DÝPNOT körduman: sis, pus “-hinci sen tokdur olmayý gabil etmeyon ö(y)le mi” “-ý-ýh, ben tokdur moktur olmacan” “-neyye len, ha gapberif ha! gabadayý bi tokdur olacan bi zengin ðýzý alcan” “ý-ýh zen gýzý file almacan” “-bi-çok para ðazanýsýn ovadaký tarlalarý satýn alýsýn “benim olan para ðazanýyo” deye gasým gasým gasalý boban da”
“-emme tokduru gören çocuklar a(ð)layo ya?” “-eyi len iþdecik sen de tokdur olunca se(v)medi(ði)n adamlara batýrý-batýrývý dürtü-dürtüvü gocaman inneleri yar garnýný, anasýna satayýn ta!” “-bana ne asdaným.. benim semedim yok ki?” “-ah a!” “-?” “-öyleye gel sennen bi meþveret edelim, bakalým bi bilebilcen mi? emme peþin peþin deyvireyin taha bu soruyu bilen çýkmadý hinci de bakalým bana en böyük malik kim” “-?” “-yani Alla(hý)n yarattýðý en kufatlý þey nedir” “-ne bileyin ben ne yaa (hu)?” “-yani sana buragsalardý yani olca(ðý)ndan deði(l) de ne olmað isderdin”
“-mesela” “-mesela hasana(ða), senin de(y)zolu ne o M(uh)ammer var ya goç M(uh)arem de guþ olmað isdeyoru, yani sen de mi guþ olmað isderdin” “-ý ýh” “-neyye” “-bi sünger(sapan) daþý atan, herkeþ avlar guþu” “-ged ayoðlaycý sen de gartal oluvu bi tefa en yünseðe uçar, öteki guþlarý yer hemi hemi de sünger daþýynan kim gartal avlamýþ ki”
“-Melit emmisi dur bi sen kendi iþine bak epab.. biz senin daþý düzemediðine garýþýyoz mu kimse garýþmasýn ýrafýðýnan bizim meþveretimize” “-?” “-de(ðil) mi ya len?” ! “-ben guþ da olman, gartal da” “-dooru, pekii havada guþ olmayý gabil etmedin ya denizde balýk” “-ý ýh, her zaman böyük balýk yudar” “-ee sen de en böyük balýð ol” “-ý ýhh” “-zaðar her zýman de(h)a böyüðü vardýr Aziz Emmisi”
“-pekey ne olmað isderdin” “-topra(ðý)n içinde sovulcan mý olacan yonsa?” “-?cýk!” “-ee ne deyvisen ya asdaným” “-adam” “-neyye len, sen zatin adam deðimin” “-taha de(ði)lin” “-gaçýl bakayýn gadýným çimke üsdüne ðeli(r), Aziz emmisi dýkkatýný daðýtma deliðannýnýn; taha öte ðet çocu(ðu)m! hu köþe daþýný oraya galdýrasýya öte dur bakayn”
“-eyi de neyye adam olmað isdeyomuþ Eziz emmisi onu bi deyvisin bakalým bi(r), bili(r)se ben ona da sana da sakýz veren” “-deyvi Melid emmine bakalým bi neye?” ! “-bi tefa istediðin her þeyi alýrsýn,” “-mesela” “-meselaa top!, ondan sonura dilli düdük, irezeli pappa, gayýþlý pontur cizili þeker” !! “-n’olcak ben sana alývýrayýn bunnarý senin adam olmana nüzüm yok bunnarý almað uçu adam olmaya gerek var mý?” “-ý ýhh” “..” “-bobam gýzar, bobam bana alývýrý(r)”
