Kökten Değişim: İnkılapların Zorunluluğu
Cumhuriyet ilan edilmiş, ancak Mustafa Kemal için bu sadece başlangıçtı. O, kurduğu yeni devleti, geri kalmışlıktan kurtararak çağdaş uygarlık düzeyine çıkarmayı hedefliyordu. Bu, sadece yönetim şeklini değil, toplumun tüm kurumlarını ve yaşam biçimini kökten değiştirmeyi gerektiriyordu.
1924 yılı Mart ayında, en kritik ve radikal adımlardan biri atıldı: Hilafetin kaldırılması. Hilafet, Padişahlık kaldırılmış olmasına rağmen siyasi bir güç odağı olmaya devam ediyor ve yeni rejimi tehdit ediyordu. Hilafetin kaldırılmasıyla, laiklik yolunda büyük bir adım atılmış oldu.
Bu kararı, eğitim birliğini sağlayan Tevhid-i Tedrisat Kanunu izledi. Tüm okullar Milli Eğitim Bakanlığı'na bağlandı ve eğitim laik, bilimsel temellere oturtuldu.
Kıyafetten Kimliğe: Şapka ve Harf İnkılapları
Mustafa Kemal, modernleşmenin sadece kanunlarla değil, görünüm ve algıyla da başlaması gerektiğini düşünüyordu. Toplumun çağdaş bir kimlik edinmesi için kıyafet devrimi kaçınılmazdı.
1925 yılında, Şapka Kanunu çıkarıldı. Fes, sarık gibi geleneksel başlıkların yerine Batı tarzı şapka ve kasketin giyilmesi teşvik edildi. Bu, kılık kıyafetle verilen geleneksel-modern ayrımına net bir çizgi çekiyordu.
Ancak en büyük devrim, dil ve kültür alanında gerçekleşti: Harf İnkılabı.
Arap harfleri, Türkçenin ses yapısını tam olarak yansıtmıyor ve halkın okuma-yazmayı öğrenmesini zorlaştırıyordu. Mustafa Kemal, 1928'de, bizzat tahtanın başına geçerek yeni Türk alfabesini tanıttı. Arap alfabesinden Latin temelli Türk alfabesine geçilmesi, okuryazarlık oranını hızla artırmayı ve Türk kültürünü Batı dünyasına daha yakın hale getirmeyi hedefliyordu.
"Bir milletin varlığı için dil, en temel köprüdür. Yeni harflerle cehalet zincirini kıracağız!"
Emriyle tüm yurt seferber oldu; açılan Millet Mektepleri'nde, genç yaşlı herkes okuma-yazma öğrenmeye başladı.
Hukukta Eşitlik: Kadınların Yükselişi
Mustafa Kemal'in modernleşme vizyonunda kadının yeri merkeziydi. O, modern bir toplumun ancak kadınların erkeklerle eşit haklara sahip olmasıyla mümkün olacağına inanıyordu.
1926 yılında, Medeni Kanun kabul edildi. İsviçre Medeni Kanunu'ndan uyarlanan bu kanunla, evlilik, boşanma ve miras konularında kadın-erkek eşitliği sağlandı. Çok eşlilik yasaklandı, resmi nikah zorunluluğu getirildi.
Bu adımı, ilerleyen yıllarda kadınlara önce belediye seçimlerinde (1930), ardından muhtarlık (1933) ve nihayet milletvekili seçme ve seçilme hakkı (1934) verilmesi izledi. Türk kadını, birçok Batı ülkesinden önce bu haklara kavuştu.
Soyadı ve Atatürk
Bu köklü reformların ardından, Meclis, yeni Türk vatandaşlığına uygun bir düzenleme daha yaptı. 1934'te Soyadı Kanunu kabul edildi. Her vatandaş bir soyadı almak zorundaydı.
Aynı yıl, BMM tarihi bir kararla, ülkenin kurucusu, Başkomutan ve Gazi Mustafa Kemal'e özel bir soyadı verdi:
"Atatürk."
Bu ad, "Türklerin Atası" anlamına geliyor, onun hem liderliğini hem de milletin birleştiricisi rolünü sonsuza dek tescilliyordu. Mustafa Kemal, artık sadece Gazi değil, Mustafa Kemal Atatürk'tü.
Modernleşme ve bağımsızlık ideali, ülkenin her köşesine yayılmış, Türkiye Cumhuriyeti, bölgesinde saygı duyulan, geleceğe umutla bakan genç ve dinamik bir devlete dönüşmüştü.