Türkiye'de beş milyondan fazla kişinin define arayışına ilgi duyduğu ve bu alanda faaliyet gösterdiği tahmin edilmektedir. Bu ilgi, toplumun her kesimini kapsayan bir gerçektir; çobandan çiftçiye, öğretmenden doktora, avukattan mühendise ve hatta siyasetçilere kadar her meslekten insan, defineciliği bir hobi ya da tutku olarak benimsemiştir.
Ancak, definecilik faaliyetleri yıllardır yasa dışı kabul edildiği için bu kitle, arayışlarını gizlilik içinde yürütmek zorunda kalmaktadır.
❓ Neden Definecilik Gizli Yürütülüyor?
Bu durumun temelinde iki ana sorun yatmaktadır:
Yasal Eksiklik ve Suçlama: Mevcut kanunlardaki eksiklikler nedeniyle, defineciler uzun yıllar boyunca haksız yere "tarihi eser kaçakçısı" olarak damgalanmış, dışlanmış ve zorlu muamelelere maruz kalmıştır. Bu ağır iftiralar, definecileri yalnızlığa ve gizliliğe itmiştir.
Toplumsal Baskı ve Onur Kırıcı Yargılar: Definecilik, toplumun bir bölümünde "ekonomik olarak çökmüş, son umudunu yeraltına bağlamış" gibi onur kırıcı ve küçümseyici algılarla karşılanmıştır. Bu psikolojik ve sosyal baskı, mesleğin/hobinin gizli bir şekilde icra edilmesine yol açmıştır.
📣 Birlik ve Özgürlük Çağrısı
Yıllardır süren bu baskı ve gizlilik perdesini aralamak adına, Sayın Uğur Kulaç, "Artık yeter" diyerek bir bayrak açmıştır. Anadolu Defineciler Eğitim ve Araştırma Derneği'ni kurarak definecilere seslenmiş ve onları birlik olmaya davet etmiştir.
Sayın Kulaç, "Biz tarihi eser kaçakçısı değiliz, biz defineciyiz, altın avcısıyız!" sloganıyla haykırarak baskıların son bulmasını ve definecilere özgürlük tanınmasını talep etmektedir. Mücadelesi, definecileri yasal bir çatı altında birleştirmek, haklarını hukuki zeminde almak ve tarihi eser kaçakçılığını ortadan kaldırmaktır.
✅ Çözüm: Yasallaşma ve Eğitim
Biz aydınlar ve yazarlar olarak bu mücadeleyi sonuna kadar destekliyor ve altını çizerek belirtiyoruz: Definecilik, bir Türkiye gerçeğidir. Beş milyonu aşkın bu kitleyi yasaklayıcı ve baskıcı yöntemlerle yönetmek, sorunları çözmeyeceği gibi tarihi eserlerin korunmasını da sağlayamaz, tahribatın önüne geçemez.
Tek çözüm, defineciliğin yasal statüye kavuşturulmasıdır:
Yasal Düzenleme: Definecilik bir hobi ve meslek olarak kabul edilmeli, yasal düzenlemeler acilen yapılmalıdır.
Eğitim: Vatandaşlara ve definecilere yönelik eğitimler düzenlenmeli, hatta üniversitelerin Arkeoloji bölümleri bünyesinde definecilik (alan araştırması) bölümleri açılmalıdır.
Ödüllendirme Sistemi: Defineci veya vatandaşın bulduğu tarihi eseri, gerçek değerinden adil bir nakit payı alarak rahatlıkla müzeye teslim edebileceği güvenilir bir sistem kurulmalıdır.
Serbest Araştırma: Arazide dedektörle yüzey araştırması yapmak, koleksiyonerlik ve (yurt dışına çıkarma yasağı mantığıyla) elden eser bulundurmak/biriktirmek serbest bırakılmalıdır.
Bu sorunlar çözülürse, tarihi eser kaçakçılığı kendiliğinden ortadan kalkacak ve tarihi-kültürel varlıkların tahribatının önüne geçilecektir. Defineciliğin yasal bir statüye kavuşması, aynı zamanda ekonomiye ivme kazandıracak, yoksulluk ve işsizliği azaltacak, müzeleri eserlerle doldurarak turizmi canlandıracak, dolayısıyla hem Devletin hem de vatandaşın kazanacağı bir sonuç doğuracaktır.
Türk Definecisine ÖZGÜRLÜK istiyoruz!