Tarihi Süreç ve Uygarlıklar
Yaylakonağı (eski adı: Balyan) beldesinin tarihi, bölgenin kadim medeniyetlerine uzanmaktadır. Beldenin geçmişi; Roma, Bizans, Ermeni ve İslami (Selçuklu) beylikleri dahil olmak üzere birçok çağdaş Anadolu Uygarlığına kadar dayanmaktadır. Eski Hristiyan yerleşimlerinin varlığı, bölgede bulunan eski tarihli kilise, höyük ve kale kalıntıları ile anlaşılmaktadır. Ancak beldenin tarihi geçmişine dair yazılı bir kaynak bulunmayıp, bilgiler çoğunlukla belde halkının sözlü anlatılarına dayanmaktadır.
Bölüm I: Beldenin İlk Yerleşimi ve Kabileler
Beldeye ilk yerleşenler, yaşlıların anlatımına göre üç farklı dededir. Bu üç dede, günümüzde beldede bulunan yedi büyük kabilenin ataları olarak kabul edilmektedir
İlk Üç Dede ve Temsil Ettikleri Kabileler

Dede Adı Temsil Ettiği Kabile
Hacı Maksut Gecer Kabilesinin atasıdır.
Kalender Garp Kabilesinin atasıdır.
Ali Galık Babil Kabilesinin atasıdır.
Sonradan Gelen Kabileler
İlk yerleşimcilerden sonra beldeye sırasıyla şu kabileler yerleşmiştir:
"Kolîn" Kabilesi
"Tanı" Kabilesi
"Kösevi Kabilesi
"GALLOLAR" Kabilesi
"ÇORBACI" Kabilesi
Daha sonraki yıllarda ise Hasan Ağalar, Gınçolar ve Mıstolar olarak bilinen birkaç aile daha beldeye yerleşmiştir.
Bölüm II: Beldenin İsim Kökeni ve İdari Gelişimi
Yaylakonağı'nın eski ismi ve halk arasında halen kullanılan adı Balyan’dır. Bu isim, belde halkının mensup olduğu aşiretin de adıdır.
Balyan Adının Kökeni (Efsane)
Belde yaşlılarına göre, Balyan isminin kökeni, Balyan'ın ataları olan üç kardeşten birine dayanmaktadır. Bu kişinin keramet sahibi olduğu ve zamanın padişahı tarafından saraya çağrıldığı rivayet edilir. Sarayda, padişahın keramet gösterme isteği üzerine şahsın elini sarayın duvarına vurarak gizli bir dal ve bu dalda oluşan birkaç bal (arı ürünü) verdiği anlatılır. Padişahın bu keramet üzerine beldenin şu anki sınırlarını belirlediği ve ismini BALYAN olarak koyduğu söylenmektedir.
İdari Değişiklikler
İsim Değişikliği (1927): Belde'nin ismi, Cumhuriyetin kuruluşundan sonra 1927 yılında isim benzerliği veya yerel bir karar ile Yaylakonağı olarak değiştirilmiştir.
Belde Oluşu (1993): Yaylakonağı, idari olarak 1993 yılında Belde statüsünü kazanmıştır.
Bölüm III: Aşiret Bağları ve İlişkiler
Metinde, Balyan aşiretinin diğer bölgelerdeki aşiretlerle olan ilişkilerine dair bazı olasılıklar ve bağlantılar belirtilmiştir:
Saydalı Aşireti: Balyan aşiretinin, kışlak olarak Elazığ'a bağlı Baskil maden ve Tunceli bölgesinde yerleşik olan "Saydalı" aşiretinin "Bal" usulü ile "Balyan" usulü uymadığı, ancak bir ilişki olabileceği belirtilmiştir.
Parsım Aşireti: Yine "Parsım" aşiretine bağlı Balata yerleşimi ile zaman zaman yaşanan ayaklanmaların, yerleşimcilere etki etmesi olasılığından bahsedilmiştir.
Aşiret Ortaklığı: Balyan aşiretinin, hem kendi içindeki Balyan aşireti hem de Konya aşireti ile aynı soydan geldiği bilgisi aktarılmıştır.

Kaynakça
Yaylakonağı beldesinin tarihçesi hakkındaki bu bilgiler, esasen şu akademik çalışmaya dayanmaktadır:
İNÖNÜ ÜNİVERSİTESİ FEN EDEBİYAT FAKÜLTESİ SOSYOLOJİ BÖLÜMÜ ADIYAMAN YAYLAKONAĞI BELEDİYESİ MONOGRAFİSİ LİSANS TEZİ.
Tez Yazarı: ALİ RIZA KÜÇÜKKAYA