“-bak Melit emmin ne deyoru; top uçun, papba adam olmaya ne gerek var” ? “-tamam da, bitmediydi ki da(h)a” “-ee devam et, annat, say öyleye” “-adam oldun muydu hiþ kimse seni döðemez,” “-bak bu dooru” “-hemi de okula gedmezsin” “-bu olmadý iþdee; bak okula getmeyen adam olamaz” “-niyee”
“-okula gedmeyen biri usda olsa tereziyi okuyamaz, þakülü dutamaz, tereziye bakamaz o zaman da duvar e(ð)ri-bü(ð)rü olur metre bilemeyecee(ði) uçuu(n) gapýlar pençereler güççük geli(r), böyük geli(r) cam çevçereye uymaz, yamýð olu(r) pervaz güçcük geli(r) dah de imaným ga(y)ri boban da bizi döðer, sikdireder … duvar yamýð olunþa yýkýlýr zenzeleye dayanmaz bu hatýlý neye yaptýk bu dikmeyi-direði neye goduk duvarý dutsun, duvar yaylanmasýn deye;
ho böyük ana kerpiçler beklecek buralarda senin gibi güçcük “guzu kerpiþ”lerinen hatýlýn üsdü örülecek fýrsantýný buldukça ben goca ana kerpiþlerinen, hemen hanayýn etirafýný çevriklecen
hadi gadýným hoo heliði uzat bana onu deði(l) len yanýndahý gayrak daþý len bak deha, ýhý ya len bak atdý(ð)ým daþa tanýsana ayolaycý dita asdaným.. diyha ha! iþ de buu bak bunu huruya goduk mu köþe daþý milimi milimine cukgadak oturu(r) ..
iþde þakül… prava’!demikden eline aldýðýný da getir sýrf senin hatýrýn için onu da huruya sýkýþdýralým benden sana yadigar.. ilerde gelip geçerkene oðluna, torunnarýna gösderi(r)sin þiþinelek dersin ga(y)ri “bu heliði ben verdiydim.. aziz emmim benim uçun goduydu bu heliði” deye ha iþ de o; ald(að)el bakayýn paþasýn sen yauu binkere maþþallah, herif olmuþun gari hep böle bi o(ð)lum ossun beþ yüz lira borcum ossun deye benim o(ð)lannar da nerde bu feraset nerde bu izan, nerde bu mizan, nerde bu zihniyet! uluk uluk bakarlar yüzüne..
nerde galdýydýk.. iþ de hinci senin heliðin sayasýnda duttu(ðu) gibi þakül þakgadanak dutmadý mýydý terezi almadýk mýydý gapýnýn þýrkýlda(ðý) düþmez gapý açýlmaz gapanmaz, hesap etmedik miydi olmaz! bobana ya fazla tu(ð)la aldýrýrýz ya eðsik” “-olsun n’olcak” eðsik gelince gýþýn yamýr, gar içeri” “-bi ta alývýrý”
“-o zaman da bi kamyon parasý daa veri, eline alýr bi gýrýlmaz pinar zopasý bizi de i(n)þatdan govalar aþýrý(r)” okulda i(n)þat usdasý okutmayollar ki” “-her bi þey okulda ö(ð)renili(r) bak Gýcýk Kazým emmin okuyamamýþ o amele” “..” “-usda mý çok gazanýr, amele mi” “-usdaa” “-usda mý olcan amele mi” “…” “-yau öyle deði.. öretmen yok ya.. okul mu ö(ð)retcek çocuklara.. þe(hi)rde olsa ö(ð)retmen de oluu bizim köye ö(ð)retmen gelmeyo ya” “ha demek sen onu mu deyodundu essah bak! hinci bu oldu”
“-bak sen beni dinne, tamam mý gula(ðý)ný dört aç, bi ðün nas(ýl) olsa böyücen, yalan mý güçcüklüðün dadýný çýkar ekmek buldun mu ye zopa buldun mu gaç.” “-hý hýýmm” “tamam mý?” “heyye!, tamam!!”
