İYİ BİR ŞAİR'İN POETİKASI

Evet, dostlarým, nerden çýktý bu demeyin. Kötü þairde mi olur? Der gibiniz. Özellikle þair ve yazarlar zaman zaman fildiþi kulesinden inmedikleri için kendilerine hep dev aynasýndan bakarlar. Acaba içinde bir birey olarak yaþadýðý toplumun diðer fertleri onlara nasýl bakýyorlar, beðendikleri þair ve yazarda hangi nitelikleri arýyorlar? Madalyonun bir de bu yüzünden hadiseye bakmak lazým.

Ýþte bu konu kafamý kurcalayýp duruyordu. Çeþitli kaynaklardan bu konuyu enine boyuna ele aldým. Fazla ayrýntýya girmeden, iyi ve nitelikli þair olmada aranýlan özellikleri ana hatlarýyla þöyle tespit etmeðe çalýþtým. Çalýþmak bizden Tevfik Allah’tandýr. Bir hatamýz olsuysa affola.

 Yazdýklarýyla, söyledikleri birbiriyle tutarlý olacak, Hz. Mevlana’nýn ifadesiyle “Ya göründüðün gibi ol, ya da olduðun gibi görün” istikrarlý bir çizgi de seyredecek. Kuru laf cambazýndan ziyade yaþantýsýyla paralellik arz edecektir.

 Toplumun deðer yargýlarýna ters düþüp, toplumda kin, nefret, husumet gibi olumsuz duygularý körüklemeyecektir. Yani yazdýklarý toplumun etik deðerlerini rencide edici karakter taþýmayacaktýr. Toplum önderi niteliði taþýyan, bilge kiþilik sahibi olacaktýr.

 Ýnsanlarý küçümser bir tavýr içerisinde olmayacaktýr. Hangi düþüncede olursa olsun, insanlarýn düþüncesine saygý gösterip, onlarý önemseyen bir karakter yapýsýna sahip çýkacaktýr.

 Eleþtiriye açýk olacak; Þahsýna hakaret edilmediði süreye, yapýcý, önerici her tür eleþtiriye açýk olmak konumundadýr. Þiir her ne kadar öznel olsa da en nihayetinde okuyucu kitlesinin eleþtirisine muhatap olduðunda, bunlara sabýrla karþý duracaktýr. “Kargadan baþka kuþ tanýmam” mantýðýndan ziyade baþka kuþlarda varmýþ, perspektifiyle yaþama bakacaktýr.

 Þair araþtýrýcý, iyi okuyucu, toplumun sosyo-psikolojik yapýsýný iyi inceleyen yapýya sahip olacaktýr. Her türden eseri gözden geçirip, çok okuyan, çeþitli düþünce akýmlarýný araþtýran bir yapýya sahip olmalýdýr. Merkep üzerinden tabanca atar gibi, her konuda ahkâm kesmek yerine, derinlemesine araþtýrma yapýp, o konu hakkýnda nihayetinde kalemini oynatmalýdýr.

 Þair “Dýþ dünyayý, kendi iç dünyasýyla gören insandýr.” Bu yönüyle dýþ dünyayý iyi tanýmalýdýr. Tarih, coðrafya, etnoðfaya, edebiyat, din gibi kültürel yapýnýn temel taþlarýný iyi kavramalýdýr. Kendi iç dünyasýnýn da farkýnda olmalýdýr. Kendi gizil güçlerini bilmelidir.

 Kendiyle barýþýk olmalýdýr. Bunalým edebiyatýndan ziyade topluma ve insanlýk âlemine bir þeyler verebilmenin endiþesini içinde taþýmalýdýr. Laf olsun, kolay gelsin zihniyetiyle bir þey karalamamalýdýr. Mutlaka yazdýklarý iz býrakacak, kalýcý niteliðe sahip þeyler olmalýdýr. Çünkü onu taklit ve takip eden toplumda nice bireyler vardýr. Bu þuurla hareket etmelidir.

 Þair ilham sahibi insandýr. Heva ve hevesinden ziyade, içine doðan ilhamý akýl ve mantýk süzgecinden geçirerek, yazdýklarýný da olgunlaþtýracak, içten gelen duygu ve düþüncelerini dýþ âleme yansýtmalýdýr. Yoksa yazdým oldu zihniyetiyle hareket ederse, yazdýklarý deli saçmasýndan öteye geçemez, kalýcý olmaz.

 Þair emeðe saygýlý insandýr. Kendisi aþýrý emek harcayarak ürettiði için, baþkalarýnýn emeðine de saygý duyar. Baþkalarýnýn ürettiði taklit edip, çalýp kendinsin ürünü gafletine düþmez, düþerse kýsa zamanda biter.

 Þair popülizm insaný deðildir. Bana kitleler ödül versin, kurdela taksýnlar, alkýþlasýnlar zihniyetiyle üretmez, Ona buna yardakçýlýk yapmaz. Cinsiyete göre hareket etmez. O vicdanýn sesine ve gönlünün ilhamlarýna bakar. Ürettiklerinin hazzý onun için dünyanýn en nadide ödülüdür. O þarlatan deðildir. Þiirinin okunma sayýsýndan ziyade niteliði önemlidir.

 Þair idealist insandýr. Onun idealleri vardýr. Ýdeallerinin gerçekleþmesi için çok çalýþýr. Kuru palavra sýkmaz, yardakçýlýk yapmaz. Ýdealiyle çeliþmez, tutarlýdýr, savunduðu fikri kuvvetli teziyle savunur. Üç Yüz altmýþ derecelik açýyla dönmez. Ýstikrarlýdýr.

 Þair gönül insanýdýr. Duygu adamýdýr. Gönül yapayým diye gönül kýrmaz. Kimseyle polemiðe girmez. O eseriyle daha güzeli ideali yakalamanýn peþindedir. Ýnsanlarýn kalbini kýrmanýn peþinde deðildir. O sevgi-aþk insaný olduðu için, köprüleri yýkmaz, köprü kurar.

 Þair vefalý insandýr. Dostunu gönülden sever ve unutmaz. Riyakârlýk, nankörlük þaire yakýþmaz. Þair Þuara suresindeki niteliklere uyan insandýr.

 Kýsaca þair her þeyden önce “GÜZEL ÝNSAN” dýr.

30.11.2008
Tarýk TORUN

ÞÝÝRLERLE SEYAHAT
“Maddi Ve Manevi Âlemlere”

NOT;Þiir bölümüne ekledim.Çünkü makale bölümü az okunuyor.Selam ve saygýlarýmla...........


Sosyal Medyada Paylaşın: