Alev nefesli evler hýçkýrýyor derinden
Güneþi göremiyor dinmeyen kederinden
Günah! Þekva edemez çileli kaderinden
Hangi topraða basmýþ kana bulanmýþ postal?
Hangi semadan düþmüþ kanadý kýrýk kartal?
Uðruna can verilen vatan kimin vataný?
Bu günahkâr dünyanýn biter mi militaný?
Mutlu mu edecekler Suriyeli sultaný?
Renginden utanýyor tabutta solan çiçek
Savaþkopat oyunu nasýl oluyor gerçek.
Masumlarýn baþýnda insaf bilmez bir pençe
Büyüyor yeryüzünde deva bulmaz þirpençe
Karýþtýrýp dururlar dünya kazan kim kepçe
Dibi tutmaz korkmayýn altýný kýsmýþtýr Hak
Durun! Ebrehe gibi, olmadan siz de helak.
Alev nefesli evde garibin oðlu mehmet
Bir bayraða sarýlý herkes dilerken rahmet
Peþindeki gözlerden okunurken vahamet
Bir çýðlýk gömülüyor iki büklümken beden
Fýsýltýlar doðuyor þehit mi bunlar, neden?
Savaþlarýn mantýðýný anlayabilmiþ deðilim....
Afet Kýrat **** 2017
ÇÖZÜMLEMESÝ
Ses tabakasý: Dört birimlik bu þiir 111 sözcükten oluþmuþ. Þiirin tamamýna “e”(74) ve “i”(44) sesleri hakim. Þairin sorgulamasýnýn arttýðý bölümlerde ise kalýn “a”(67) kullanýmla ahenge etki ediyor. “Hangi topraða basmýþ kana bulanmýþ postal?/Hangi semadan düþmüþ kanadý kýrýk kartal?” dizelerinde “a” asonasý; “Güneþi göremiyor dinmeyen kederinden” ve “Alev nefesli evler hýçkýrýyor derinden” dizelerinde “e” asonasý mevcut. Yumuþak sürekli “n”(60) ve “r”(49) ünsüzleri ise þiirin bütününe yayýlmýþ.7+7’lik hece ölçüsüyle yazýlan þiirde ahengi saðlayan bir diðer unsur ise dize sonlarýnda kullanýlan tam ve zengin uyaklardýr.
Anlam tabakasý: Bazý yerlerin manevi atmosferi vardýr. Bir þehit evi de rahmet dilemeye gelenlerin varlýðýyla manevi bir hale dönüþür ve bu manevi hava, içeri girenlerin yüzüne alev gibi yakýcý bir þekilde çarpar. Evde hýçkýran, aðlayanlar deðil adeta evin kendidir. Burada ad aktarmasý (mecazý mürsel) yapýlmýþtýr. Evdekiler gece boyunca aðlamýþ günün farkýnda deðillerdir. Bundan sonra orasý acýlý bir evdir, fakat bu halden þikâyetçi olamamaktadýrlar. Yine bu birimde postal ile asker kastedildiði için mecazý mürsel; kanadý kýrýk kartala benzetilen þehit asker olduðu için de istiare (eðretileme) sanatý yapýlmýþtýr. “Hangi” sözcüklerinde ise tekrir sanatý vardýr. Þiirin ikinci biriminde þiir öznesi adeta þehit evine gelenlerin hislerine tercüman olmuþ ve bir sorgulama içine girmiþtir. Þehit asker bu defa da solan çiçeðe benzetildiði için istiare yapýlmýþtýr. Savaþkopat kullanýmýyla da bir sözcüksel sapma yapýlmýþtýr. Üçüncü birimde þiir öznesi siyasi bir eleþtiri içindedir. Þiirde adý geçen Ebrehe ise, Kabe’yi yýkmaya gelen ama Kuran’a göre ebabil kuþlarýnýn piþmiþ toprak (sicil) atmasýyla helak olmuþ ordu komutanýdýr. Bu olaya telmih (sanatý) vardýr. Son birimde þehidin bayraða sarýlý tabutu betimlenmiþ. Bu haldeyken duyulan þehit yakýnýn çýðlýðýdýr. O çýðlýðýn sonunda ise kalabalýk içinde bir fýsýltý dolaþmaktadýr ve þehitlik kavramý sorgulanmaktadýr.
Nesne (obje) tabakasý: Þiirin asýl objesi þehit düþen Mehmetçiktir. Ev, tabut ve rahmet dilemeye gelenler diðer objelerdir. Her üç obje de hareketlidir. Þehit için kullanýlan “Renginden utanýyor tabutta solan çiçek” dizesinde þehit kiþileþtirilmiþ þair adeta bir einfühlunk yaþamýþtýr.
Karakter tabakasý: Afet Kýrat altý çocuk annesi irfan sahibi bir Anadolu kadýnýdýr. Çok sayýda þiiri vardýr. Sanatçý ruhu muhalif olmayý gerektirir. Þair herkesin gördüðünden, duyduðundan farklý hisleri de duyumsayýp dile getirir. Bu þiirde savaþý piskopatça oynanan bir oyuna benzetmiþ ve karþý olduðunu belirtmiþtir. Þiirde genelde toplumdaki, özelde þehit evindeki suskunluðun ardýndaki kuþkularý sorgulamýþtýr. Çünkü inancýndaki þehitlik kavramýyla, siyasi bir tercihin sonucu yurt dýþýnda hayatýný kaybedenler arasýnda fark vardýr. Þüphesiz ki gittiði þehit evinin psikolojisi onu derinden etkilemiþtir. Ruhuna yansýyan keder onda askerlerin hayatýný kaybetmesine yol açan tercihten þikâyet etmesine de neden olmuþtur.
Alýn yazýsý (kader) tabakasý: Kutsal deðerleri korumak için insanlarýn canlarýný vermesi tarih boyu görülmüþ bir fedakârlýktýr. Vatanýn korunmasý da bunlardan biridir. Fakat terörü önlemek için denilerek, yurt dýþýna askerlerin gönderilmesi ve oralarda askerlerin hayatýný kaybetmeleri sessiz bir sorgulamayý doðurmaktadýr. Yaþadýðýmýz inanç toplumunda her türlü ölümün kader olduðuna inanýlmaktadýr.
Seddar Ýnce
Sosyal Medyada Paylaşın:
(c) Bu şiirin her türlü telif hakkı şairin kendisine ve/veya temsilcilerine aittir.En Çok Okunan Şiirleri
AFFET BABA DESEM Kİ... KARA GÖZLÜM RİCA EDERİM BAYIM YAKARIŞ SAÇLARIN, AH O SAÇLARIN! HEY BİNGÖL, YAYLA DERE! SARMAŞIK VEZN-İ AHAR MEHMET’İM