Mılla Dayı

Çok güzel bir özlem belgeseli izlerken
anlatýlanlar insanlarý yaþam þartlarýyla
Mýlla Dayýnýn Muhtara ’sen köyün muhtarýysan
ben de eþeklerin muhtarýyým !’ sözleri çýnlar oldu
kulaklarýmda.



Çocukluðumun geçtiði yerlere yörelere anýlara götürdü.
Ýþte unutamadýðým ve köylümüz dilinde bir mesel anlatýmý olmuþ bir aný
Köyün sýðýrcýsý ( nahýrcý) olduðu gibi danacýsý da olurdu.
Danalar iki yaþýna kadarý olanlarý eþeklerle (merkep) karýþýk olurdu.
Çocukluðumun 10 -12 sine kadarý olan dönemin kadim çobaný
Mýlla Dayý’mýz idi. Deli dolunun biriydi. Seferberlikte daðda saklanmýþ kala kalmýþ derler.
Fakirdi yoksuldu hem dana haklarýndan toplanan ’ daban hakký ’ denen-
heyetçe kararlaþtýrýlmýþ olan- buðday ve kolu komþu hayýr severlerin yardýmýyla geçinirdi,
Oðlu gelini torunlarý da vardý elbet. Birde kendisi gibi yaþlý Gavre hatunu vardý ki sevimli
tonton mu ton ton bir Gavre hatunu tüm köyün.
Her bahar köy halk meclisi toplanýr o sene danalar kime verilecek dana ve eþek baþýna
ne hak verilecek kararlaþtýrýlýrdý.
Ýlginçtir muhtara daha nice ileri gelenlere raðmen gerek sýðýr (nahýr) gerek dana konusunda
son söz Mehmet Ali amcanýndý. Tartýþmasýz Neyse!

Köyün dana sorumluluðunu böylece Mýlla Dayýya verdikten sonra
sabah sýðýrýndan sonra güneþ köyün üstünü aldýðýnda Mýlla Dayý deyneðini alýr köyün mal
toplanma alanýna gelir. kadýnlar da danalarýný salýp alana getirirler. Getiren getirdi,
getirmeyenlerin asla ayaklarýna gitmezdi. Alanda ve alan etrafýndaki dana merkep toplar
yavaþ yavaþ yaylým yolunu tutar. Geç kalanlar kendileri yetiþtirirlerdi..

Ha þunu özellikle belirtmeliyim. Evinde çýkar çýkmaz önünde hiç bir dana mana olmadýðý halde
önünde varmýþ gibi kendince alýþýlmýþ sesleniþle "Tüce çüþt tüücee !" diye diye meydana
gelir. Bu onun kadýnlarý uyarma haber herme sesleniþiydi.
Danalarý topladýk Mýlla Dayýnýn önüne kattýk.. Torunlar ufak tefek yardým ederek
Bent Deresini ( çayýrlýk yoncalýklar) geçip Küçük Baydýn daðýnýn köye bakan kuzey yamacýna çýkar.
Orada gözelerin yeþilliðinde yayar öðlen sýcaðýnda Þeytan Pýnarý üstündeki düzlükte yapmýþ
ya da onarmýþ olduðu çevirmeye (pey) kor merkepleri ayýrýr kayalýða sürer...

Ýþte akþam oldu . Yine ayný sesleniþlerle önüne katýyor geliyoruz.
Köyün yakýnýnda hevesli çocuklar karþýlar... Her çocuk kendi danalarýný önüne katarak
uçarcasýna evinin yolunu tutar.

Buraya kadar olanýn kendine göre bir güzelliðinden daha hoþ anýlarýný da anlatmadan
kendimi alamýyorum doðrusu.
Danalar daðýla daðýla kendi evine doðru ilerlerken
Yolunun üstünde olan aðalarýn evi önünde geçerken Kasým Aða ve Muhtar Kazým Bey
( Aða efendi) -bir kaç kez tanýk olduðum üzere- gördüler mi ki, özellikle o aný
bekledikleri olurdu..
" Gel hele sana danýþacaklarýmýz var.." çaðýrýr konuþturur takýlýrlar
O da " Gine ne sýkýþtýnýz vs" der Deli dolu cevaplamasýna gülerlerdi.
Ama bu asla onu küçük görme incitme anlamýnda alýnmamalý...
Daha çok kendilerine vereceði deli dolu
" Ha caným siz de adam mýsýnýz
Valla iki danaya götürüp getiremezsiniz
dedikçe aðalar bayýlýr ikramlarda bulunurlardý.
O da daha da keyiflenerek.
"Aðaya " Sen köyün aðasýysan ben de koca daðýn aðasýyým
Muhtara " Ýnsanlara kim olsa muhtarlýk eder.
Sen köyün muhtarýysan ben eþeklerin muhtarýyým!’ der
Toplanmýþ seyr edenlerden alkýþ alýrdý ki keyfine doyum olmazdý.
Tabii kasým aða aðalýðýný gösterir evine istihkak gönderirdi.
Bu anlattýðým 1960 larda idi 1970 lerde Ankaraya göçtüler
Keçi kýran semtinde oturuyorlardý.
Orada hakkýn rahmetine kavuþmuþ oldu.
!978 idi ve Mýlla Dayý 78 yaþýndaydý.









Sosyal Medyada Paylaşın: