Tutkulu ve hazin bir aşk hikâyesi

Celile Hanım için “renkli” biri denebilir. Bunun sebebi sadece Yahya Kemal’le yaşadıkları aşk değil; Celile Hanım’ın ailesi devlet kademelerinde görev almış önemli isimleri barındırıyor. Babası Hasan Enver Paşa bir dönem sarayda Sultan II. Abdülhamid’e yaverlik yapmıştır. Celile Hanım bu dönemde saray ressamı Fausto Zonaro’dan resim dersleri alma fırsatı bulmuştur. Celile Hanım’ın annesi Leyla Hanım’ın babası Mehmet Ali Paşa, 1878 yılında Berlin Kongresi’nde Osmanlı Devleti’ni temsil eden heyette yer almıştır. Celile Hanım’ın kardeşi Münevver, şair Oktay Rifat’ın annesidir. Aileye mensup en önemli edebiyatçı Celile Hanım’ın oğlu Nâzım Hikmet’tir. Ailenin devlet adamı ve edebiyatçı yetiştirme geleneği Cumhuriyet döneminde de devam etmiştir.

Roman Celile Hanım başlığını taşısa da merkezinde Yahya Kemal yer alıyor. İlk sayfalarında Yahya Kemal’i Kısıklı’daki bir tekkede buluruz. 1916 yılının İstanbul’unda sosyetenin ve kültür hayatının buluşup sohbet ettiği önemli mekânlardan biridir bu tekke. Yahya Kemal burada dikkatini çeken bir kadından gözlerini alamaz. Sadece bir kez göz göze geldiği bu kadın Celile Hanım’dır. Şair o anda aşk ateşini içinde hisseder. İlerleyen günlerde vurulduğu bu hanımın ismini ve yaşadığı yeri öğrenir. Celile Hanım’la yeniden karşılaşabileceği imkânları kovalamaya başlar.

Yahya Kemal, gündüzleri Darülfünun’da ve Bahriye Mektebi’nde dersler vermektedir. Celile Hanım’ın oğlu Mehmet Nâzım’da (Nâzım Hikmet) Bahriye mektebindeki öğrencileri arasındadır. Derslerinden arta kalan zamanda daha çok Büyükada’da Ziya Bey (Gökalp), Hamdullah Suphi Bey (Tanrıöver) gibi edebiyat ve kültür hayatımızın önemli simalarıyla zaman geçirmektedir. Romanda dönemin edebiyatçıları sıklıkla karşımıza çıkıyor.

Celile Hanım bu dönemde eşi Hikmet Bey’le sorunlar yaşamaktadır. Hikmet Bey son derece disiplinli ve düzenli biridir. Sanatçı ruhlu Celile Hanım, çocukları dışında başka ortak payda kuramadığı Hikmet Bey’den ayrılmayı düşünmektedir. Oğlu Nazım 13, kızı Samiye ise 9 yaşındadır. Evliliği sürdürmesinin asıl sebebi de çocuklarıdır.

Yahya Kemal’le Celile Hanım’ın yakınlaşması Büyükada’daki bir piknikle devam eder. Celile Hanım, Yahya Kemal’e daha yakın olmak için Büyükada’da bir ev kiralamaya karar verir. Sürekli devam eden tartışmalarına ara vermek için bu öneriyi eşi Hikmet Bey de makul bulur. Celile Hanım, evden uzaklaştıktan bir süre sonra eşinden tamamen kopar, nihayetinde boşanırlar. Yahya Kemal’le evlilik planları yapmaya başlarlar. İki âşık birlikteliklerini çevrelerinden gizleyemez duruma gelir. Celile Hanım’ın oğlu Nâzım’ın bu duruma tepkisi, ilişkilerinin kaderini belirleyecektir.

Yahya Kemal ve Nâzım Hikmet gibi Türk şiirinin iki büyük isminin roman karakterleri olarak karşımıza çıkması bile Celile Hanım’ı edebiyatseverler için ilginç kılıyor. Gerek tarihi gerekse aşk romanlarını sevenler için; yakın tarihimizde iz bırakmış bir aşkın hüzünlü hikâyesi.

CELİLE HANIM
Aysel Hacır
Minval Yayınları
2013, 472 sayfa,