“-hinci ýscað olduðuna bakma gýþýn üþüseydin, ne olmað isderdin” “-gün(eþ)” “-oo pýrava, Salim’e sordum “zoba” olmað isdeyomuþ Sadet(tin) de köz deyodun hiþ gün(eþ) deye(r)lek bilen olmadýydý .. emme bulut da(h)a böyükdür”, “-olmaz” “-emme bak güneþ buluda söz geçiremeyo, kölgeyi ýsýdamayo hele gýþýn gaybolup gediyo bulutlarýn arkasýnda bulutlar her zaman var”
“-bulut … da(h)a mý böyük” “-hý hým” “-emme o da bi ülüzger çýkdý mýydý, ne kördumaný galýyo ne buludu ne bilmen nesi, darma duman oluyo, gaçýþýyo”
“-havanýn gatýnda da ülüzger var mý” … “-ülüzger mi olayýn yani,” “-sen bilin, emme o da daþa gayaya iþleyemeyo”
“-daþ gaya olman olman valla ya!” “-neyye” “-onu da sen çekicinen gýrýyon, yontuyon ya” “-ooo sen dersi bellemiþsin, eferim, … bak Melit Emmisi, duy bi duy, senin ýrafýk porofesör olmuþ len kýrk bin kere maþallah bak hinci ðözüme ðirdin deliðanný emmisi bu epap böyyük adam olacað” “-evelallah”, “-görü(r)sün bak, dediydi dersin iþde sana huraya bi cýzýk! … ben daþý gýrýyon emme, bak size ev yapývýrýyon” “-..”
“-demek ki usda hepiciðinden kufatlý” “- yaa gördün mü ! i(n)san en böyük malik… usda daþýnan duvar yapar emme usdadan böyük biri taha var onu bil kim?” “kim?” “usdadan böyük, kufatlý, evsahibi.. emme ev yapan i(n)san en guvatlý, yani boban parayý hazýr etmeseydi ben gelip size ev yapmazdým de(ðil) mi?” “-..” demek ki neyimiþ en guvatlý boban!” “-..” “-emme sen olmasaydýn da boban ev yapmazdý dedeyin evinde hýfzoludu boban seni üþümesin deye yarýn o(ð)lum evlendin miydi gelini nereye gatacak.. buraya demek ki bobandan guvatlý da sen varsýn ký! bu evi sana yapýyoz..” “-o zaman bana deði(l) agama yapývýrýyonuzdur o benden böyük” “-len o ebeyin o(ð)lu, bak eben onu o(ð)lakdan geldi miydi kendi elleriynen besleyo, sana o ihtimam yok, yalan mý? hemi de eben onu sizden almýþ, onun evi hazýr, böðün evlense dedengilin ev hazýr, !! zatin sana yapmasak ben usdalýk etmezdim.. boban o(ð)lana ev yapcaz deyinçe “hankýsýna?” dedim, sana olunca, mezburen boynumu kösdüm geldim o benim ýrafýk dedim”
“- demek ki en kufatlý benin” “-tabi sensin..!! yani kendin olmak en gözeli bak bobamdan galma bi aferim marýdý onu sana verdim hadi!” “-!;” “demek ki en guvatlý kim “-ben!” “-yaa.. senin dünnayýn patýronu sensin” “-senin dünnayýn da sen!” “-eveet..
demek kii; herkeþ kendi dünnasýnýn patýronuymuþ” !! “-bak deliðanný geçen senin de(y)z(e)o(ð)lu Musduða sordum bilemedi, “tosba(ð)a” olmað isdeyomuþ, usda ol deye yalvardým, ý ýhh dinlemedi “tosba(ða)nýn usdaya e(h)tiyacý yoðumuþ evi depesindeymiþ, hemi de tosba(ða)yý canavar yeyemez”imiþ, ben de “eyi” dedim elleme dila(ðý)na yanayýn, o da goca dünnadan tosbaða olalak gelsin geþsin,
emme sen; dediðin gibi “adam ol” imi gadýným.. hemi de en birincisinden tamam mý” “-tamam” “-ne olcan” “i(n)san þey bee adam” “-evet.. i(n)san olalak dünnaya geliyoz ya i(n)san galmak, yani adam olmak çok möhüm prava sana deliðanný, …!
