*** DOLDUR BE SÂKİ ***Nostalji***
Sâki doldur kadehi badenin al renklisinden
Arzu-þikesten kalb ab-ý revan kokusu dolsun
Varsýn kadehler yüz binlerce parçaya bölünsün
Ben destiyle içerim yeter ki gönül mest olsun
Sâki doldur kadehi ab-îhayat kevserinden
Ýçeyim Alem-îþahadeti farzý can bulsun
Âlem-î mâna’ya dalayým da ruhum þâd olsun
Âlem-îfani de tat yok bari iremim olsun
Bizler ki fani kullarýz akibete göçenden
Ýçelim ayýlmadan kadehler boþalýp dolsun
Asýrlarca yaþa nedir.? Âlem’anede sonun
Geçelim nefsimizden Âlem ne olursa olsun
03_11_1986
Hanýmaða34 / Nazife Görgün
Sözlük
1_Arzu-þikesten_arzularý olmayan hayal kýrýklýðý
2_Âbý revan- kalp huzuru
3_Âb-îhayat kevseri_ebedi hayat suyu
4-Âlem-îþahadeti_gerçek âlemde iman etmek
5_Âlem-îmana_mana alemi
6_Âlemifani_gelip geçici fani dünya
7_Âlemane _dünya da
8_Âlem_dünya
9_Nefs_insandaki fena þehvet hissi
***ÞÝÝR TAHLÝLÝ***
Þiir Ýsmi: Doldur Be Saki
Þair:Nazife GÖRGÜN
Doldur be sâki
Nostalji******
Sâki doldur kadehi badenin al renklisinden
Arzu-þikesten kalb ab-ý revan kokusu dolsun
Varsýn kadehler yüz binlerce parçaya bölünsün
Ben destiyle içerim yeter ki gönül mest olsun
Sâki doldur kadehi ab-îhayat kevserinden
Ýçeyim Alem-îþahadeti farzý can bulsun
Âlem-î mâna’ya dalayým da ruhum þâd olsun
Âlem-îfani de tat yok bari iremim olsun
Bizler ki fani kullarýz akibete göçenden
Ýçelim ayýlmadan kadehler boþalýp dolsun
Asýrlarca yaþa nedir.? Âlem’anede sonun
Geçelim nefsimizden Âlem ne olursa olsun
03_11_1986
Nazife Görgün
Geçelim nefsimizden Âlem ne olursa olsun
A
ÞEKÝL BAKIMINDAN:
Þiir, dörtlüklerden oluþmuþ, kýsa bir hece þiiridir. 15’li hece ölçüsüyle kaleme alýnmýþ þiirde, hece ölçüsü
kurallarý maalesef çiðnenmiþ görünüyor. Þiirde yer yer durak olmasýna karþýn, genelinde mýsralarda durak yok.
Duraksýz bir hece þiirinin, ahenkli olmayacaðý ya da ahenginden çok þey kaybedeceði âþikârdýr.
Kafiye þemasýna bakacak olursak;
1.Dörtlük:
a-b-b-b
-ol/öl sesleri ile yarým uyak yapýlmýþtýr.
2.Dörtlük:
a-b-b-b
-ol sesleri ile yarým uyak yapýlmýþtýr.
3.Dörtlük:
a-b-b-b
-ol sesleri ile kafiye yapýlmýþsa da bir mýsrada kafiye hatasý vardýr. -on sesi ile kulak kafiyesi yapýlmaya
çalýþýlsa da görsel kafiyede büyük bir hatadýr.
Þiir þekil olarak ilk defa rastladýðým bir metin. Çünkü böyle bir kafiyeleniþ þeklini daha önce Türk Þiiri’nde
hiçbir yerde görmedim. Özellikle hece tarzýnda olan þiirlerde, bütün bölümler ayný þekilde kafiyelenemez.
Zaten halk þiir geleneðinde, 15’li hece ölçüsüne çok nâdir rastlanýr. Çünkü hece sayýsý bakýmýndan yazýlmasý ve akýlda tutulmasý
hayli zordur.Özellikle duraklarý ayarlayabilmek, ciddi bir uðraþ gerektirir.
Þiir, eðer rubâi nazým türüyle karþýma çýksaydý, gerçekten ayakta alkýþlardým. Çünkü tek tek ayrý ayrý þekilde öne konulacak olan
bu þiir, Ömer Hayyam’ýn ve Mevlâna’nýn rubâilerinden eksik olmayacaktý.
B
MUHTEVÂ BAKIMINDAN:
Þiir, 1986 yýlýnda yazýlmýþ. Bu bakýmdan dili bugünkü konuþma diline uzak olsa da anlaþýlmaz deðildir.
Þiirde koyu bir tasavvuf havasý var. Ýlk olarak baþlýktan baþlamak istiyorum. Sâki, tasavvufta, þeyhlere içki
sunan
Aþk þarabý
hizmetkârdýr. Bu terim, sadece tasavvufta kullanýlýr.
