KÖYDEN MEKTUP – 3

Var mýsýñýz gavilleþip bu sene
Bizim köyde buluþalým arkýdeþ.
Ýlmek ilmek hatýrdeki desene
Yâreñniðe buleþelim arkýdeþ.

Hasýradý anamýzýñ gucaðý
Durup duru bubamýzýñ ocaðý
Dýðan, hapaz, haraný, sac, sâcâðý…
Da ne olsun yerleþelim arkýdeþ.

Deðil miyiz memleketiñ âþýðý?
Bir bir yansýñ haneleriñ ýþýðý
Sallayalým tanaþýna gaþýðý
Sofralara doluþalým arkýdeþ.

Hayatlardan ufuklara bakalým
Guþluk vakdi çoveþliðe çýkalým
Çokeþelim yýlgýñlýðý yýkalým
Damardýný doleþelim arkýdeþ.

Ýþimiz çok astýðýmýz elekle
Endirelim dovalarla, dilekle
Çayýrlarda þu gýrannýk felekle
Gýyasýya güleþelim arkýdeþ.

Keyfi gelsiñ davýllarýñ, zurnanýñ
Derdi diñsiñ gökyüzünde durnanýñ
Mýñarlarda gürül gürül gurnanýñ
Neþesiyle gülüþelim arkýdeþ.

Tüttürelim bacamýzdan ümidi
Gocaraðý, goþumlarý, hamidi
Gonu gonþu, akýrbala kim idi
Gençle bilmez, biliþelim arkýdeþ.

Vereñ diye haber alsak biriñden
Yüreðimiz yaralanýr deriñden
Düþenneri galdýralým yeriñden
Ver elini elleþelim arkýdeþ

Býrakalým gurbet ile gumarý
Üñneñ geliñ emineyi, omarý
Baðlýyalým damarýna damarý
Toprak ile oluþalým arkýdeþ.

Kötü günne galsýn eski çaðlarda
Meþk ederek bahçelerde, baðlarda
Goyun… guzu… geçilerle daðlarda
Ovalarda meleþelim arkýdeþ.

Er dediðiñ yakýþýr mý gulluða?
Hadeñ bakam yapýþalým pulluða
Geñ göñüller dönsüñ gari bolluða
Çok diñnendik, çalýþalým arkýdeþ.

Ürünnemiz hiç olmasýñ cýlýñgýz
Daha evvel nasýl ise gýzañ gýz
Ölene dek yâr bizimdir yalýñýz
Gayrýsýný üleþelim arkýdeþ.
Gayrýsýný bölüþelim arkýdeþ.

07.02.2018
Salih ERDEM

***********************************************
Akýrba: hýsým, akraba
Bakam: Bakalým
Buba: Baba
Buleþmek: Baþlamak
Cýlýñgýz: Zayýf, cýlýz, kuru, sýska, arýk
Cume: Cuma
Çokeþmek: Çokaþmak, Toplanmak, birikmek, üþüþmek, kalabalýk etmek
Çoveþlenmek: Güneþlenmek.
Çoveþlik: Çoveþlenmek için çýkýlan yer
Damardý: Evin arkasý
Davýl: Davul
Dýðan: Yaþ tavasý
Diñnenmek: Dinlenmek
Doleþmek: Dolaþmak
Dova: Dua
Durna: Turna
Endirmek: Ýndirmek
Gavilleþmek: Sözleþmek, söz birliði etmek, anlaþmak
Geñ: Bir müddet sürülmeyerek boþ kalmýþ ve otla kaplanmýþ tarla[gen toprak -1]
Gýrannýk: Gýramlýk, Ölmesini istediði kimse için ölesice anlamýnda kullanýlýr
Gonu gonþu: Komþular
Goþum: Atlarýn kayýþ takýmý
Gul: Kul
Gurna: Kurna, çeþme önündeki oluk
Guþluk: Sabah ile öðle arasý
Güleþmek: Güreþmek
Hadeñ: Haydi
Hamit: Ata arabasýna atlarýn koþumunda veya harman döverken beygirlere takýlan saptan yapýlmýþ boyunduruk.
Hapaz: Saçta piþirilen yufkayý, ekmeði çevirmeye yarayan tahta araç.
Haraný: Tencere
Hasýramak: Özlemek
Hayat: Sofa, Evlerde oda kapýlarýnýn açýldýðý geniþçe yer, hol
Mýñar: Pýnar
Üñnemek: Seslenmek, çaðýrmak.
Vereñ: Çürük, yýkýlmýþ, çökmüþ yapý vb. için, hasta insan, mamýr olmayan iþ
Yalýñýz: Yalnýz
Yâreñlik: 1. isim Yakýn arkadaþlýk, muhabbet 2. Ahbapça, dostça konuþma, söyleþme, sohbet

*********************************************************

Genizcil (nazal) n sesi

Türkçenin önemli seslerinden biridir.
Türkçede hâlâ yaþayan bir sestir ancak alfabemizde gösterimi yoktur. Bu ses bazý kaynaklarda “ng” diye gösterilir. Ancak iki ses deðil, tek sestir. Gerçekte n ve g arasý, genizden gelen bir ñ sesidir.

Milletlerarasý Çaðdaþ Türk Alfabeleri Sempozyumunda önerilen Ñ ñ ile gösterilir.

Binlerce yýl Türk devletlerinde kullanýlan Genizcil ñ sesi, Türkçenin, Arapça ve Farsça kökenli sözcük ve dilbilgisi kurallarýndan arýndýrýlýp Türkiye Cumhuriyeti’nin ortak, ulusal dili olarak yazý ve konuþma dili haline getirilmesini amaçlayan Ýstanbul Türkçesinin temel alýndýðý Dil Devrimi (1932) ile alfabemizden çýkarýlmýþtýr.

Genizcil ñ sesinin alfabeden çýkarýlmasý halk arasýnda kullanýlmadýðý anlamýna gelmiyor. Ýç Anadolu, Ege, Akdeniz, Karadeniz ve Kýbrýs’ta kullanýmý hâlâ devam etmektedir.

Bu þiirin kaleme alýndýðý Deñizli Acýpayam ve civarýnýn aðzýnda içinde genizcil ñ sesinin geçtiði birçok kelime vardýr. Hâlen günlük konuþma dilinde yaþayan bu kelimelerin yazýyla ifade edilmesinde genizcil ñ kullanmak bir ihtiyaçtýr.

Beñ
Geñ
Geliñ
Gireñiz
Doñuz
Deñizli
Yalýñýz
Seniñ
Neþlepbasýñýz
...
Sosyal Medyada Paylaşın: