İlk canlılar nasıl oluştu

Yeryüzünde ilk canlıların nasıl oluştuğu, bilim dünyasında
"abiogenez" olarak adlandırılan bir süreçle açıklanır.
Abiogenez, canlıların, yaşamın başlangıcında-
cansız maddelerden türemesi fikridir.
Ancak bu konuda kesin bir kanıt bulunmamakla birlikte,
bilim insanları birkaç farklı teori üzerinde durmaktadır.
Bunlardan en çok bilinenler şunlardır:

1. Primordial Çorba (Oluşum Teorisi)
Bu teori, yaşamın ilk oluşumunun okyanuslarda bulunan-
bir tür "primordial çorba" adı verilen bi-
r karışımda başladığını öne sürer.
Bu çorba, basit kimyasal bileşiklerden (su,
amonyak, metan, hidrojen gibi) oluşuyordu.
Stanley Miller ve Harold Urey’in 1950’lerde -
yaptığı ünlü deney, bu teoriyi desteklemişti.
Deneyde, elektriksel ark kullanarak bu basit bileşiklerin -
birleşiminden amino asitler (canlıların yapı taşları) oluşturulmuştu.

Bu deney, atmosferde bulunan gazların (metan, amonyak,
su buharı, hidrojen) bir araya gelip enerji (örneğin yıldırım)
ile etkileşerek basit organik moleküllerin oluşabileceğini göstermiştir.
Zamanla bu moleküller daha karmaşık yapılarına dönüşerek -
ilk basit canlı hücreyi oluşturmuş olabilir.

2. Derin Deniz Kaynakları (Termal Kayalar)
Bazı bilim insanları, yaşamın okyanusların derinliklerindeki-
hidrotermal kaynaklarda başlayabileceğini öne sürer.
Bu yerler, derin deniz volkanlarının etrafında, sıcak suyun ve
minerallerin bol olduğu, yaşam için enerji kaynağı sağlayan -
bölgelerdir. Bu ortamda, basit organik moleküllerin bir araya -
gelerek daha karmaşık moleküller haline gelmiş olabileceği düşünülür.

Hidrotermal kaynaklardaki kimyasal enerjinin, yaşamın -
ilk formlarının enerji ihtiyaçlarını karşılayarak ilk biyokimyasal-
süreçlerin başlamasına neden olmuş olabilir.

3. Minerallerin Rolü
Bazı teoriler, minerallerin ilk canlıların oluşumunda-
yardımcı olmuş olabileceğini öne sürer.
Mineraller, organik moleküllerin yüzeylerinde bir araya gelip daha-
karmaşık yapılar oluşturmasına yardımcı olabilir.
Özellikle, çinko ve demir gibi minerallerin kimyasal reaksiyonlara girmesi,
ilk biyomoleküllerin sentezini hızlandırmış olabilir.

4. İlk Hücrelerin Özellikleri
İlk canlıların nasıl bir yapıya sahip olduğu -
konusunda da farklı görüşler vardır.
Birçok bilim insanı, yaşamın ilk formunun tek hücreli,
basit bir yapı olduğunu kabul eder.
Bu hücrelerin protein, lipit ve nükleik asitlerden
(RNA veya DNA gibi) oluştuğu düşünülür. RNA’nın,
yaşamın ilk kodlayıcı molekülü olarak önemli bir rol oynamış -
olabileceği, çünkü hem genetik bilgi taşıyabilir hem de kimyasal -
reaksiyonları katalize edebilme yeteneğine sahip olduğu öne sürülür.

5. Yabancı Köken (Panspermia)
Bir diğer alternatif teori, yaşamın yeryüzüne başka bir yerden gelmiş-
olabileceğini, yani panspermia fikrini öne sürer.
Bu teoriye göre, mikroskobik yaşam formları (örneğin -
bakteriler veya sporlar) başka gezegenlerden veya gök cisimlerinden
Dünya’ya taşınmış olabilir. Bu yaşam formları, bir şekilde
Dünya’da gelişip evrimleşerek günümüzdeki canlılara dönüşmüş olabilir.

Sonuç olarak, yaşamın nasıl başladığına-
dair kesin bir yanıt henüz bulunamamıştır.
Ancak bilim insanları bu soruyu yanıtlamak için çeşitli -
hipotezler ve teoriler üzerinde çalışmaya devam etmektedirler.
Bugün, canlıların nasıl başladığına dair en yaygın görüş,
basit organik moleküllerin kimyasal reaksiyonlarla birleşerek-
zamanla daha karmaşık yapılar haline gelmesi -
ve ilk hücrelerin oluşmasıdır.

2016 da yine burda yazdığım kişisel görüşüm
tüm yukarda anlattıklarımın devamıdır
yani Dünyaya suyun nerden geldiğini epeyce düşündüm
Sünyaya çarpan ve birleşen uzayda dağılıp dolaşan Meteoroitler
büyüklü küçüklü kimbilir hangi yıldızın uydusu hangi galaksinin-
parçalarıydı yıldızlar galaksiler büyük bir hışımla parlayıp -
yok olduğunda uzaya dağılan o büyük nesnelerde
çeşitli elemetleriniçinde var olan mikroplar
buz gezegenlerinin kalıntıları Dünyaya çarpmasıyla
yangın halindeki Dünyayı zamanla soğutup göller, denizler-
oluştuğu aşikar
işte canlı yaşamı asırlar geçtikçe oluşumlar- döngüler başlamış olabilir
ve sonra su buharları atmosferi oluştururken
monuküller - mikroplar gelişip ilk canlı türleri öyle başlamıştır
sonraki çiftleşmelerde farklı yapıların birbiriyle temasından
farklı türler çoğalarak günümüze ulaşmıştır.

milyar-milyon asırlar içinde birçok kere kıyamet kopmuş olabilir
biz en son 75 milyon asırda koptuğu canlı türlerinin pek azı kaldığını biliyoruz
Dünya bir buz kütlesi haline geldiğinde
o dev yaratıkların nesli yok olurken küçüklerin devamı buz altında
Dünya yeniden ısınırken tekrar oluşmlar başlamıştır...

.
Mustafa Yaman
09 kasım 2025