MENÃœLER

Anasayfa

Åžiirler

Yazılar

Forum

Nedir?

Kitap

Bi Cümle

Ä°letiÅŸim

Tırtar / Bilmece
İbrahim Çelikli.

Tırtar / Bilmece



















gýþýn gece gezmelerinde;
yüzzük oynanýrdý
bez, peþkir, çaput fanila altýnda
yüzzük, düðme, deve boncuðu ya da para,
yüz devesi olan taraf kazanýrdý.
deve çobanlýðý çocuklara
büyüklerinden
en büyük armaðandý.

diðer tarafta, biraz büyük olanlar
karþýlýklý bilmeceler sorarlar

“-yapan satar,
alan kullanmaz
kullanan görmez”

"-mel mel ayaklý,
meldir kulaklý
külpeþen donlu
gümüþ ayaklý"

misafir kadýn utana sýkýla
Ýstanbul Türkçesi ile;
"-gelen leylek
giden leylek
tek ayaðýnýn üzerinde
duran leylek"

"-yapýlmadýk duvar üstünde
anasýndan doðmadýk çocuk oturur"















gömüden -balamýt çýkarýlýrdý,
ya olduðu gibi,
ekmek arasýnda
yaný baþýna bi tas su almayý unutma

yahut haþlanýrdý
sobanýn ütünde
tencerede
kesdeneden datlýydý”

veyahut da közlenirdi,
emme býça(ðý)n ucuynan dýkgaklamak,
çentiklemek gerekti
deðilise valla fýldýrar geder,
zobanýn üsdünden
nere ðeddiði belli deði(l)
Allah mafaza, gözünüze, baþýnýza
olmadýk bi yannýnýza geli(r)di”

“-len gardaþým;
“falannar bayramda ilokum da(ðý)tcamýþ” dediler deee
böyük-güçcüg akýþdýk getdik
kesdeneyi, þekeri, ilokumu filen bilen mi varýdý
nohut, mekke gavýrka neyine yetmedi
“daklý” dedin miydi bekmez,
o da anamýn sandýðýnýn dabanýnda
her bi þeye
çaya, havlaya, aþýr’a
çalardýk gaþþýðý bulgur aþýna
toptasda ayraným da varýsa
deðme keyfime”

“-çentikle endekini
Allah mafaza çoluk çocuðun gözüne-mözüne ðeli
nem(el)inazým,
çentivi(er)
elinde mi galcak ay gýzým”

mekke patlatmasý,
guru gara üzüm
nohut kavurgasý
ýslak nohuttan pollunpos
"tek mi- çift mi" oynanýrdý
ikiye ayrýlan ahali –yüzzük- saklardý





dýðan dibini kazýmak için illa da fosfos.
“düðününde kar yaðar” derlerdi
dýðan dibini sýyýrana,
amma fosfosun en güzel yeri
dýðanýn dibiydi iþin aslýnda
ne yalan sö(y)leyen hinci
oldu bitdi aklýma ðelse
lafý edilse
aðzýmda dadý vallahi..

“- olur, gar yaðar, yaðmýr yaðar
ben alayýn da havas olduðum gelini
nayeti gýþýn ardý bahar
kimseye býrakaman fosfos dibini”

“-düðününde oynarým,
su çekerim,
ekmeð ederim”
diye eklerlerdi
iþ yaptýracaklarý çocuklara
ne güzel günlerdi”

elden gelen esirgenmezdi
þimdiden bazý meseleleri
halletmiþ olmak adýna
“o ðün gelsinde
kim öle, kim gala”
nasýl olsa
“adamayla mal tükenmez”di

biri þimdiden her þeyi hallettiði
düðün telaþýnda
(hulyalarýnda)
öteki senetsiz kefilsiz
üstelik en az on yýl ödemesiz
nasýl olsa birileri
tarafýndan ödenecek borç altýnda
imzayý basar geçerdi..

karda iz avýna çýkanlarýn
gözlerine sürme
yaðlý dýðan karasý
ilk av daðýtýlýrdý,
köz konulup toptasdaki “topalak” içine
konu-komþu duasý alýnýrdý
bereket gelsin diye..

“hey anam heeyy
ne güzel þey”

tüfek “tutukluk” yaparsa
yeniyetme bir kýzýn ayaklarý arasýnda
av nasibi açýlsýn diye avsýnlanýrdý
tavþan eti bulgurla (yoðrularak)
topalak yapýlýrdý

tavþan ayaðýyla süpür soba altýný
ve karagöz kekliðin kan kýrmýzýsý dýggaðý

“keklik gibi kanadýmý süzmedim•
murat alýp doya doya gezmedim
bu kara yazýyý kendim yazmadým
alnýma yazýlmýþ bu kara yazý
kader böyleyimiþ aðlarým bazý
gönül ey, sebebibim aman

geceleri uyku girmez gözüme
zalým yastýk diken oldu yüzüme
uyma dedim uydun eller sözüne
alnýma yazýlmýþ bu kara yazý
kader böyleyimiþ aðlarým bazý
gönül ey, sebebibim aman”

















DÝPNOTLAR
deve. Kazanýlan puanýn karþýlýðý, ya da puan
 tabut
 kedi
 kapý
 hoyuk, korkuluk
gömü: yere/topraða gömülen þey
balamýt: palamut
aþýr / aþýr aþý : aþüre
pollunpos: önceden ýslatýlmýþ nohut soba üstünde piþirilirken pooss! sesi çýkarýr
dýðan dibi: özellikle fosfosta tancerenin tabanýnda oluþan daha katý, toryulu kýsým, kazmýk, çocuklar çok severdi
fos-fos: un çorbasý piþmesine yakýn fos sesli kabarcýklar çýkarýr
tutukluk: avda ateþ almamak, patlamamak ya da isabetsizlik
avsýn/afsýn: týlsým, efsun, büyü ancak burada kasýt iyi güzel hoþ anlamýyla kastedilmektedir, asla birine zarar vermek deðil bilakis kötülüklerden korunmak, kötü amaçlý güyü ya da nazarý def atmek anlamýndadýr
týkmak: didgak/dýdkak/dikkak: gaga
• Erzincan-Salih Dündar-Muzaffer Sarýsözen

Sosyal Medyada Paylaşın:



(c) Bu şiirin her türlü telif hakkı şairin kendisine ve/veya temsilcilerine aittir.