bakýn bura leeeynn bu gördüðünüz arkadaþ bundan sonura benim en birinci adamým sað golum bu arkadaþýn tekerine daþ goyan, bizatihi bana daþ gomuþ olur ona ðöre, vay ben duymadýydým bilmen ne mazeret dinnemen herkeþ aya(ðý)ný denk alsýn demedi demen garýþman, ayrý dururun..”
“-ö(ð)retmenin Apbýk da velesbit olmað isdeyomuþ, Çini Imýz motursiklet fýzlý gederimiþ, Gara Bayram gartal.. neyye dedim, “en yümsegden uçar”ýmýþ, Sefer var ya o da þahan neyye biliyon mu.. deve böyük ot yerimiþ, þahan güçcük emme et yerimiþ.. ! Zebidin Imýz goyun olcaðmýþ sahabý besleyip duruyomuþ, ne ekin ekiyomuþ, ne harman derdi varýmýþ, emme gurbanda da kesiyollar dedim “i(n)san da ölüyoru” deyo
Macaroðlu aslan olcan deyyo herkeþ ondan gorkarýmýþ gelsin bakalým sana neyde bili(r) aslan de(ðil) mi hiþ gorkma evelallah arkanda ben varýn seni yemeden beni yeyemez.. ..
hiþbiri bilemedi, emme sen bildin, maþallah suballah.. derya-derya! dedemden galan bi aferim daha varýdý onu da sana baðýþladým.. var get hayrýný gör..
almadan sattý(ð)ým bi gamyon olu(r)sa herif sözü sana, seni þöfer ma(ha)lline bindirecen direks(iy)on sende isdediðin yanna sür anasýna satayýn …
aslýnda do(ð)ru deyon, epap insandan gözeli, akýllýsý, guvvatlýsý var mý len
hanký hayvan baþýna takka keyiyo de(ðil) mi hanký ev yapmayý, gýþýn zoba yakmayý akýl ediyo hanký pontur keyyo hanký gula(ðý)ndan ya(ð)lamayý akýl ediyo da mýh çakýyo Melit Emmin gibi
sonuraa hepsinin ayrý derdi var; biri yeycek deye gaç bakalým gýþ geliyo uç bakalým, el(iyin) erdiðin yere sýç eþþeðin iþdiði sudan iç
insan gibisi var mý; ne gaçar ne uçar, ne de aklýna gelince sýçar ne de eþþek gibi hatýldan içer ! Tokmacýkda mý böyüdün len su deyoz ööle, su iþleri bakaný sen de(ðil) min? madem aklýma getirdin hadi ga(y)ri bana eþeðin iþdiði sudan bi tas doldur gel de anlayayýn bakayýn eyi bi usda olabilcen mi” “-eþþeð iþmediy ki bunu gurnadan doldurduk” “-,” “-Melit emmi de ayný sudan isdedi, emme Yokarý Çeþme suyundan iþdi, basdýrýkda baþga su yok ki”, “-o iþdiyse … tamam iþdee, bana da onun iþdiði sudan” ….. bobam “-köyde on tene çeþmemi var len gocaðafa zaar eþek de ordan içiyoru i(n)san da
“-yüzüne bakma Hacýoðlu utanýr yere dökülür su” “- dökülsüüün eþþe(ði)n iþdiði sudan dee (ðil) mi” “hah hah haa” “-Melid Emmiyin iþdiði sudan” “-tamam dedik ya len ayoðlaycý iþde ondan”
“-Aziz emmisi, eðlenme benim ýrafýðýnan yarýn bi dokdur olsun da sana inneyi dürtdü mü gör bi” “-yaa o dokdur olmaycak sýhýya olcak sýhýya Melit Emmisi” “-bireþ önce usda ol deyodun gandýrýkçý”
“-gel len; sen aldýrma Aziz Usdaya gel benim yanýma, hoo daþý uzat bana ý-ýh, endeðini deðil gadýným, ötebaþtahý gayrak daþý, heliði bi de varývý ho ipi (y)okarý çýkar ýçcýk da(h)a, tamaaammm eyvallah epap!
gel gari ben de sana bi mesel deyviren, emme benim çýrak olcaðsan” “-.” “-hinci bak… bi gartalýnan bi þahan uþmuþlaaar uþmuþlar çýkabildikleri gadak taa en (y)okarýya çýkmýþlar “ne ðadak uzaðý görebil(e)cez” deye birbirlerini sýnamýþlar goca gartal efendi, güçcük þahana sormuþ” “-þahan ne” “-o da gartal gibi bi guþ iþdee” “-o zaman ikisi de gartal olsun” “-þahan bireþ güçccük biliyon mu gartal da(h)a böyük, daa fýzlý uçar, daa böyük av avlar daa yünseðe çýkar” “-ee” “-neyise gartal þahana sormuþ iþde “ne ðörüyon” ýngýr-mýngýr, ne ðörcek aðaþ-gaya “ben üþ-beþ arpa ðörüyon” demiþ pýradak dalmýþ aþþa, …
bireþ sonura þahan gelmiþ yannýna baksayký seninki aða dolaþmýþ…” “-gartal mý” “-hý hýýhm ; þahan “n’oldu len” demiþ gartala gartalýn boynu bükük kem-küm “önemli olan uzaðý görmek deði(l), duzaðý görmek” demiþ, yani üþ-beþ arpa yeminin duzað olca(ðý)ný hissedebilmeg” demiþ .. “-doðru mu?” “-heye” o hesap; bakdýðýn deði(l) gördüðün möhüm n’oldum demecen, n’olcan decen tamam mý Hacýoðlu ee?” “-;?” “-hani bana su, hak etmedik mi sence?”
“-hani “deve böyük ot yer þahan güçcük et yer” demiþler ya..? þahan dediðimiz þahan o iþde
deve deyinçe de deveyi yardan uçuran bi dutam ottur deve ne gadak böyüð olsa alayý eþþen ardýndan geder
eþþek, yaz alt(ý)ay tük çeker emme öküzün artý(ðý)ný yer bak sen ne gözel bildin, ne eþþeð olacan, ne öküz, ne deve ne þahan; ne gartal “i(n)san olcan” dedin, dünneye i(n)san gelmek deðil dünnede i(n)san galmak mühim,
bi de adam oldun mu, taný gari sen kimse böyük olamaz senden!
haa? sen nasý adam olunur dersen; boban gibi olacan, en birincisi ana-bobaya ita(a)t, seni barnaynan gösdertcek cömat, yeðelik, hýrsýzlýk etmecen, garibaný, yetimi ezmecen i(n)sannarý üzmecen haram yemeycen hileker olmaycan yaptýðýn iþi dürüs(t) yapcan, hakgýna ýrazý gelecen gonu-gonþu, hýsým akrabaný gollaycan an kakmaycan elin malýnda gözün olmaycak, çoluk-çocu(ðu)na çaldýrmacan aþ gomacan gonu-gonþuynan evinine(n) eyi geçincen eli-uzunnuk münafýklýk, dedi-ðoduculuk isdeyicilik etmeycen
bunnarýn birini bile yerine getir sana “adam” denir..
Resim için Sn Lale Ünal’a teþekkürler
Sosyal Medyada Paylaşın:
İbrahim Çelikli. Åžiirleri
(c) Bu şiirin her türlü telif hakkı şairin kendisine ve/veya temsilcilerine aittir.