneyimlerine takýlýp kalmamanýn, geleceðe umutla bakmanýn gerekli olduðudur. Genellikle karamsar halimizde hatýrladýðýmýz içimizdeki çocuk, dýþarý çýktýðýnda bize bazen gerçek, bazen de mecaz anlamda dersimizi verir.
Seddar Ýnce
Sosyal Medyada Paylaşın:
(c) Bu şiirin her türlü telif hakkı şairin kendisine ve/veya temsilcilerine aittir.En Çok Okunan Şiirleri
AFFET BABA DESEM Kİ... KARA GÖZLÜM RİCA EDERİM BAYIM YAKARIŞ SAÇLARIN, AH O SAÇLARIN! HEY BİNGÖL, YAYLA DERE! SARMAŞIK VEZN-İ AHAR MEHMET’İM