1.DÖRTLÜK:
Þair, sâkiden þarabýn en koyu renklisini istiyor.Sukut-u hayale uðramýþ bir kalbin, kýrýlmýþ ve/veya þevkine ulaþamamýþ bir
arzunun verdiði hüznün etkisiyle dert unutmayý isteyen bir gönlün mest olma yani kendinden geçme isteði olduðunu anlatýyor.
Anladýðým kadarýyla, Ýlâhi güce ulaþmaya çalýþan ancak maneviyatýnýn buna yeterli kadar kudretinin olmadýðýný gören
birinin, Ýlâhi aþkýn þarabýyla ruhunun göðe ulaþma isteði var.
Maddenin, ne kadar önemsiz olduðunu vurgulayan þair, kadahlerin bin parçaya bölünmesine aldýrmayacaðýný söyleyerek,
aþk þarabýnýn gerçek yüzünü de vurgulamýþ oluyor.
Tasavvufun temeli olan ’hiç’ felsefesini tam olarak göremesem de hissettiðimi söyleyebilirim.
2.DÖRTLÜK:
Þair, sâkiden hayat suyu
tasavvufta ab-ý hayat denilen Ýlahi aþk þarabý
istiyor ve sitemle yakýnýyor.Madde aleminin tatsýzlýðýndan,
basitliðinden, yapaylýðýndan dem vuruyor. Karþý konulmaz bir istekle, madde aleminden ma’na alemine geçmek isteyen þair, cennetin
bahçelerinde hazza varmak istiyor.
Bu bölüm, tasavvufî edebiyatta sýkça duyulan, naçizâne insanoðlunun Ýlâhtan beklentilerini anlatan bir yapýdadýr.
Zaten þairin kullandýðý Farsça terkipler de bunun kanýtýdýr.
3.DÖRTLÜK:
Bu bölüm, þairin sâkiye deðil de umum insana seslendiði bölümdür. Dünyanýn faniliði ve varýlacak yerin belli olduðunu
anlatan bu bölüm, maalesef ki þairin en basit mýsralarýnýn olduðu bölümdür. Ahengi ve manayý yok etmiþ þair bu bölümde.Aslýnda
bunda, anlatýlacaklarýn diðer bölümde çok fazla anlatýlmýþ olmasýndan kaynaklanabilir.
Þairin kafiye ve ölçü kaygýsý, son dörtlüðü yerlebir etmiþtir. Oysa daha uygun kelimelerle daha uygun bir anlatým
saðlanabilirdi.
Görüldüðü gibi genel anlamada kulaða hitap eden bir þiir olmasýna raðmen, aslýna bakýldýðýnda kulaða deðil akla hitap
edildiði görülecektir. Çünkü þiire sadece mana yahut þeklen yaklaþýldýðýnda hep aklýn gösterdiði cihet noksan kalacaktýr.
Þiirin berceste mýsraýna gelince, þiir genel bir bütünlük havasý taþýdýðý için, mýsralara pek anlam yüklenmemiþ.
Ancak yine de bir mýsra diðerlerinin arasýndan sýyrýlýp gösteriyor kendini. Ýþte berceste mýsra:
’Geçelim nefsimizden Âlem ne olursa olsun’
C
UMUMÎ EFKÂR:
þiir, yazýldýðý dönem itibariyle dil açýsýndan gayet iyi. Yalnýz þiire asýl zarar veren yazým hatalarý ve noktalama eksiklikleridir.
Özellikle tamlamalar yanlýþ yazýlmýþ.Farça terkip kurallarý çiðnenmiþ.
Sanýrým bunda hece kaygýsý etkili.
Çoðu tasavvufî kelime ya yanlýþ uzatma iþaretiyle mana kaybýna ve þekil bozukluðuna uðratýlmýþ; ya da tamlamanýn nispet ’i’ si
kullanýlmamýþ. Meselâ arzu-þikeste deðil Arzu-yý þikeste olmalýydý...
Noktalama zaten hiç kullanýlmamýþ. Oysa noktalama þiirin her þeyidir.Bu bakýmdan vasatýn altýnda.
Þiiri genel olarak baþarýlý buldum diyebilirim. Ama çok iyi olmamakla beraber...
Orta derecenin üzerinde bir þiir...
Þairine baþarýlar dilerim.
Not: Hasta olduðum için, anlamakta sýkýntý çektiðim yerlerde bazý hatalý yorumlar olmuþ olabilir. Öyle bir vaziyet varsa özür dilemek borcumdur.
Emrah KURUL
Niðde Üniv. TDE Bölümü Öðrencisi
Nazife Görgün
Sosyal Medyada Paylaşın:
(c) Bu şiirin her türlü telif hakkı şairin kendisine ve/veya temsilcilerine aittir.